ÖTANAZİ - ÖLME HAKKI

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 3, 463 - 491, 16.12.2016

Erika Bıton Serdaroğlu

Öz

 Antik Yunan ve Roma devrinden beri rastlanan ancak son dönemlerde gündemde daha yoğun olarak tartışılan ötanazi, çeşitli hukuk sistemlerinde farklı şekilde düzenlemeye tabi tutulmuştur. Bazı hukuk sistemleri ötanaziye imkân verirken bazı hukuk sistemleri bunu suç olarak nitelemiş ve faillerin cezalandırılması için düzenlemelerde bulunmuştur. Çalışmada çeşitli hukuk sistemlerinin ötanaziye yaklaşımı, konuya ilişkin mahkeme kararları ele alınarak ötanazinin yaşama hakkı kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği, ölme hakkı var ise hangi koşul ve şartlara tabi olacağı değerlendirilmeye çalışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Ötanazi, Ölme Hakkı, Yaşama Hakkı, ölüm, suç

Kaynakça

• ALAN AKCAN, Esra, Ötanazi, İÜHFM C. LXXI, S. 1, 2013, s. 3-26.
• ARTUK, Mehmet Emin, Ötanezi, Yargıtay Dergisi, C.18, S.3, Temmuz 1992, s. 300-317.
• ARTUK, Mehmet Emin, YENİDÜNYA, A. Caner, Ötanazi, Hukuk ve Etik Boyutu ile Ötanazi, Derleyen Nur Centel, İstanbul 2011, s. 107-140.
• AŞÇIOĞLU, Çetin, Tıbbi Yardım ve El Atmalardan Doğan Sorumluluk, Doktorların, Devletin ve Özel Hastanelerin Sorumluluğu -Cezai ve Hukuki, Ankara 1993.
• AYDIN, Murat, Tıbbi Müdahale Olarak Organ ve Doku Nakli ve Ceza Sorumluluğu, Ankara 2008.
• BAHADIR, Oktay, Yaşama Hakkı, Ankara 2009.
• BAYRAKTAR, Köksal, Hekimi Tedavi Nedeniyle Cezai Sorumluluğu, İstanbul 1972.
• BEŞİRİ, Arzu, Ötanazi ve Yaşam Hakkı, TBB Dergisi, Sayı 86, 2009, s. 188-203.
• BIGGS, Hazel, Euthanasia, Death With Dignity and the Law, Oxford 2001.
• BRUTOCO, Sheila, “ The Barber Decision: A Questinable Approch to Termination of Life-Support Systems fort he Patient in A Persistent Vegatative State”, Golden Gate University Law. Rev (summer) 1985, V.15,N.2, s. 370- 405.
• DUTTGE, Gunnar, (çevirenler ÖZCANLI, Beril, ELİBOL, Zeynep), Alman Hukukunda Ötanazi, Hukuk ve Etik Boyutu ile Ötanazi, Derleyen Nur Centel, İstanbul 2011, s. 213-242.
• FLANNERY, Austin O.P., (Çeviren: TAŞTAN, Osman), Ötanazi Üzerine Beyanname, AÜİFD Cilt XLIII (2002) Sayı 2 s.405-412
• GLOVER, Jonathan, Causing Death and Saving Lives, Middle 1984.
• GORMALLY, Luke, Euthanasia and Assited Suicide, Seven Reasons Why They Should Not be Legalized, http://www.linacre.org/newsle~1.htm ( Erişim Tarihi: 15.04.2015)
• GRIFFTHS, John, Assited Suiside in Netherlands, The Chabot Case, The Modern Law Review 1995, V.58, s.232-248.
• GRIZE, German, BOYLE, Joseph Jr., A contribution to Euthanasia Debate, London 1979.
• GÜRCAN, Ertuğrul Cenk, Ötanazi: Yaşam Hakkı Açısından Bir Değerlendirme, AUHFD, 60 (2) 2011, s.255-280.
• GÜRKAN, Merve, ŞENDUR, Kerim Ulaş, Ötanazi, http://www.prizmahukuk.com/files/Otenazi.pdf (Erişim Tarihi :13.05.2015)
• GÜRZUMAR, Osman, Özel Hukukumuzda Organ Nakli ve 2238 Sayılı Yasa Üzerine Düşünceler, Ankara Barosu Dergisi, (Mayıs) 1991, S.3, s. 364-389.
• GÜVEN, Kudret, Kişilik Hakları ve Ötanazi, Ankara 2000.
• HANCI, Hamit, Malpraktis Tıbbi Gelişmeler Nedeniyle Hekimin Ceza ve Tazminat Sorumluluğu, Ankara 2002.
• INCEOĞLU, Sibel, Ölme Hakkı, İstanbul 1999.
• JOCHEMSEN, Henk, Dutch Court Decisions on Nonvoluntary Eurhanasia Critically Reviewed, Issues in Law & Medicine, Volume 13, Number 4, 1998. s.1- 12.
• KAMAY, Behçet Tahsin, Ötanaziler Ölümü Yaklaşan Hastayı Istırabsız Öldürme, Ankara Barosu Hukuk Dergisi, Cilt: 8, Sayı 93-94,Ocak- Şubat 1952, s1-6.
• LEONARD, Taitz, Euthanasiz, The Right to Die and the Law in South Africa, Medicine and Law, 1992, c.11, s. 597-610.
• METİN, Sevtap, Bio-Tıp Etiği ve Hukuk, İstanbul 2010.
• MAUSBACH, Julian, Assisted Suicide in switzerland-Legal Aspects, Hukuk ve Etik Boyutu ile Ötanazi, Derleyen Nur Centel, İstanbul 2011, s.161-180.
