TÜRK HUKUKU VE AB DÜZENLEMELERİ ÇERÇEVESİNDE VEKÂLETSİZ İŞ GÖRMEYE UYGULANACAK HUKUK

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 3, 2151 - 2180, 16.12.2016

Ali Önal

Öz

 Avrupa Topluluğu bünyesinde yirminci yüzyılın ortasından bu yana devam eden özel hukukun yeknesaklaştırılması çabası, 1980 tarihli Roma Sözleşmesi ile başlamış, sonrasında Akdi Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuka Dair Roma I Tüzüğü ile şimdilik nihayete ermiştir. Sözleşmelere ilişkin yeknesaklaştırma çabalarında ayrı tutulan akit dışı borç ilişkilerine dair düzenlemeler 2009 yılında kabul edilen Roma II Tüzüğü ile hayata geçmiştir. Yabancı unsurlu vekâletsiz iş görme fiillerine uygulanacak olan hukuk her ne kadar Tüzük ile düzenleniyor olsa da, Türk devletler özel hukuku açısından hâlen kanun boşluğu olan bir alandır. Türk hukukunda haksız fiil, sebepsiz zenginleşme ve sözleşme ilişkileri çerçevesinde hukukî niteliği tayin edilen vekâletsiz iş görmenin, yabancı unsurun dâhil olması ile ne şekilde vasıflandırılacağı ve uygulanacak hukukun bu kapsamda nasıl tayin edileceği çalışmamız kapsamında incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

vekaletsiz iş görme, Roma II Tüzüğü, sebepzi zenginleşme, haksız fiil, hukuk seçimi

