Roma Hukukunda Hısımlık

Yıl 2015, Cilt: 21 Sayı: 1, 167 - 204, 01.03.2015

Nurcan İpek

Öz

Roma hukukunda doğumla ya da bazı hukukî ilişkiler sonucunda

bir Roma vatandaşının, belli kişilerle arasında hısımlık kurulduğu kabul

edilirdi. Roma hukuk dönemlerine göre hısımlık farklı esaslar üzerine

kurulmuştur. Roma’nın eski ve klasik hukuk döneminde geçerli olan

hısımlık hâkimiyet esasına dayanan hısımlık (agnatio) idi. Ius civile’de,

modern hukuklardan farklı olarak kan hısımlığı esas alınmamıştır. Ius

civile, aynı aile reisinin hâkimiyeti altında olanlar arasında doğan bağı

hısımlık olarak görmektedir. Bu çeşit hısımlığın tanınmasının pek çok

sakıncalar doğurması sebebiyle praetor’ların faaliyetleri kapsamında

kan hısımlığının hukuken tanınması sağlanmıştır. Ius gentium’da kabul

edilen kan hısımlığı (cognatio), zamanla ius civile tarafından da benimsenmeye

başlamıştır. Iustinianus döneminde ise cognatio tek hısımlık biçimi olarak kabul edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

roma ailesi, agnatio, cognatio, adfinitas, hakimiyet esasına dayanan hısımlık, kayın hısımlığı, kan hısımlığı

Kaynakça

• AYİTER K., Roma Hukuku Dersleri Aile Hukuku, Ankara 1963.