• NAMAL, Arın, Türk Tıp Etiği Çevrelerinde Ötanazi Tartışmaları- Neden Henüz Küçük Bir Alev?, Hukuk ve Etik Boyutu ile Ötanazi, Derleyen Nur Centel, İstanbul 2011, s. 71-106.
• ODER, Bertil Emrah, Hak ve Özgürlükler Temelinde Ötanazi: Anayasa Hukuku Bakımından Bir Değerlendirme, Hukuk ve Etik Boyutu ile Ötanazi, Derleyen Nur Centel, İstanbul 2011, s. 1-26.
• OĞUZMAN, Kemal, BARLAS, Nami, Medeni Hukuk Dersleri, İstanbul 2011.
• OKTAY- ÖZDEMİR, Saibe, Tıbbi Müdahale ve Tıbbi Müdahalenin Durdurulmasında Rızanın Kimler Tarafından Verileceği, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, İstanbul 2010, s.1332- 1395.
• ÖLÇER, Pınar, A Contextual Perspective on Dutch Law and Practice Regarding Euthanasia and Asisted Suicide, , Hukuk ve Etik Boyutu ile Ötanazi, Derleyen Nur Centel, İstanbul 2011, s. 243-352.
• ÖMEROĞLU, Ömer, Hukuksal Açıdan Ölme Hakkı ve Kabul Edilebilirliği Sorunu, EÜ-HFD, C.XIII, S.3-4, 2009, s. 86-106.
• ÖZDEMİR, Hayrünnissa, Özel Hukukta Teşhis ve Tedavi Sözleşmesi, Ankara 2004.
• ÖZEN, Muharrem, EKİNCİ ŞAHİN, Meral, Ötenazi, Ankara Barosu Dergisi, 2010/4 ,s. 15-97.
• ÖZKARA, Erdem, Ötanazide Temel Kavramlar ve Güncel Tartışmalar, Ankara 2001. (Güncel Tartışmalar)
• ÖZKARA, Erdem, Ötanaziye Farklı Bir Bakış: Belçika’da Ötanazi Uygulaması ve Ülkemizdeki Durum, TBB Dergisi, Sayı 78, 2008, s.105-122. ( Belçika Uygulaması)
• PANAS, Markouris, Asisted Suicide in the Jurisprundence of the European Court of Human Rights: a Matter of Life and Death, Groningen, 2012.
• PELLEGRINO, Edmund D.,The False Promise of Beneficent Killing, Regulating How We Die, Edited by Linda Emanuel, New York 1998, s.60-74.
• RACHELS, James, Active and Passive Euthanasia, Colarado 1975, http://rintintin.colorado.edu/~vancecd/phil1100/Rachels.pdf, s. 1-6, (Erişim Tarihi: 02.03.2015), (Euthanasia)
• RACHELS, James, The End of Life: Euthanasia and Morality, Oxford, 1986. (Morality)
• ROSENFELD, Barry, Assisted Suicide and the Right to Die, Wasington 2004.
• SAVCI, Bahri, Yaşam Hakkı ve Boyutları, Ankara 1980.
• SCHLOGEL, Herbert, ( Çeviren: TAŞTAN, Osman), Ötanazi ve Teoloji, AüiFD Cilt XLIII (2002) Sayı 1, s. 293-299.
• SHARMA, B.R., Euthanasia: an Overview of the Journey from Inception to Implementation,JPAFMAT, 2005, s.33-34 (http://medind.nic.in/jbc/t05/i1/jbct05i1p33.pdf, Erişim Tarihi: 26.05.2015)
• SHELDON, Tony, Andries Postma, British Medical Journal, February 2007, s.320-334.
• SHEPPERDSON, Billie, Abortion and Euthanasia of Down’s Syndrome Children- The Parent’s view, Journal of Medical Ethics, 1983, S. 9, s. 152-157.
• SMITH, George Paul, Law and Bioethics, Intersection Along Mortal Coil, London 2012.
• SOYASLAN, Doğan, Türk Hukuk Düzeni ve Açlık Grevi Yapan Kişilere Müdahale Sorunu, Yargıtay Dergisi (Temmuz) 1990, C.16, S.3, S.269-280.
• ŞENSES, Erkan, Bir Hasta Hakkı Olarak Ötanazi, Suç ve Ceza Dergisi, S. IV, erkansenses.av.tr/makale/ötanazi.doc. (Erişim Tarihi : 01.05.3015)
• TOOLEY, Michael, An Irrelevant Considiration: Killing Versus Letting Die, in Killing and Letting Die, ed. Bonnie Stainbock, 1980, s.56-62.
• UYSAL, Cem, KARAASLAN, Bekir, TANVRIVERDİ, Halis, ÇELEPKOLU, Tahsin, KORKMAZ, Mustafa, BULUT, Kasım, BEZ, Yasin TIRAŞÇI, Yaşar, ÖZKARA, Erdem, Adli Tıp Bülteni, Cilt 18, Sayı 3, 2013, s. 91-97.
• ÜNVER, Yener, Türk Ceza Hukuku Açısından Ötanazi, , Ötanazi, Hukuk ve Etik Boyutu ile Ötanazi, Derleyen Nur Centel, İstanbul 2011, s. 27-70.
• YILMAZ, Battal, Hekimin Hukuki Sorumluluğu, Ankara 2010.
• YİĞİT, Yaşar, İslam Hukukuna Göre Ötanazi, Ankara 2013.
• YOUNG, Robert, Voluntary Euthanasia, http://plato.stanford.edu/entries/euthanasia-voluntary/, (Erişim Tarihi: 26.05.2015)
• ZENGİN, Mehmet Ali, Biyoloji Uygulamaları ve Tıbbi Müdahaleler Karşısında İnsan Haklarının Korunması, Ankara 2012.