Öz
Disasters affect all aspects the communities and environment is a fact that we live on of our world. It takes place that types of natural disasters at different times and in types of the world and these affect people in many ways such as social, economic, and cultural. As it known that our country is an extremely risky structure in terms of natural disasters. Because of locating on the earthquake zones of Turkey's geographical position causes frequent to exposure earthquakes. In addition, existence of diversity of the earth surface, different climates, extreme situations, and lack of information about disaster education disaster awareness increase effect of disasters in our country. Education and training programs play an important role on disaster awareness and disaster education and formatting of human profile which is sensitive to environmental and compatible with environmental. From this perspective, geography lesson is an important on growing the consciousness of individuals who know his environment, aware of his boundaries and has awareness of natural disasters. The purpose of this study is determined how many activities, skills, values, techniques of measurement and evaluation, achievements, learning fields about natural disasters in the Geography Teaching Curriculum. This study used method of analysis document; it is exampled that sufficiency of Natural Disasters is in the program by based on current Geography Teaching Curriculum. The data obtained were analyzed using descriptive analysis. To results, it has seen that about achievements of natural disasters have been in the level of every grades. It has been determined that most of these achievements are levels of 9th the grade (f=24) the least is 12th grade (f=22). Analyzed the distribution of achievements by learning fields; it is intensity in the in the environment and society of learning field and it has been seen that it has observed less in the global environment: regions and countries of learningfield.
Anahtar Kelimeler
Geography geography education geography teaching curriculum natural disasters.
Kaynakça
- Alkış, S. ve Öztürk, M. (2009). Primary-School StudentTeachers’ Perceptions of Geography. Elementary Education Online. İlköğretim Online. Eylül 2009, Cilt 8, Sayı 3. ss:782-797. (http://ilkogretim-online.org.tr.)
- CDÖP. (2005). Coğrafya Dersi Öğretim Programı. (Komisyon). Ankara: Gazi Kitabevi.
- Ceylan, A. (2003). Meteorolojik Karakterli Doğal Afetlerin Zamansal ve Bölgesel Dağılımı. III. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu, 1921 Mart, s.455-465, İstanbul.
- Ceylan, S. (2011). Afetler Coğrafyası. (Ed. Yazıcı, H. ve Koca, M.K.). Ankara: Pegema Akademi Yayınevi.
- Çiftçi, Y. (2005). İnsan Yerleşimleri-Doğal Afetler-Doğal Kaynak Yönetimi. Deprem Sempozyumu. 23-25 Mart 2005. s.363366, Kocaeli.
- Değerliyurt, M. ve Erkal, T. (2009). Türkiye’de Afet Yönetimi. Doğu Coğrafya Dergisi / Eastern Geographıcal Review, Cilt 14, Sayı 22. ss: 147-164.
- Demirbaş, Ç.Ö. (2011). Coğrafya Dersi Öğretim Programında Sürdürülebilir Kalkınma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. Cilt 8, Sayı 2. s.595-615. ISSN:1303-5134.
- Doğanay, H. (1993). Coğrafyada Metodoloji. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Doğanay, H. (2002). Coğrafya Öğretim Yöntemleri. Erzurum: Aktif Yayınevi.
- Elibüyük, M. (2000) Matematik Coğrafya. Ankara: Ekol Yayınevi.
- Ergünay, O. (2007). Türkiye’nin Afet Profili. TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 5-7 Aralık. Ankara.
- Ergünay, O. (2009). Doğal Afetler ve Sürdürülebilir Kalkınma. Deprem Sempozyumu, 11-12 Kasım 2009, Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
- Erkan, B. Özmen, B. ve Güler, H.(2011).Türkiye'de Afet Zarar Azaltımını Sürdürülebilir Eğitimle Sağlamak. TDMSK(Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı), 11-14 Ekim 2011; Ankara.
- Gökçe, N. & Kaya, E. (2009). “Coğrafya Dersi Öğretim Programında Küresel İklim Değişikliği”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22; 157–168.
- Görmez, K. (2010). Çevre Sorunları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Güler, Ç, ve Çobanoğlu, Z.(1994) Afetler. Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi No. 33, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, ISBN 975-7572-34-9, Ankara. Güngördü, E. (2002). Coğrafyada Öğretim Yöntemleri İlkeler ve Uygulamalar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Güngördü, E. (2010) Eğitim Fakülteleri İçin Yer Bilimleri. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Güngördü, E. (2010). Liselerde Coğrafya Dersi Öğretimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
- İzbırak, R. (1986). Coğrafya Terimler Sözlüğü. İstanbul. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Karakuyu, M. (2010). Coğrafya Eğitiminde Öğretmen Olmak ve Öğretmen Kalabilmek. (Ed. R.Özey & A. Demirci). İstanbul: Aktif Yayınevi.
