ÖĞRENCİLERİN COĞRAFYA DERSİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİK ALGILARI İLE AKADEMİK BAŞARILARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2014, Sayı: 29, 0 - , 27.11.2014

Hamza Akengin , Gülten Yıldırım , Zafer İbrahimoğlu , Seyfettin Arslan

https://doi.org/10.14781/mcd.77745

Öz

ÖZET

Sosyal bilişsel öğrenme teorisinde öz düzenlemeli öğrenme önemli bir yer tutar. Öz düzenlemeli öğrenme genel olarak öğrencilerin kendi bilgi ve becerilerini değerlendirmelerini, böylece kendi yeterliklerinin farkına varmalarını ve bu değerlendirmeler sonucunda kendi öğrenmelerine yön verebilmelerini içerir. Bu beceriyi edinmiş bireylerin, bu sürecin bir parçası olarak kendilerini değerlendirirken öz yeterlik algıları ile gerçek başarı düzeyleri arasında paralellik gösterecek bir değerlendirme yapmaları beklenir. Bandura, özyeterlik algısı ile gerçek performans arasındaki ilişkinin birçok faktör tarafından etkilendiğini belirtmektedir. Genelde özyeterlik algısı yüksek olan bireylerin akademik başarılarının da yüksek olması beklenmektedir. Bu çerçevede bu araştırmanın amacı, 10. sınıf öğrencilerinin coğrafya dersi doğal sistemler öğrenme alanına ilişkin özyeterlik algıları ile akademik başarıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Tarama modeli ile gerçekleştirilen araştırmada 289 10. sınıf öğrencisine coğrafya dersi doğal sistemler öğrenme alanına ilişkin öz yeterlilik formu ve başarı testi uygulanmıştır. Toplanan veriler bilgisayar ortamında betimsel istatistik ve Pearson korelasyon katsayısı teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucu öğrencilerin öz yeterlik algıları ile başarıları arasında düşük düzeyli fakat anlamlı bir ilişkinin bulunduğunu göstermektedir.

Anahtar kelimeler-Öz yeterlik algısı, öğrenci başarısı, coğrafya dersi, doğal sistemler öğrenme alanı, lise öğrencileri.

ABSTRACT

Self-regulated learning takes an important place in social cognitive learning theory. Self-regulated learning includes students’ consideration of their knowledge and skills, realization of their competencies by this way and direction their learning process. When individuals assess themselves aspart of this process, it is expected to make an assessment in parallel between their actual achievement level and self efficacy perceptions if they acquired self-regulation skills. Bandura states that this relationship between self-efficacy perception and actual performance is affected by many factors. In general, people who have high self-efficacy beliefs are supposed to have high academic achievement level. Within this framework, the aim of this study is to investigate the relation between 10^th grade students’ self-efficacy perceptions and academic achievement levels about natural systems strand in geography course. In this survey study, data were gathered via self-efficacy form and achievement test from 289 10^th high school students. The collected data were analyzed by computer using descriptive statistical techniques and Pearson's correlation coefficienttechnique. The result of the study indicates that thereis a significant but low-level relationshipbetween students' academic achievements and self-efficacy perceptions about natural systems strand.

Key words- Self-efficacy belief, student achievement, geography course, natural systems strand, high school students.

Anahtar Kelimeler

Öz yeterlik algısı, öğrenci başarısı, coğrafya dersi, doğal sistemler öğrenme alanı, lise öğrencileri.

