Öz
Pomegranate plant that its homeland is Asia Minor is one of the oldest cultivated agricultural products. Pomegranate finds the most common habitat between tropics 40º latitudes, in regions where Mediterranean rainfall regime to be effective, fields up to 1000 meters altitude from the coast. Respectively, the Mediterranean, Aegean and Southeast Anatolia are the regions producing the most amount of pomegranate in Turkey. In terms of provinces, Antalya, Mugla, Mersin and Adana are foremost in pomegranate farming. Until 2002 in Turkey approximately 50-60 thousand tons production were made using around 3 million pomegranate trees. In the period after 2003 ,established a new pomegranate orchards due to government support and favorable market conditions. By the year 2011, the number of the pomegranate tree has exceeded 13 million and also the production reached 315 thousand tons by the end of 2012. In parallel with the increase in production it becomes a rapid increase in the exports of pomegranate and Turkey is one of the world's most pomegranate exporting countries. Pomegranate is a fruit that can be consumed as fresh, as well as pomegranate juice and pomegranate molasses are the most common application areas of it. Pomegranate that a engravings which in places of worship mentioned in the sacred boks and that have taken place in depicting and tables is a special fruit that gives its name to a variety of settlements.
Anahtar Kelimeler
Pomegranate Punica granatum pomegranate cultivation geographical distribution agricultural geography Türkiye.
Kaynakça
- AİB. (2012). Antalya İhracatçılar Birliği Genel Sekreterliği, İhracat İstatistikleri, http://www.aib.org.tr/html/, (Son erişim: 24.11.2012).
- Anonim. (2006). Ülkede Dünyada Nar, Ege Tarım, Ege Ziraat Odaları Yayını, Yıl: 1, Sayı: 1, s. 59 – 61, İzmir.
- Anonim. (2012a). Pomegranate – A Botanical Name Mistake, Bill Casselman’s Words of the World, http://www.billcasselman.com/wording_room/pomegranate.h tm (Son erişim: 24.11.2012).
- Anonim. (2012b). Hindistan Tarım İstatistikleri, Bitkisel Üretim İstatistikleri, http://agriexchange.apeda.gov.in/india%20production/India_ Productions.aspx?hscode=08109010, (Son erişim: 24.11.2012).
- Anonim. (2012c). http://turkish.adv-properties.com/turkiye/side.html, (Son erişim: 24.11.2012).
- Doğanay, H., Coşkun, O. (2012). Tarım Coğrafyası, Güncellenmiş II. Baskı, Pegem Akademi, Ankara.
- Durmuş E., Yiğit, A. (2003). “Türkiye’nin Meyve Üretim Yöreleri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 2, s. 23 – 54, Elazığ.
- Ebcioğlu, N. (2003). Sağlığımızın Yapıtaşları Sebze ve Meyveler Tanımları, Besin Değerleri, Yararlı Etkileri, Üretimleri ve Yetiştirilmeleri, Remzi Kitabevi, s. 208, İstanbul.
- Glozer, K., Ferguson, L. (2008). Pomegranate Production in Afghanistan, UCDAVIS College of Agricultural & Environmental Sciences, s. 32.
- Gölükçü, M., Tokgöz, H., Kıralan, M. (2008). “Ülkemizde Yetiştirilen Önemli Nar (Punica granatum) Çeşitlerine Ait Çekirdeklerin Bazı Özellikleri”, Gıda, 33 (6): 281 – 290.
- Gülcan, R., Tekintaş, F. E., Mısırlı, A., Sağlam, H., Günver, G., Adanacıoğlu, H. (2000). “Meyvecilikte Üretim Hedefleri”, Türkiye Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi, 17 – 21 Ocak 2000, s. 587-616, Ankara.
- Güngördü, E. (2006). Eğitim Fakülteleri İçin Türkiye’nin Beşeri (NüfusYerleşme) ve Ekonomik Coğrafyası, Asil Yayın Dağıtım, 4. Baskı, Ankara.
- Horowitz, S. (2001). Apple of Carthage, http://wiesedruck.com/index.php?/project/apple-of-carthage/ (Son erişim: 24.11.2012).
- Kaya, B., Aladağ, C. (2009). “Maki ve Garig Topluluklarının Türkiye’deki Yayılış Alanları ve Ekolojik Özelliklerinin İncelenmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 22, s. 67 – 80, Konya.
- Koday, S. (2002). “Bursa İlinde Meyvecilik, Güney Marmara Bölümü Mekansal Sorunlar ve Çözümler”, 29. Coğrafya Meslek Haftası Bildirileri, 17 – 19 Mayıs 2001, Çanakkale, Coğrafya Meslek Haftaları Serisi: 3, (Ed. Suna Doğaner), s. 109 – 126, İstanbul.
- LaRue, J. H. (1980). Growing Pomegranates in California, University of California, California Agriculture and Natural Resources Leaflet, No: 2459, s. 8.