- MEB. (2011). 9. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı. Ankara: Lider Yayıncılık.(2011).
- Sınıf Coğrafya Ders Kitabı. Ankara: Koza Yayın Dağıtım AŞ.(2011). Sınıf Coğrafya Ders Kitabı. Ankara: Lider Yayıncılık. (2010). 12. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Özey, R. (2011). Afetler Coğrafyası. İstanbul: Aktif Yayınevi.
- Özkul, B. ve Karaman, E. (2007). Doğal Afetler İçin Risk Yönetimi. TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 5-7 Aralık. Ankara.
- Özmen, B., Nurlu, M., Kuterdem, K., Temiz, A., (2005), Afet Yönetimi ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Sempozyumu. Kocaeli 23-25 Mart 2005.
- Sipahioğlu, Ş. (2003). Coğrafya Müfredat Programlarında Doğal Afetlerin Yeri ve değerlendirilmesi. (Türk Coğrafya Kurumu Coğrafya Kurultayı Bildiriler Kitabı), s.96-101. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Sipahioğlu, Ş.,Yıldız, K. ve Yılmaz, M. (2011) Çevre Bilimi ve Eğitimi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Şahin , C. (2003). Türkiye’de Coğrafya Öğretimi, Sorunları ve Çözüm Önerileri. (İkinci Baskı) Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Şahin, C. ve Sipahioğlu, Ş.(2003) Doğal Afetler ve Türkiye. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Taş, H,İ.(2007). Coğrafya Eğitimi. (Tarih, Standartlar ve Hedefler) İstanbul: Aktif Yayınevi.
- Uluğ, A. (2009) Nasıl Bir Afet Yönetimi?. TMMOB İzmir Kent Sempozyumu. s. 1-18, İzmir.
Öz
Yaşadığımız dünyanın bir gerçeği olan afetler, toplumları ve çevreyi
her türlü açıdan etkilemektedir. Dünyanın farklı yerlerinde farklı zaman ve
türlerde yaşanan bu afetler; psikolojik, sosyal, ekonomik ve kültürel yönden
insanların yaşamını etkilemektedir. Bilindiği üzere ülkemiz doğal afetler
açısından son derece riskli bir yapıdadır. Türkiye’nin, bulunduğu coğrafi
konum itibariyle deprem kuşakları üzerinde bulunması ülkemizde sık sık
depremlerin yaşanmasına neden olmaktadır. Bunun yanında yeryüzü çeşitliliği,
farklı iklimlerin ve ekstrem durumları yaşanması, bu konuda afet bilincinin ve
afet eğitiminin yeterli düzeyde olmaması ülkemizdeki afetlerin etkisini
artırmaktadır. Afet bilinci ve afet eğitimi, çevreye duyarlı ve çevreyle uyumlu
insan profilinin oluşmasında eğitimin ve eğitim programlarının büyük rolü
vardır. Bu açıdan bakıldığında; coğrafya dersi, çevreyi tanıyan,
sorumluluklarının ve sınırlarının farkında olan, doğal afet bilincine sahip
bireylerin yetişmesi açısından önemli bir derstir. Bu araştırmanın amacı da
Coğrafya Dersi Öğretim Programında; Doğal Afetlere ilişkin öğrenme
alanlarının, kazanımların, etkinliklerin, becerilerin, değerlerin (kişisel
niteliklerin), ölçme ve değerlendirme tekniklerine ne düzeyde yer verildiğini
belirlemektir. Doküman analizi inceleme yönteminin kullanıldığı bu
araştırmada, uygulanmakta olan Coğrafya Dersi Öğretim Programı temel
alınarak programda Doğal Afetlere ilişkin doğrudan ve dolaylı olabilecek
ifadeler aranmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi kullanılarak
çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda doğal afetlere ilişkin kazanımlara her
sınıf düzeyinde yer verildiği görülmüştür. Bu kazanımların en çok 9. Sınıf
düzeyinde olduğu (f=24) ve en az ise 12. Sınıf düzeyinde olduğu (f=22) tespit
edilmiştir. Kazanımların öğrenme alanlarına göre dağılımı incelendiğinde ise “çevre ve toplum” öğrenme alanında yoğunluk kazanmış, “küresel ortam:
bölgeler ve ülkeler” öğrenme alnında ise bu oranın daha az olduğu
görülmüştür
Anahtar Kelimeler
Coğrafya coğrafya eğitimi coğrafya öğretim programı doğal afetler
Kaynakça
- Alkış, S. ve Öztürk, M. (2009). Primary-School StudentTeachers’ Perceptions of Geography. Elementary Education Online. İlköğretim Online. Eylül 2009, Cilt 8, Sayı 3. ss:782-797. (http://ilkogretim-online.org.tr.)
