Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitimde Hizmet içi Öğretmen Eğitimine Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 54 Sayı: 54, 233 - 254, 30.06.2021

Mahmut Özer Eren Suna Lütfi Sunar

https://doi.org/10.15285/maruaebd.882444

Cited By: 1

Öz

Öğretmenlerin kişisel, pedagojik ve alan bilgilerini güncel tutmaları ve sürekli iyileştirmeleri için hizmet içi eğitimler birçok ülkede kullanılan ana kaynaklar arasında yer almaktadır. Üretim ve hizmet sektörlerindeki hızlı teknolojik değişimler nedeniyle mesleki ve teknik eğitimde hizmet içi eğitimlerin niteliği daha kritik öneme sahiptir. Bu nedenle 2023 Eğitim Vizyonu sonrasındaki üç yılda mesleki ve teknik eğitim alanında hizmet içi eğitim faaliyetleri sektörlerin desteğiyle büyük ölçüde artırılmıştır. Bu çalışmada, son üç yılda mesleki ve teknik eğitimde gerçekleştirilen hizmet içi eğitim faaliyetlerine ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu değerlendirme yapılırken öğretmenlerin eğitime yönelik görüşlerinin yıllara, meslek alanlarına ve kıdemlerine göre nasıl değiştiği de incelenmiştir. Çalışma bulguları, son üç yılda gerçekleştirilen hizmet içi eğitim faaliyetlerine yönelik öğretmen görüşlerinin oldukça olumlu olduğunu göstermiştir. Eğitim ortamı, içeriği ve eğitimci alt ölçeklerindeki maddeleri “yeterli” veya “tamamen yeterli” bulan öğretmenlerin oranları %68,7 ile %93,4 arasında değişmektedir ve alt ölçek ortalamaları da alınabilecek en yüksek puanlara yakındır. Genel olarak öğretmen görüşleri olumlu olmakla beraber farklı alanlardaki öğretmenlerin görüşleri arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Ayrıca, öğretmen görüşlerinin kıdeme göre anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Bulgular, son üç yılda mesleki ve teknik eğitimde kapasitesi artırılan ve tüm öğretmenleri kapsayacak şekilde yaygınlaştırılan eğitimlerin öğretmenler tarafından yeterli ve yararlı bulunduğunu, öğretmenlerin beklentilerini karşılayabildiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen eğitimi, mesleki ve teknik eğitim, öğretmen görüşleri, hizmet içi eğitim, öğretmen yeterlikleri

Vocational Education and Training Teachers’ Perceptions Toward In-Service Trainings

Öz

In-service trainings are among the main resources used in many countries for teachers to improve their personal and pedagogical skills and subject knowledge. Based on the technological advancements in production and service sectors, the quality of in-service trainings in vocational education and training (VET) has become critical. Therefore, in the three years following Turkey’s Education Vision 2023, in-service training activities in VET have been greatly increased through the support of the sectors. This study aims to evaluate teachers’ perceptions on in-service training activities in VET over the last three years. The study also examines how teachers’ opinions about in-service trainings have changed with respect to academic year, vocational field, and teacher seniority. The findings show VET teachers' perceptions about in-service trainings over the last three years to be quite positive. The percentage of teachers who responded with “adequate” or “completely adequate” to the items on the educational environment, content, and educator subscales varies between 68.7% and 93.4%, and the mean scores from the subscales are close to the highest possible scores. Although teachers’ perceptions are generally positive, significant differences have been found among the perceptions of teachers in different vocational fields. In addition, teacher seniority has been found to not have a significant effect on their perceptions toward in-service trainings. The findings show the teachers to consider the trainings, whose capacity in VET has been remarkably increased over the last three years so as to cover all teachers, to be sufficient, purposive, and able to meet teachers’ expectations.