- Lye, C. (2008). Pomegranate Preliminary Assessment of the Potential for an Australian Industry, RIRDC Publication No. 08/153 RIRDC Project No. GPI-1A, s. 18, Avustralya.
- Oğuz, H. İ., Ukav, İ., Eroğlu, D. (2011). “Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Nar (Punica granatum L.) Üretimi ve Pazarlanması”, GAP VI. Tarım Kongresi, 09 – 12 Mayıs 2011, s. 108 – 112, Şanlıurfa.
- Onur, C., Kaşka, N. (1985). “Akdeniz Bölgesi Narlarının (Punica granatum L.) Seleksiyonu”, Turkish J. Agric. For., 9 (1), s. 25-33.
- Onur, C., Pekmezci, M., Tibet, H., Erkan, M., Gözlekçi Ş. (1995). “Nar Muhafazası Üzerine Araştırmalar”, Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt: 1, s. 696 – 700, Adana.
- Saleh, M.A., Amer, M.K.M., Radwan, A.E.W., Amer, M.E.S. (1964). “Experiments on Pomegranate Seeds and Juice Preservation”, Agric. Research Review, 42(4), s. 54-64.
- Stover, E., Mercure, E. W. (2007). “The Pomegranate: A New Look at the Fruit of Paradise”, Hort Science Vol. 42 (5): 1088 – 1092, Ağustos 2007.
- Şahin, A. (2006). Nar Bahçesi Tesisi, BATEM Yayınları, Yayın No: 28, Antalya.
- Tarcan, H. H. (2006). Ön Türk Uygarlığı Kitabı, Töre Yayın Grubu, Temmuz 2006, II. baskı, s. 281.
- Taşlıgil, N. (2005). Türkiye’nin Ekonomik Coğrafyası, Çantay Kitapevi, İstanbul.
- TÜİK. (2012). Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri, http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (Son erişim: 24.11.2012).
- Ünal, A. (2011). Bahçe Tarımı – II., Yumuşak Çekirdekli Meyve Türleri ve Nar Yetiştiriciliği, (Editörler: Vedat Şeniz, Veli Erdoğan), T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2358, s. 16 – 19, Eskişehir.
Öz
Anavatanı Ön Asya olan nar, kültüre alınan en eski zirai ürünlerdendir.
Dönenceler ile 40o
enlemleri arasında, Akdeniz yağış rejiminin etkili olduğu
bölgelerde, kıyıdan 1000 m. yükseltiye kadar olan sahalarda en yaygın yetişme
ortamı bulur. Türkiye’de sırasıyla Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu en fazla
nar üreten bölgelerdir. İller arasında ise Antalya, Muğla, Mersin ve Adana nar
ziraatında en başta gelir.
Türkiye’de 2002 yılına kadar 3 milyon civarındaki nar ağacından
yaklaşık 50-60 bin ton üretim yapılmaktaydı. Devlet desteği ve olumlu piyasa
şartlarının etkisiyle 2003 sonrası dönemde yeni nar bahçelerinin sayısı hızla
artış göstermiştir. Bunun sonucu olarak nar ağacı sayısı 13 milyonu aştı ve
üretim de 2012 sonu itibariyle 315 bin tona ulaşmıştır. Üretim artışına paralel
bir şekilde nar ihracatında da hızlı artış olurken Türkiye de dünyanın en çok
nar ihraç eden ülkeleri arasına girmiştir.
Nar taze bir meyve olarak tüketilmesinin yanı sıra, nar suyu ve nar
ekşisi olarak da yaygın bir şekilde kullanılır.
Nar kutsal kitaplarda adı geçen, ibadethanelerde gravür, tasvir ve
tablolarda yer edinen ve çeşitli yerleşim birimlerine ismini vermiş özel bir
meyvedir
Anahtar Kelimeler
Nar Punica granatum nar yetiştiriciliği coğrafi dağılım ziraat coğrafyası Türkiye
Kaynakça
- AİB. (2012). Antalya İhracatçılar Birliği Genel Sekreterliği, İhracat İstatistikleri, http://www.aib.org.tr/html/, (Son erişim: 24.11.2012).
- Anonim. (2006). Ülkede Dünyada Nar, Ege Tarım, Ege Ziraat Odaları Yayını, Yıl: 1, Sayı: 1, s. 59 – 61, İzmir.
- Anonim. (2012a). Pomegranate – A Botanical Name Mistake, Bill Casselman’s Words of the World, http://www.billcasselman.com/wording_room/pomegranate.h tm (Son erişim: 24.11.2012).
- Anonim. (2012b). Hindistan Tarım İstatistikleri, Bitkisel Üretim İstatistikleri, http://agriexchange.apeda.gov.in/india%20production/India_ Productions.aspx?hscode=08109010, (Son erişim: 24.11.2012).