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (2008). Aktif Öğrenme (10. Baskı). İstanbul: Biliş Yayıncılık.
• Akarsu, S. (2009). Öz-Yeterlik, Motivasyon ve Pisa 2003 Matematik Okuryazarlığı Üzerine Uluslararası Bir Karşılaştırma: Türkiye ve Finlandiya. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Akengin, H. (2007). “Eğitim Programlarında Coğrafyanın Yeri Nedir? Coğrafya Nasıl Öğretilmelidir?”. Alan Öğretimi-İlköğretimde (Ed. Ayla Oktay, Özgül Polat Unutkan). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Akengin, H.; Şahin, C. T.; Kaya, B.; Bengiç, G. ve Sargın, S. (2010). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bazı Genel Coğrafya Konuları ve Bunların Öğretimi ile İlgili Öz-Yeterlik Algıları”. Marmara Coğrafya Dergisi, 21: 78 – 97.
• Akşit, F. (2007). Coğrafya Öğretiminde Aktif Öğrenmenin Akademik Basarı ve Tutum Üzerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, F. (2011). “Ortaöğretim Öğrencilerinin Coğrafya Dersine Yönelik Akademik Benlik Düzeylerinin Değerlendirilmesi”. TurkishStudies - International PeriodicalForTheLanguages, LiteratureandHistory of TurkishorTurkic, 6 (1): 661-677.
• Bahtiyar Karadeniz, C. (2011). “Öğretmenlerin Coğrafya Öz-Yeterlik İnançları(Ordu İli Örneği)”. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 9 (15): 28-47.
• Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: TheExercise of Control. United States of America: W. H. FreedmanandCompany.
• Barış, F. (2009). Timss-R ve Timss-2007 Sınavlarının Öğrenci Başarısını Yordayan Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Coşkun, O. (2007). “Erzurum'daki Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Coğrafya Alanına Yönelik Öz Yeterlik Seviyeleri Üzerine Bir İnceleme”. Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15: 201-221.
• Duman, B. (2007). Lise Öğrencilerinin İngilizceye Yönelik Öz Yeterlik Algı Puanlarının Cinsiyete, Alanlara ve Farklı Düzeylere Göre İngilizce Başarısını Yordama Gücü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Elmas, B. (2006). Ortaöğretim Coğrafya Eğitiminin Temel Sorunları (Kartal İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Gold, J. (2010). The Relationship Between Self-Efficacy and Achievement in At-Risk High School Students. Yayımlanmamış doktora tezi. Walden University College of Education.
• Göl, F. (2009). Coğrafya Dersinde Bellek Destekleyicilerinin Erişi, Tutum ve Kalıcılığa Etkisi Ortaöğretim 10. Sınıf. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güler, H. M. (2006). Pendik İlçesinde Coğrafya Eğitimi ve Sorunları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Güngör Kazan, N. (2010). Ortaöğretim IX. Sınıf Coğrafya Dersi Öğretim Programı’nın Uygulanmasında Yaşanan Sorunların Öğretmen Görüşleriyle Değerlendirilmesi (Ankara İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karadeniz, C. ve Özdemir, N. (2006). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Coğrafya Alanına İlişkin Öz Yeterlik İnançları (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Örneği)”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22: 23-30.
• Keleşoğlu, Ş. (2011). Öğrenme Stilleri, Akademik Özyeterlik, Seviye Belirleme Sınavı Puanları ve Öğrenci Özellikleri Değişkenlerinin Lise 1. Sınıf Akademik Başarısını Yordama Gücü Üzerine Bir Araştırma.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Kurbanoğlu, S. (2004). “Öz-Yeterlik inancı ve Bilgi Profesyonelleri İçin Önemi”. Bilgi Dünyası, 5(2): 137-152.
• Lodewyk, K. R.; Gammage, K. L. ve Sullivan, P. J. (2009).“Relations Among Body Size Discrepancy, Gender, and Indices of Motivation and Achievement in High School Physical Education”. Journal of Teaching in Physical Education, 28: 362-3
• Margolis, H ve Mccabe, P. P. (2006).“Improving Self-Efficacy and Motivation: What To Do, What To Say”. Intervention in School and Clinic, 41 (4): 218–227.
• Mutlu, A. (2012). Self-Efficacy, Learning Strategies, Task Value And Gender: Predictors of 11th Grade Biology Achievement.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.The Graduate School of Natural and Applied Sciences of Middle East Technical University, Ankara.
• Özkan, Ş. (2003). The roles of motivational beliefs and learning styles on tenth grade students’ biology achievement. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. The Graduate School of Natural and Applied Sciences of Middle East Technical University, Ankara.
• Özkeleş Çağlayan, S. (2010). Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Geometri Dersine Yönelik Özyeterlik Algısı ve Tutumunun Geometri Dersi Akademik Başarısını Yordama Gücü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Pajares, F. (1996). “Self-Efficacy Beliefs in Academic Settings”. Review of Educationa lResearch, 66 (4): 543-578.
• Pektaş, M. (2010). Uluslararası Matematik ve Fen Bilimleri Eğilimleri Çalışması (Timss) Verilerine Göre Türkiye Örnekleminde Fen Bilimleri Başarısını Etkileyen Bazı Değişkenlerin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Saunders, J; Davis, L.; Williams, T. ve Williams, J. H. (2004). “Gender Differences in Self-Perceptions and Academic Outcomes: A Study of African American High School Students”. Journal of Youthand Adolescence, 33(1): 81–90.
• Schunk, D. H. (1991). “Self-efficacy and academic motivation”. Educational Psychologist, 26: 207-231.
• Schunk, D. H. (2009). Öğrenme Teorileri Eğitimsel Bir Bakışla, Çev. Ed. Muzaffer Şahin, PhD. 5. Baskıdan Çeviri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.