Anahtar Kelimeler

Teacher training, vocational education and training, teachers’ perceptions, in-service training, teacher competencies

Kaynakça

• Akdemir, A. S. (2013). Türkiye’de öğretmen yetiştirme programlarının tarihçesi ve sorunları. Turkish Studies, 8(12), 15-28.
• Aksu, M. B. (1995). Mesleki ve teknik öğretmenlerin hizmet içi eğitim gereksinimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 329-332.
• Altınışık, S. (1996). Hizmetiçi eğitim ve Türkiye'deki uygulama. Eğitim Yönetimi, 2(3), 329-348.
• Avalos, B. (2011). Teacher professional development in teaching and teacher education over ten years. Teaching and Teacher Education, 27(1), 10-20.
• Avşar, P. (2006). Beden eğitimi öğretmenlerin kendilerine yönelik hizmetiçi eğitim programlarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Ayvaz-Tuncel, Z., & Çobanoğlu, F. (2018). In-service teacher training: Problems of the teachers as learners. International Journal of Instruction, 11(4), 159-174.
• Ball, D. L., Thames, M. H., & Phelps, G. (2008). Content Knowledge for Teaching What Makes It Special?. Journal of Teacher Education, 59(5), 389-407.
• Balta, N., Arslan, M., & Duru, H. (2015). The Effect of in-service training courses on teacher achievement: A meta-analysis study. Journal of Education and Training Studies, 3(5), 254-263.
• Barber, M., & Mourshed, M. (2007). How the world’s best-performing school systems come out on top. McKinsey Education Report.
• Barrett, A., Sajid, A., Clegg, J. J., Hinostroza, E., Lowe, J., Nikel, J., Novelli, M., et al… (2007). Initiatives to improve the quality of teaching and learning: A review of recent literature. Background paper prepared for the Global Monitoring Report 2008.
• Baykan, S., Güngen, Y., & Ünal, S. (1987). Mesleki eğitimde hizmet içi eğitim. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 233-240.
• Budak, Y., & Demirel, Ö. (2003). Öğretmenlerin hizmetiçi eğitim ihtiyacı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 33, 62-81.
• Can, E. (2019). Öğretmenlerin meslekî gelişimleri: Engeller ve öneriler. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(4), 1618-1650.
• Canbal, M . S., Kerkez, B., Suna, H. E., Numanoğlu, K. V. & Özer, M. (2020). Mesleki ve teknik ortaöğretimde paradigma değişimi için yeni bir adım: Eğitim programlarının güncellenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 11(21), 1-26.
• CEDEFOP (2016). Professional development for VET teachers and trainers. Briefing Note. https://www.cedefop.europa.eu/files/9112_en.pdf adresinden erişildi.
• Chernyshenko, O., Kankaras, M. & Drasgow, F. (2018), Social and emotional skills for student success and well-being: Conceptual framework for the OECD study on social and emotional skills. OECD Education Working Papers, No. 173. Paris: OECD Publishing.
• Cronbach, L. J.(1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16, 297-334.
• Çetin, B. (2001). Meslek dersi öğretmenlerinin hizmetiçi eğitim yoluyla alanlarına yönelik yenilikleri kazanma dereceleri ve bu yenilikleri eğitime yansıtma durumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Ünversitesi, İstanbul.
• Darling-Hammond, L., Hyler, M.E. & Gardner, M. (2017). Effective teacher professional development. Palo, Alto, CA: Learning Policy Institute.
• Dinçer, M. A., & Uysal Kolaşin, G. (2009). Türkiye’de öğrenci başarısında eşitsizliğin belirleyicileri. İstanbul: Eğitim Reformu Girişimi (ERG). http://acikerisim.bahcesehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/1046/SU0001.pdf?sequence=1&isAllowed=y adresinden erişildi.
• Doğan, O. (2009). Hizmetiçi eğitime katılımın eğitim öğretim sürecine etkisi ile ilgili yönetici ve öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Ünversitesi, İstanbul.
• Education for Development-EFD (2015). Investıng in teachers is investing in learning a prerequisite for the transformative power of education. Background paper for the Oslo Summit on Education for Development.
