SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ TARİHİ ÇEVRE EĞİTİMİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Yıl 2017, Sayı: 35, 74 - 86, 10.02.2017

Abdullah Cevdet Kırıkçı Kaya Yılmaz

https://doi.org/10.14781/mcd.291153

Öz

Bu çalışmada, Sosyal Bilgiler öğretmen
adaylarının tarihi çevre eğitimine yönelik görüşlerinin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Bu amaca dayalı olarak veriler, nitel araştırma yöntemi
kapsamında yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Araştırmanın
katılımcılarını 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Bulut Üniversitesi (rumuz) Eğitim
Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim gören sekiz
öğrenci oluşturmuştur. Elde elden veriler betimsel analiz yöntemiyle
çözümlenmiştir. Araştırmadan elde dilen sonuçlara göre öğretmen adaylarının
tarihi çevre duyarlılıkları oldukça yüksektir. Ancak öğretmen adayları, Türkiye’de
hem İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretim Programında hem de lisans öğrenimi
sırasında aldıkları tarihi çevre eğitiminin yetersiz olduğunu ifade
etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Tarihi çevre, tarihi çevre eğitimi, öğretmen adayı, sosyal bilgiler eğitimiTarihi çevre, sosyal bilgiler eğitimi

Social Studies Teacher Candidates' Views on Historic Environment Education

Öz

In this study, it is aimed to determine the opinions of social studies teacher
candidates on historic environment education. Based on this aim, the data were
collected through semi-structured interviews within the scope of qualitative
research methodology. Participants of the research were eight students who
studied in Bulut University (nickname) Education Faculty Social Sciences
Teacher Education Department in 2011-2012 academic year. The collected data
were analyzed by descriptive analysis method. According to the results obtained
from the research, the teacher candidates' historic environment sensitivities
are quite high. However, according to the prospective teachers, both in Social
Studies Curriculum and historic environment education they have taken during
undergraduate study are insufficient in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Historic environment, historic environment education, teacher candidate, social studies education

