VAKIF YÖNETİM ORGANININ İBRASI ve UYGULANACAK HÜKÜMLERİN TESPİTİ

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 3, 53 - 82, 16.12.2016

Osman Açıkgöz

Öz

 Türk Medeni Kanunu m. 109’da, “Vakfın bir yönetim organının bulunması zorunludur. Vakfeden, vakıf senedinde gerekli gördüğü başka organları da gösterebilir.” şeklindeki hüküm ile vakfın zorunlu organının, yönetim organı olduğu düzenlenmiştir. Yönetim organı, TMK m. 49 anlamında vakfın tüzel kişilik kazanabilmesi için zorunlu bir unsurdur. Zira Tüzel kişiler, ancak organlarının varlığı ve bunların aracılığıyla medeni haklardan yararlanabilmekte ve bunları kullanabilmektedir. Yönetim organı tarafından açıklanan irade, tüzel kişinin iradesi mahiyetindedir.

İcra ve idare organı niteliğindeki yönetim organının vakıf senedindeki hükümleri yerine getirip getirmediği, vakfın mallarını amaca uygun bir şekilde yönetip yönetmediği ve amaca uygun olarak gelirleri harcayıp harcamadığının belirlenmesine yönelik TMK m. 111’de bir denetim mekanizması öngörülmesine rağmen vakıf organizasyonu içerisinde yönetim organının ibrasıyla ilgili herhangi bir düzenlemeye yer almamaktadır. Bu durum, vakıf yönetim organının ibrasının ne şekilde gerçekleşeceği sorununu ortaya çıkarmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Vakıf, Vakıf Yönetim Organı, İbra, Yönetim Organının İbrası