• Essel, R., Badu, E., Owusu-Boateng, W., & Saah, A. A. (2009). In-service training: An essential element in the professional development of teachers. Malaysian Journal of Distance Education, 11(2), 5564.
• Esteve, J. M. (2000). The transformation of the teachers’ role at the end of the twentieth century: New challenges for the future. Educational Review, 52(2), 197-207.
• EURYDICE (2004). Keeping teaching attractive for the 21st century. Brussels: European Unit.
• Gelen, İ., & Özer, B. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 40-55.
• Gordon, T. (1996). Etkili öğretmenlik eğitimi. Ankara: Sistem Yayıncılık.
• Gülmez, S. (2004). Sınıf öğretmenlerine uygulanan hizmet içi eğitim programlarının etkililiğine ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Gümüş, S. (2012). Achievement gaps between different school types and regions in Turkey: Have They changed over time?. Mevlana International Journal of Education 2(2), 50-66.
• Günel, M., & Tanrıverdi, K. (2014). Dünya'da ve Türkiye'de hizmetiçi eğitimler: Kurumsal ve akademik hafıza(kayıpları)mız. Eğitim ve Bilim, 39(175).
• Güven, D. (2010). Profesyonel bir meslek olarak Türkiye’de öğretmenlik. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 27(2), 13-21.
• Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi (2017). Türkiye’de öğretmen eğitimi ve istihdamı: Mevcut durum ve öneriler. http://www.egitim.hacettepe.edu.tr/belge/OgretmenEgitimi-istihdam_Raporu.pdf adresinden erişildi.
• Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1–55.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Bilim Yayınevi.
• Karasolak, K., Tanrıseven, I., & Konokman, G. (2016). Öğretmenlerin hizmetiçi eğitim etkinliklerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 997-1010.
• Kaya, M. (2020). MEB Öğretmen Yetiştirme Genel Müdürlüğü’nün hizmet içi eğitim faaliyetleri: Katılımcılar, eğitim durumları, eğitim konuları. Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 183-193.
• Malm, B. (2009). Towards a new professionalism: enhancing personal and professional development in teacher education. Journal of Education for Teaching, 35(1), 77-91.
• Meier, C., DiPerna, J., & Oster, M. (2006). Importance of Social Skills in the Elementary Grades. Education and Treatment of Children, 29(3), 409-419.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2006). Millî Eğitim Bakanlığı hizmetiçi eğitim faaliyetlerinin değerlendirilmesi. Ankara: MEB.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2010). Milli Eğitim Bakanlığı’nda hizmetiçi eğitimin yeniden yapılandırılması panel ve çalıştayı. 07-08 Mayıs 2010. Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığı.
• Naylor, R., & Sayed, Y. (2014). Teacher quality: Evidence review. Office of Development Effectiveness Department of Foreign Affairs and Trade.
• Özdemir, C. (2016). Equity in the Turkish education system: A multilevel analysis of social background influences on the mathematics performance of 15-year-old students. European Educational Research Journal, 15(2), 193–217.
• Özer, M. (2018). The 2023 Education Vision and new goals in vocational and technical education. Journal of Higher Education and Science, 8(3), 425–435.
• Özer, M. (2019a). Reconsidering the fundamental problems of vocational education and training in Turkey and proposed solutions for restructuring. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 39(2), 1–19.
• Özer, M. (2019b). Background of problems in vocational education and training and its road map to solution in Turkey’s Education Vision 2023. Journal of Higher Education and Science, 9(1), 1–11.
• Özer, M. (2020a). Vocational education and training as “A friend in need” during coronavirus pandemic in Turkey. Bartın University Journal of Faculty of Education, 9(2), 1-7.
• Özer, M. (2020b). The contribution of the strengthened capacity of vocational education and training system in Turkey to the fight against Covid-19. Journal of Higher Education, doi:10.2399/yod.20.726951, 1-7