- CDÖP. (2005). Coğrafya Dersi Öğretim Programı. (Komisyon). Ankara: Gazi Kitabevi.
- Ceylan, A. (2003). Meteorolojik Karakterli Doğal Afetlerin Zamansal ve Bölgesel Dağılımı. III. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu, 1921 Mart, s.455-465, İstanbul.
- Ceylan, S. (2011). Afetler Coğrafyası. (Ed. Yazıcı, H. ve Koca, M.K.). Ankara: Pegema Akademi Yayınevi.
- Çiftçi, Y. (2005). İnsan Yerleşimleri-Doğal Afetler-Doğal Kaynak Yönetimi. Deprem Sempozyumu. 23-25 Mart 2005. s.363366, Kocaeli.
- Değerliyurt, M. ve Erkal, T. (2009). Türkiye’de Afet Yönetimi. Doğu Coğrafya Dergisi / Eastern Geographıcal Review, Cilt 14, Sayı 22. ss: 147-164.
- Demirbaş, Ç.Ö. (2011). Coğrafya Dersi Öğretim Programında Sürdürülebilir Kalkınma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. Cilt 8, Sayı 2. s.595-615. ISSN:1303-5134.
- Doğanay, H. (1993). Coğrafyada Metodoloji. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Doğanay, H. (2002). Coğrafya Öğretim Yöntemleri. Erzurum: Aktif Yayınevi.
- Elibüyük, M. (2000) Matematik Coğrafya. Ankara: Ekol Yayınevi.
- Ergünay, O. (2007). Türkiye’nin Afet Profili. TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 5-7 Aralık. Ankara.
- Ergünay, O. (2009). Doğal Afetler ve Sürdürülebilir Kalkınma. Deprem Sempozyumu, 11-12 Kasım 2009, Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
- Erkan, B. Özmen, B. ve Güler, H.(2011).Türkiye'de Afet Zarar Azaltımını Sürdürülebilir Eğitimle Sağlamak. TDMSK(Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı), 11-14 Ekim 2011; Ankara.
- Gökçe, N. & Kaya, E. (2009). “Coğrafya Dersi Öğretim Programında Küresel İklim Değişikliği”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22; 157–168.
- Görmez, K. (2010). Çevre Sorunları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Güler, Ç, ve Çobanoğlu, Z.(1994) Afetler. Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi No. 33, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, ISBN 975-7572-34-9, Ankara. Güngördü, E. (2002). Coğrafyada Öğretim Yöntemleri İlkeler ve Uygulamalar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Güngördü, E. (2010) Eğitim Fakülteleri İçin Yer Bilimleri. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Güngördü, E. (2010). Liselerde Coğrafya Dersi Öğretimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
- İzbırak, R. (1986). Coğrafya Terimler Sözlüğü. İstanbul. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Karakuyu, M. (2010). Coğrafya Eğitiminde Öğretmen Olmak ve Öğretmen Kalabilmek. (Ed. R.Özey & A. Demirci). İstanbul: Aktif Yayınevi.
- MEB. (2011). 9. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı. Ankara: Lider Yayıncılık.(2011).
- Sınıf Coğrafya Ders Kitabı. Ankara: Koza Yayın Dağıtım AŞ.(2011). Sınıf Coğrafya Ders Kitabı. Ankara: Lider Yayıncılık. (2010). 12. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Özey, R. (2011). Afetler Coğrafyası. İstanbul: Aktif Yayınevi.
- Özkul, B. ve Karaman, E. (2007). Doğal Afetler İçin Risk Yönetimi. TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 5-7 Aralık. Ankara.
- Özmen, B., Nurlu, M., Kuterdem, K., Temiz, A., (2005), Afet Yönetimi ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Sempozyumu. Kocaeli 23-25 Mart 2005.
- Sipahioğlu, Ş. (2003). Coğrafya Müfredat Programlarında Doğal Afetlerin Yeri ve değerlendirilmesi. (Türk Coğrafya Kurumu Coğrafya Kurultayı Bildiriler Kitabı), s.96-101. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Sipahioğlu, Ş.,Yıldız, K. ve Yılmaz, M. (2011) Çevre Bilimi ve Eğitimi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Şahin , C. (2003). Türkiye’de Coğrafya Öğretimi, Sorunları ve Çözüm Önerileri. (İkinci Baskı) Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Şahin, C. ve Sipahioğlu, Ş.(2003) Doğal Afetler ve Türkiye. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Taş, H,İ.(2007). Coğrafya Eğitimi. (Tarih, Standartlar ve Hedefler) İstanbul: Aktif Yayınevi.
- Uluğ, A. (2009) Nasıl Bir Afet Yönetimi?. TMMOB İzmir Kent Sempozyumu. s. 1-18, İzmir.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 4 Ekim 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Sayı: 28 |