- Anonim. (2012c). http://turkish.adv-properties.com/turkiye/side.html, (Son erişim: 24.11.2012).
- Doğanay, H., Coşkun, O. (2012). Tarım Coğrafyası, Güncellenmiş II. Baskı, Pegem Akademi, Ankara.
- Durmuş E., Yiğit, A. (2003). “Türkiye’nin Meyve Üretim Yöreleri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 2, s. 23 – 54, Elazığ.
- Ebcioğlu, N. (2003). Sağlığımızın Yapıtaşları Sebze ve Meyveler Tanımları, Besin Değerleri, Yararlı Etkileri, Üretimleri ve Yetiştirilmeleri, Remzi Kitabevi, s. 208, İstanbul.
- Glozer, K., Ferguson, L. (2008). Pomegranate Production in Afghanistan, UCDAVIS College of Agricultural & Environmental Sciences, s. 32.
- Gölükçü, M., Tokgöz, H., Kıralan, M. (2008). “Ülkemizde Yetiştirilen Önemli Nar (Punica granatum) Çeşitlerine Ait Çekirdeklerin Bazı Özellikleri”, Gıda, 33 (6): 281 – 290.
- Gülcan, R., Tekintaş, F. E., Mısırlı, A., Sağlam, H., Günver, G., Adanacıoğlu, H. (2000). “Meyvecilikte Üretim Hedefleri”, Türkiye Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi, 17 – 21 Ocak 2000, s. 587-616, Ankara.
- Güngördü, E. (2006). Eğitim Fakülteleri İçin Türkiye’nin Beşeri (NüfusYerleşme) ve Ekonomik Coğrafyası, Asil Yayın Dağıtım, 4. Baskı, Ankara.
- Horowitz, S. (2001). Apple of Carthage, http://wiesedruck.com/index.php?/project/apple-of-carthage/ (Son erişim: 24.11.2012).
- Kaya, B., Aladağ, C. (2009). “Maki ve Garig Topluluklarının Türkiye’deki Yayılış Alanları ve Ekolojik Özelliklerinin İncelenmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 22, s. 67 – 80, Konya.
- Koday, S. (2002). “Bursa İlinde Meyvecilik, Güney Marmara Bölümü Mekansal Sorunlar ve Çözümler”, 29. Coğrafya Meslek Haftası Bildirileri, 17 – 19 Mayıs 2001, Çanakkale, Coğrafya Meslek Haftaları Serisi: 3, (Ed. Suna Doğaner), s. 109 – 126, İstanbul.
- LaRue, J. H. (1980). Growing Pomegranates in California, University of California, California Agriculture and Natural Resources Leaflet, No: 2459, s. 8.
- Lye, C. (2008). Pomegranate Preliminary Assessment of the Potential for an Australian Industry, RIRDC Publication No. 08/153 RIRDC Project No. GPI-1A, s. 18, Avustralya.
- Oğuz, H. İ., Ukav, İ., Eroğlu, D. (2011). “Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Nar (Punica granatum L.) Üretimi ve Pazarlanması”, GAP VI. Tarım Kongresi, 09 – 12 Mayıs 2011, s. 108 – 112, Şanlıurfa.
- Onur, C., Kaşka, N. (1985). “Akdeniz Bölgesi Narlarının (Punica granatum L.) Seleksiyonu”, Turkish J. Agric. For., 9 (1), s. 25-33.
- Onur, C., Pekmezci, M., Tibet, H., Erkan, M., Gözlekçi Ş. (1995). “Nar Muhafazası Üzerine Araştırmalar”, Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt: 1, s. 696 – 700, Adana.
- Saleh, M.A., Amer, M.K.M., Radwan, A.E.W., Amer, M.E.S. (1964). “Experiments on Pomegranate Seeds and Juice Preservation”, Agric. Research Review, 42(4), s. 54-64.
- Stover, E., Mercure, E. W. (2007). “The Pomegranate: A New Look at the Fruit of Paradise”, Hort Science Vol. 42 (5): 1088 – 1092, Ağustos 2007.
- Şahin, A. (2006). Nar Bahçesi Tesisi, BATEM Yayınları, Yayın No: 28, Antalya.
- Tarcan, H. H. (2006). Ön Türk Uygarlığı Kitabı, Töre Yayın Grubu, Temmuz 2006, II. baskı, s. 281.
- Taşlıgil, N. (2005). Türkiye’nin Ekonomik Coğrafyası, Çantay Kitapevi, İstanbul.
- TÜİK. (2012). Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri, http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (Son erişim: 24.11.2012).
- Ünal, A. (2011). Bahçe Tarımı – II., Yumuşak Çekirdekli Meyve Türleri ve Nar Yetiştiriciliği, (Editörler: Vedat Şeniz, Veli Erdoğan), T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2358, s. 16 – 19, Eskişehir.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 4 Ekim 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Sayı: 27 |