Kaynakça

• Akkuş, A. & Meydan, A. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi ve coğrafi mekân uygulamalarının değerlendirilmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(13), 14-30.
• Alkış, S. & Oğuzoğlu, Y. (2005a). İlköğretim öğrencilerinin tarihi çevre bilincinin değerlendirilmesi. Eğitim Fakültesi Dergisi, XVIII (1), 23-46.
• Alkış, S. & Oğuzoğlu, Y. (2005b). Ülkemiz koşullarında tarihi çevre eğitiminin önemini gerekliliğini arttıran etkenler. Eğitim Fakültesi Dergisi, XVIII (2), 347-361.
• Altun, O. H. (2006). Geleneksel kültürün korunması ve tarihi çevre bilincinin kazandırılmasında sanat eğitiminin önemi. (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Arabacıoğlu F. P. ve Aydemir I. (2007). Tarihi çevrelerde yeniden değerlendirme kavramı. YTÜ Mim. Fak. E-Dergisi, 2 (IV), 204-212.
• Ata, B. (2002). Müzelerle ve tarihi mekânlarla tarih öğretimi: tarih öğretmenlerinin “müze eğitimine” ilişkin görüşleri. (Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Avcı, C. ve Öner, G. (2015). Tarihi mekânlar ile sosyal bilgiler öğretimi: sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(I), 108-133.
• Bal, M. S. (2011). Türkiye’de tarih öğretiminin sorunları ve çözüm yolları konusunda öğretmen adayı ve öğretmen görüşlerinin karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 371-387.
• Beem, R. R. (1994). Using local history ın the secondary school social studies curriculum. (Doctoral dissertation, Departmant of History, Illınois State University).
• Boland, B. M. (1993). Where did history happen?, Cultural Resource Management, 16(2), 1-4.
• Boland, B. M. (1994). Our past/ourselves: teaching with historic places. Cultural Resource Management, 17(2), 33-34.
• Boland, B. M. (2002). Historic places: common ground for teachers and historians. OAH Magazine of History, Winter, 19-21.
• Callentine, K. K. (2000). Teaching with historic places in the classroom. Cultural Resource Management, 23(8), 17-18.
• Creswell, J. W. (2003). Research Design:Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. (2nd ed.). California/USA: Sage Publication.
• Çengelci, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf dışı öğrenmeye ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1823-1841.
• Çepni, O. & Aydın, F. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf dışı okul ortamlarından yararlanılmasına ilişkin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 38, 25-39.
• Çulha, B. (2006). Tarihsel mekânlarda keşfederek öğrenme yoluyla sosyal bilgiler öğretimine yönelik öğrenci görüşleri. (Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitimi Bilimler Enstitüsü, İzmir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Demirkesen, A. C, Özlüdemir M. T & Demir H. M. (2005). Kapadokya örneğinde tarihi ve kültürel mirasın korunması ve bu işlemlerde harita mühendislerinin yetki ve sorumlulukları. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı’nda sunulmuştur. Ankara, Türkiye.
• Department for Culture , Media and Sport. (Tarihsiz). The Historic Environment: A Force for Our Future. Derbyshire/UK.
• Dikyol, D.Ç., İnce, E. & Usta, S. (2011). Öğretmen adaylarının tarihi mekânlara ve eserlere ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 57-68.
• Doğanay, A. (2005). Sosyal bilgiler öğretimi. C. Öztürk ve D. Dilek (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 15-46). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Doğan, Y. & Dinç, E. (2007). Birinci elden tarih kaynaklarının sosyal bilgiler ve tarih derslerinde internet üzerinden kullanımı: ABD ve İngiltere’den uygulama örnekleri. TSA, 11(2), 195-220.
• Embree, S. & Stevens, J. (2005). English Heritage Research Agenda: An Introduction to English Heritage’s Research Themes And Programmes. London: English Heritage.
• Filiz, N. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde müze kullanımı. (Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Galip, Ö. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ‘okul dışı tarih öğretimi’ne ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 4(1), 89-121.
• Glesne, C. (2012). Nitel Araştırmaya Giriş. (Çev. Ed. Ali Ersoy). (4. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gökkaya, A. K. ve Yeşilbursa, C. C. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerlerin kullanımının akademik başarıya etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 483-506.
• Horton, O. J. (2000). On-site learning: the power of historic places. Cultural Resource Management, 23(8), 4-5.
• Işık, H. (2008). İlköğretimde tarih konularının yerel tarih ile ilişkilendirilmesinin öğrenci başarısına etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(4), 290-310.
• Kabapınar, Y. (1991). Müfredat programı ve ders kitapları açısından orta öğretimde (lise) tarih öğretimi. (Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir).
• Kamçı, S. (2015). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretiminde müze kullanımına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu).
• Külcü, Ö. T. (2014). Kültürel mirasın korunması ve arkeoloji bilincinin geliştirilmesinde ilk adımlar: ilk ve ortaokul müfredatları, sorunlar ve öneriler. Sosyal Bilimler Dergisi, 32, 197-206.
• Mayring, P. (2011). Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş.(Çev: A. Gümüş ve M. S. Durgun). Ankara: Bilge Su Yayınları.
• McClelland, L. F. (1994). Connecting history with historic places: the multiple properity approach. Cultural Resource Management, 17(2), 8-9.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretim Programı ve Kılavuzu.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Meydan, A. & Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 402-422.
• Olio, B. K. (2000). Creating place-based classroom resources: teaching with historic places lesson plans. Cultural Resource Management, 23(8), 10-11.
• Özteke, H. (2004). Ortaöğretimde sanat eğitimi ile tarihi çevre bilincinin geliştirilmesi. (Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative Evaluation and Research Methods. (2nd ed). California: Sage Publication.
• Percoco, J. A. (2000). A blast from the past: using historic sites to enliven history. Cultural Resource Management, 8, 16-17.
• Punch, K. F. (2014). Sosyal Araştırmalara Giriş: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. (Çev: H. B. Arslan, Z. Akyüz, D. Bayrak). Ankara: Siyasal Yayınevi.
• Safran, M. (2009). Türkiye’de tarih öğretimi ve meseleleri. M. Demirel ve İ. Turan (ed.), Tarih öğretim yöntemleri içinde (s. 8-21). Ankara: Nobel Yayın.
• Sayan, Y. (1994). Tarihi çevrenin bazı tahrip sebepleri ve korunması için öneriler. Çevre Dergisi, 11, 46-49.
• Stearns, P. N. (2009). Neden tarih öğreniyoruz. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 118-127.
• Şahin, C. T. (2011). Yerel tarih uygulamalarının başarıya ve öğrenci ürünlerine etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(16), 453-462.
• Şimşek, A. (2003). Tarih öğretiminde görsel materyal kullanımı. G.Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 142-157.
• Şimşek, A. (2005). İlköğretimde tarih öğretimi açısından 1998 ve 2004 ilköğretim sosyal bilgiler öğretim programlarının karşılaştırılması. II. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi’nde sunulmuştur. Van: Türkiye.
• Westergren, E. (2009).Tarihi Çevrelerde Kapsamlı Eğitimde 7 Adım: Bir Eğitim Metodu Olarak Zamana Yolculuk. (Çev: E. Çaypınar). İsveç: Birger Ohlson.
• White C. S & White, D. J. D. (2000). Preparing teachers to teach with historic places. Cultural Resource Management, 23(8), 28-30.
• Yeşilbursa, C. C. (2008). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerlerin kullanımı. TÜBAR (XXIII). 209-222.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yıldız, Ö. (2003). Türkiye’de tarih öğretiminin sorunları ve çağdaş çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 181-190.