Kaynakça

• AKİPEK, Jale/AKINTÜRK, Turgut/ATEŞ KARAMAN, Derya, Türk Medenî Hukuku Birinci Cilt Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku Yenilenmiş, Yasal Düzenlemelere Uyarlanmış Sekizinci Bası, İstanbul 2011.
• AKÜNAL, Teoman, Türk Medenî Hukukunda Tüzel Kişiler, İstanbul 1995.
• AKYOL, Şener, Medeni Hukuka Giriş, İkinci Bası, İstanbul 2006.
• ALTAŞ, Hüseyin, Medeni Hukuk Başlangıç Hükümleri (TMK m. 1-7), Ankara 2014.
• ANTALYA, Gökhan/TOPUZ, Murat, Medeni Hukuk (Giriş, Temel Kavramlar, BaşlangıçHükümleri), İstanbul 2015.
• AVCI, Mehmet Özgür, Türk Medenî Kanununa Göre Vakıf Yönetim Organı, 1. Bası, İstanbul 2006.
• AYAN, Mehmet/AYAN, Nurşen, Kişiler Hukuku, Güncelleştirilmiş 3. Baskı, Konya 2011.
• AYAN, Özge, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Çerçevesinde Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Sadakat Yükümlülüğü ve Bu Yükümlülüğün İhlalinin Sonuçları, 1.Baskı, Ankara 2013.
• AYKUL, Ömer, Yeni Vakıflar Hukuku, Türk Medeni Kanunu Hükümlerine Göre Kurulan Vakıflar, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara 2015.
• AYTAÇ, Zühtü, Anonim Ortaklıklarda İbra, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1982.
• BALLAR, Suat, Yeni Vakıflar Hukuku, Yeniden Düzenlenmiş ve Güncelleşmiş Özgün 5. Baskı, İstanbul 2015.
• BİLGİLİ, Fatih/DEMİRKAPI, Ertan, Şirketler Hukuku, 9. Basım 2013.
• CANSEL, Erol, “Vakıf, Kuruluşu, İşleyişi ve Amacı”, http://acikerisim.fsm.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11352/265/Cansel.pdf;sequence=1), s. 321-327.
• ÇAMOĞLU, Ersin, Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu (Kamu Borçlarından Sorumluluk ile), Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş Üçüncü Bası, İstanbul 2010.
• ÇELİK, Aydın, Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Üyelerinin İbrası, Ankara 2007.
• DURAL, Mustafa/ÖĞÜZ, Tufan, Türk Özel Hukuku C. II, Kişiler Hukuku, İstanbul 2014.
• EM, Ali, Türk Hukuk Sisteminde Vakıflar, 2. Baskı, Ankara 2011.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper, Türk-İsviçre Borçlar Hukukunda İbra Sözleşmesi, İstanbul 2015.
• AKDAĞ GÜNEY, Necla, Anonim Şirket Yönetim Kurulu, Genişletilip Güncelleştirilmiş 2. Baskı, İstanbul 2016.
• DOĞAN, Beşir Fatih, Yeni Türk Ticaret Kanununa Göre Anonim Şirket Yönetim Kurulunun Organizasyonu ve Yönetim Yetkisinin Devri, İstanbul 2011.
• EDİS, Seyfullah, Medenî Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, 4. Basıdan Tıpkı Basım, Ankara 1993.
• EREN, Fikret, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununa Göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Ankara 2015.
• GÜNERİ, Hasan, Türk Medenî Kanunu Açısından Vakıfta Amaç Kavramı ve Amacına Göre Vakıf Türleri, Ankara 1976.
• HATEMİ, Hüseyin, “Vakıf Kurumuna Hukuk Tarihi Açısından Genel Bir Bakış”, İHFMC: LV-S4 (1997), s. 111-128. (Vakıf Kurumu).
• HATEMİ, Hüseyin, Önceki ve Bugünkü Türk Hukuku’nda Vakıf Kurma Muamelesi, İstanbul 1969. (Vakıf Kurma Muamelesi).
• HELVACI, Mehmet, Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyesinin Hukuki Sorumluluğu, 1. Baskı, İstanbul 1995.
• HELVACI, Serap/ERLÜLE, Fulya, Medeni Hukuk, Medeni Hukuka Giriş-Kişiler Hukuku-Aile Hukuku, 3. Bası, İstanbul 2014.
• İZMİRLİOĞLU, Ayça, “6098 Sayılı Kanuna Göre İbraname”, (http://journal.yasar.edu.tr/wp-content/uploads/2014/01/12), (Erişim Tarihi: 17. 05. 2016), s. 1457-1482.
• KARAL, Zeliha Semra, “Vakıflar ve Ticari İşletme İşleten Vakıflar”, (C:\Users\030012\Desktop\VAKIF\KARAL HUKUK BÜROSU - Av_Z_Semra Karal, www_karal_av_tr, Karal Hukuk Bürosu.htm).
• KILIÇOĞLU, Ahmet, Medeni Hukuk, Temel Kavramlar-Başlangıç Hükümleri-KişilerHukuku, Ankara 2016 (Medeni Hukuk).
• KILIÇOĞLU, Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, (Yeni Borçlar Kanunu’na Göre) Genişletilmiş 19. Bası, Ankara 2015 (Borçlar Hukuku).
• KORKUSUZ, M. Refik/ERGÜN, Ömer, “Hukuksal Boyutları ile Eski ve Yeni Vakıflar”,(http://www.dicle.edu.tr/Contents/c3815664-8a98-463a-8100-f21edc9cb324.pdf ),s. 69-138.
• KÖPRÜLÜ, Bülent, Medeni Hukuk Genel Prensipler-Kişinin Hukuku (Gerçek Kişiler-Tüzel Kişiler), (1-2. Kitaplar), İstanbul 1979.
• MOROĞLU, Erdoğan, “Yönetim ve Denetim Kurulu Üyelerinin İbrası”, Hukuki Mütalaalar,1. Bası, İstanbul 2007.
• OĞUZMAN, M. Kemal/SELİÇİ, Özer/OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe, Kişiler Hukuku(Gerçek ve Tüzel Kişiler), Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 12. Bası’dan 13. (Tıpkı) Bası, İstanbul 2013.
• OĞUZMAN, M. Kemal/ ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt-1, Gözden Geçirilmiş 13. Bası, İstanbul 2015.
• ÖĞÜZ, Tufan, Türk Hukukunda Vakıf Tüzel Kişiliğinin Esasları, İstanbul 2007.
• ÖTLEGEN, Mehmet Zülfü, Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukukî Sorumluluğunu Sona Erdiren Nedenlerden İbra ve Zamanaşımı, 1. Bası, Ankara 2003.
• ÖZSUNAY, Ergun, Medenî Hukukumuzda Tüzel Kişiler, Tüzel Kişilerin Genel Teorisi/Dernekler/Vakıflar, Gözden geçirilmiş ve yeniden işlenmiş 4. Bası, İstanbul 1978.
• ÖZTAN, Bilge, Tüzel Kişiler (Ders Notları), Ankara 1994.
• REİSOĞLU, Safa, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 1.7.2012’de yürürlüğe giren Yeni Türk Borçlar Kanunu’na Göre Hazırlanmış Yirmibeşinci Bası, İstanbul 2014.
• SEROZAN, Rona, Medeni Hukuk Genel Bölüm/Kişiler Hukuku, İstanbul 2011. (Genel Bölüm)
• SEROZAN, Rona, Tüzel Kişiler Özellikle: Dernekler ve Vakıflar, İstanbul 1994. (TüzelKişiler)
• SOYKAN, İsmail Cem, Anonim Ortaklıklarda Organ Yokluğu, 1. Baskı, İstanbul 2012.
• TEKİNALP, Ünal, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, Değişiklikler ve İkincil Düzenlemelerle Güncelleştirilmiş 4. Bası, İstanbul 2015.
• TEKİNAY, Selahattin Sulhi/ AKMAN, Sermet/BURCUOĞLU, Haluk/ALTOP, Atillâ, Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yeniden Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Yedinci Baskı, İstanbul 1993.
• TEOMAN, Ömer, Yaşayan Ticaret Hukuku Hukuki Mütalâlar Kitap:15 2012-2013, İstanbul 2014.
• ULUÇ, Yusuf, Açıklamalı-İçtihatlı Vakıflar Hukuku ve Mevzuatı, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara 2014.
• UYAN, Göktürk, “Miras Sözleşmesindeki İki Taraflı Bağlayıcı Kayıtla Vakıf Kurulması”, İÜHFM C. LXV, S. 2, 2007, s. 327-352.
• ÜÇIŞIK, Güzin/ÇELİK, Aydın, Anonim Ortaklıklar Hukuku, 1. Cilt, Ankara 2013.