• Özer, M. (2020c). Educational Policy Actions by the Ministry of National Education in the times of COVID-19 Pandemic in Turkey. Kastamonu Education Journal, 28(3), 1124-1129.
• Özer, M. (2020d). Türkiye’de mesleki eğitimde paradigma değişimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 357-384.
• Özer, M. (2020e). Mesleki eğitimde paradigma değişimi: Türkiye’nin mesleki eğitim ile imtihanı. İstanbul: Maltepe Üniversitesi Yayınları.
• Özer, M. (2020f). What PISA tells us about performance of education systems?. Bartın University Journal of Faculty of Education, 9(2), 217-228.
• Özer, M. (2021a). A new step towards narrowing the achievement gap in Turkey: “1,000 schools in vocational education and training” project, Bartın University Journal of Faculty of Education, 10(1):97-108.
• Özer, M. (2021b). Eğitim politikalarında sistemik uyum. İstanbul: Maltepe Üniversitesi Yayınları.
• Özer, M., & Perc, M. (2020). Dreams and realities of school tracking and vocational education. Palgrave Communications, 6, 34.
• Özer, M., & Suna, H. E. (2019). Future of vocational and technical education in Turkey: Solid steps taken after Education Vision 2023. Journal of Education and Humanities, 10(20), 165–192.
• Özer, M., & Suna, H. E. (2020). The linkage between vocational education and labor market in Turkey: Employability and skill mismatch. Kastamonu Education Journal, 28(2), 558–569.
• Perc, M., Özer, M., & Hojnik, J. (2019). Social and juristic challenges of artificial intelligence. Palgrave Communication 5, 61.
• Sanford, K. J., Hopper, T. F., & Starr, L. (2015). Transforming teacher education thinking: Complexity and relational ways of knowing. Complicity: An International Journal of Complexity and Education, 13(2), 26-48.
• Sezer, E. (2006). Milli Eğitim Bakanlığına bağlı devlet okullarında çalışan psikolojik danışman ve rehber öğretmenlerin hizmetiçi eğitime ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi: İstanbul İli Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Suna, H. E., & Özer, M. (2021a). Türkiye’de sosyoekonomik düzey ve okullar arası başarı farklarının akademik başarı ile ilişkisi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 12(1), 54-70.
• Suna, H. E., & Özer, M. (2021b). The impact of school tracking on secondary vocational education and training in Turkey. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, doi: 10.16986/HUJE.2021068158
• Suna, H. E., Gür, B. S., Gelbal, S., & Özer, M. (2020a). Science high school students’ socioeconomic background and their preferences regarding their transition into higher education. Journal of Higher Education, 10(3), 356–370.
• Suna, H. E., Tanberkan, H., & Özer, M. (2020). Changes in literacy students in Turkey by years and school types: Performance of students in PISA applications. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 11(1), 76–97.
• Suna, H. E., Tanberkan, H., Eroğlu, E., Özer, M., & Gür, B. S. (2020b). Horizontal skills mismatch in vocational education in Turkey: The reasons for out-of-field employment. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 40(2), 931–955.
• Suna, H. E., Tanberkan, H., Gür, B. S., Perc, M., & Özer, M. (2020c). Socioeconomic status and school type as predictors of academic achievement. Journal of Economy Culture and Society, 61(1), 41–64.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon.
• Uçar, R. (2017). Milli Eğitim Bakanlığı hizmet içi eğitim uygulamalarının müfettiş, yönetici ve öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 14(4), 4725-4741.
• Ülker, A. (2009). Sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitime ilişkin görüşleri: Konya/Karapınar ilçesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Van Driel, J., & Berry, A. (2012). Teacher professional development focusing on pedagogical content knowledge. Educational Researcher, 41(1), 26-28.
• World Bank. (2012). System Approach for Better Education Results (SABER): what matters most in teacher policies? A framework for building a more effective teaching profession. Washington, DC, World Bank.