SİGORTA ŞİRKETLERİNİN MALİ DURUMUNUN ÇOK DEĞİŞKENLİ DİSKRİMİNANT ANALİZ YÖNTEMİYLE İYİ YA DA KÖTÜ OLARAK SINIFLANDIRILMASI

Yıl 2020, Cilt: 12 Sayı: 22, 284 - 296, 01.01.2020

Muharrem Umut

https://doi.org/10.14784/marufacd.688350

Öz

Sigorta şirketleri, finansal piyasalarda çok önemli bir işleve sahiptir. Nitekim sigorta ihtiyacı olan gerçek ve tüzel kişilere ulusal ve uluslararası alanda yüksek tutarda teminatlar sunulmakta ve hem ülkelerin hem de diğer finansal kuruluşların yükü hafiflemektedir. Bu yönüyle sigortacılık sektörü sürekli gelişen dinamik bir yapıya sahiptir. Buna bağlı olarak ülkeler, sigortacılık düzenlemelerine önem vermekte ve sektörde oluşan sorunlara karşı çözüm bulmaktadır, bazen de hak sahiplerini korumak ve sektöre oluşan güven kaybını önlemek adına müdahale etmektedir. Nitekim sigortacılık sektörünün temelini oluşturan güven unsurunun kaybolmaması bakımından, sigortalılara karşı sözlerini yerine getirebilmek için sigorta şirketlerinin sağlam bir finansal yapıya sahip olmaları gereklidir.
Ülkemizde sigorta şirketlerinin finansal durumlarının tespit edilmesinde kullanılan yöntemlerden biri de finansal oranlardır. Bu oranların yardımıyla şirketler iyi ya da kötü olarak sınıflandırılmaktadır.
Bu çalışmada, hayat dışı alanında faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin 2014 yılı sonu verilerine göre belirli finansal oranlar kullanılarak çok değişkenli bir analiz yöntemi olan ‘diskriminant analizi’ uygulanmıştır. Bu analizin kullanılmasındaki amaç, yetkili kamu otoritesince el konulan şirketlerin belirlenmesinde, diğer bir deyişle iyi ve kötü şirketlerin sınıflandırılmasında karar vericilere yardımcı olmaktır. Böylece yetkili otoriteye, finansal durumu kötü olan şirketlerin belirlenmesine yönelik bir erken uyarı yöntemi sunulmuş olunacaktır.

Anahtar Kelimeler

Diskriminant analizi, Erken uyarı yöntemi, finansal sağlamlık, finansal oranlar, sigorta şirketleri

Kaynakça

• Akgül, a. (1997). Tıbbi Araştırmalarda İstatiksel Analiz Teknikleri - SPSS Uygulamaları. Ankara: Mustafa / Gülüm Kitapevi. Ambrose, j. m ve Seward j. a. (1988). Best's ratings, financial ratios and prior probabilities in insolvency prediction. The Journal of Risk and Insurance, 229-244. Barniv, r. ve Hersbarger r. a. (1990). Classifying financial distress in the life insurance industry. The Journal of Risk and Insurance, 110-136. Brockett, p. l. ve Golden, l.l., Jang, j. ve Yang, c.,. (2006). A comparison of neural network, statistical methods, and variable choice for life insurers' financial distress prediction. The Journal of Risk and Insurance, 125-137. Çamdeviren, h. (2000). Lojistik Regresyon ve Diskriminant Analizi. Ankara: Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi. Demirhan, n. (1997). Kümeleme Analizi İle Konfeksiyon Üretiminde Beden-Drop Ölçülernin Belirlenmesi ve Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Marmarar Üniversitesi, İstanbul. Erçetin, y. (1993). Diskriminant Analizi ve Bankalar Üzerine Bir Uygulama. Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. APM/28 (KİG-26), 1-26. Genç, a. (2006). Sigorta Şirketlerinin Mali Analizi, Erken Uyarı Sistemi ve Derecelendirme (Rating). Sigorta Araştırma ve İnceleme Yayınları, 128-132. İç, y., t. ve Yurdakul, m. (2000). Analitik hiyerarşi süreci (AHS) yöntemini kullanan bir kredi değerlendirme sistemi. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 15(1). Johnson, r. a. ve Wichern, d. w. (2002). Applied Multivariate Statistical Analysis. New Jersey: Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. Klecka, r. w. (1980). Discriminant Analysis Quantative Application In The Social Sciences. USA: A sage University Publication. Onay, i. (2010). Temel Bileşenler Analizinin Türk Sigorta Sektörüne Uygulanması. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Mülga Hazine Müsteşarlığı, Ankara. Özdamar, k. (1999). Paket Programları ile İstatiksel Veri Analizi-1. Eskişehir: Kaan Kitapevi. Şen, ş. g. (2000). Bankaralarda Mali Başarısızlık ve Türkiye'deki Mali Başarısızlığa Uğrayan Bankaların Kantitativ Yöntemler Yardımıyla Tahmini. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. Tatlidil, h. (1996). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatiksel Analiz. Akademi Matbaası, 1. Baskı, Ankara. Trieschmann, j.s. ve Pinches, g.e. (1973). A multivariate model for predicting financially distressed p-1 insurers. The Journal of Risk and Insurance, 327-338. Tümer, m. (2001). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İmalat Sanayinde Faaliyet Gösteren Kobileri Ayrıştıran Faktörlerin Tespiti. Doğu Akdeniz Üniversitesi, 296-303. İnternet Kaynakları https://www.tsb.org.tr/resmi-istatistikler.aspx?pageID=909