Kaynakça

• Akbıyık, A. Arkan (1999), Gerçek Olmayan Vekâletsiz İş Görme, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Arpacı, Abdulkadir/ Hatemi, Hüseyin/ Kocayusufpaşaoğlu, Necip/ Serozan, Rona (2006), Borçlar Hukuku Genel Bölüm 3. Cilt, 4. Baskı, İstanbul: Filiz Yayıncılık.
• Bayata-Canyaş, Aslı (2012), AB ve Türk Hukuku Uyarınca Sözleşmeye Uygulanacak Hukuka İlişkin Genel Kural, Ankara: Adalet Yayınevi.
• Bilge, Necip (1962), Borçlar Hukuku Özel Borç Münasebetleri, B. 2. Ankara.
• Collison, P. D./ Tatum, F. M. (1972), Most Significant Contacts Method: An Empirical, Analysis, 25 Vand. L. Review, s. 575-612. (http://heinonline.org/HOL/ Page?handle= hein.journals/vanlr25&div=46&g_sent=1&collection=journals) Erişim Tarihi: 22.04.2015.
• Çelikel, Aysel/ Erdem, B. Bahadır (2014), Milletlerarası Özel Hukuk, 13. Baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Demir-Gökyayla, Cemile (2013), Milletlerarası Özel Hukukta Tek Satıcılık Sözleşmesi, 2. Baskı, İstanbul: Vedat Yayıncılık.
• Doğan, Vahit (2015), Milletlerarası Özel Hukuk, 3. Baskı, Ankara: Savaş Yayıncılık.
• Erdem, B. Bahadır (1999), Patent Haklarının Korunması ve Patent Hakkına İlişkin Sözleşmelere Uygulanacak Hukuk, İstanbul.
• Fikret Eren (2015), Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Bası, Ankara: Yetkin Yayıncılık.
• Göktürk, H. Avni (1951), Borçlar Hukuku, Ankara: Ulus Basımevi.
• Gümüş, Alper (2012), Borçlar Hukuku Özel Hükümler Cilt 2, İkinci Baskı, İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Güngör-Güneysu, Gülin (2007), Temel Milletlerarası Özel Hukuk Metinlerinin Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Konusunda Yakınlık Yaklaşımı, Ankara: Yetkin Yayıncılık.
• Hay, P. (2000), Conflict of Laws, B. 3, St. Paul, Minn.
• Hatemi, Hüseyin (2000), Türk hukukunda Gerçek Olmayan Vekâletsiz İş Görme Kurumuna İlişkin Düşünceler, Kemal Oğuzman Anısına Armağan, İstanbul, s. 383-389.
• Kırca, İsmail (1995), Vekâletsiz İş Görmenin Temsil Hukukunda Uygulama Alanı Bulduğu Haller, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (AÜHFD), Cilt 44, Sayı 1-4, s. 443-450.
• Karahasan, M. Reşit (2002), Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C. II, İstanbul.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip (1978), Borçlar Hukuku Dersleri Genel Hükümler, 1. Fasikül, İstanbul.
• Mo Zhang (2009), Party Autonomy in Non-Contractual Obligations: Rome II and Its Impacts on Choice of Law, Seton Hall Law Review, Vol. 39, s. 864: http://scholarship.shu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1022&context=shlr. (Erişim Tarihi: 1.5.2015).
• Nomer, Ergin (2015), Devletler Hususi Hukuku, 21. Bası, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Oğuzman Kemal/ Öz Turgut (2014), Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 1, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 11. Bası, İstanbul: Vedat Yayıncılık.
• Özdemir, H. Gökçe (2001), Roma Hukukunda Vekâletsiz İş Görme, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özel, Sibel (1999), Sebepsiz Zenginleşme Davalarında Kanunlar İhtilâfı Meselesi (Sebepsiz Zenginleşme), Aysel Çelikel’e Armağan, MHB, C. 19, S. 2, s. 713-731.
• Özel, Sibel (2001), Milletlerarası Özel Hukukta İmalatçının Sorumluluğu, Nuri Çelik’e Armağan, Cilt 1, İstanbul: Beta Yayıncılık, s. 874-953.
• Özel, Sibel (2002), Sözleşmesel İlişkide MÖHUK md. 24/2 Objektif Bağlama Kuralının Mukayeseli Hukuk Açısından Değerlendirilmesi (Sözleşme), MHB, C. 22, S. 2, Y. 2002, s. 577-617.
• Öztekin-Gelgel, Günseli (2006), Akit Dışı Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkındaki Avrupa Birliği Düzenlemesi, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Sargın, Fügen (2001), Karakteristik Edim Teorisine Eleştirel Bir Yaklaşım, Ankara: Ankara Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, s. 37-96.
• Saymen, F. Hakkı/ Elbir, H. Kemal (1958), Türk Borçlar Hukuku I-II, İstanbul.
• Schultz, J. C. (1982), The Concept of Characteristic Performance and the Effect of the EEC. Convention on Carriage of Goods “ in Contract Conflicts, (ed. North, D. C. L.), Amsterdam / New York / Oxford, pp. 185-201.
• Şanlı, Cemal / Ataman-Figenmeşe, İnci/ Esen, Emre (2015), Milletlerarası Özel Hukuk, 3. Baskı, İstanbul: Vedat Yayıncılık.
• Tandoğan, Haluk (1957), Mukayeseli Hukuk ve Hususiyle Türk-İsviçre Hukuku Bakımından Vekâletsiz İş Görme (Mukayeseli), İstanbul: Ankara Hukuk Fakültesi Yayını No:109.
• Tandoğan, Haluk (2008), Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri Cilt II, 4. Bası, İstanbul: Vedat Yayıncılık.
• Tarman, Z. Derya (2008), Akit Dışı Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkındaki Avrupa Topluluğu Tüzüğü (Roma II), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 57, Sayı 2, s. 193-222.
• Tekinalp, Gülören (1988), Yeni Alman ve İsviçre Milletlerarası Özel Hukuk Kanunlarında Akdi Borç Statüsü ve Türk Kanunu, MHB., C. 8, S. 1, s. 59-70.
• Tekinalp, Gülören/ Uyanık-Çavuşoğlu, Ayfer (2011), Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, 11. Baskı, İstanbul: Vedat Yayıncılık.
• Turhan, Turgut (1989), Haksız Fiilden Doğan Kanunlar İhtilâfı Alanında İkâ Yeri Kuralı, Ankara: Dayınlarlı Yayıncılık.
• Uluocak, Nihal (1989), Milletlerarası Özel Hukuk Dersleri, İstanbul.
• Uluocak, Nihal (2002), Milletlerarası Haksız Fiil İhtilâflarında Fransız Hukukunda Meydana Gelen Yabancı Gelişmeler, Ergin Nomer’e Armağan, Milletlerarası Hukuk Bülteni, C. 22, S. 2, s. 889-948.
• Uzun-Şenol Pınar (2014), Vekâletsiz İş Görmede İş Görenin Hukukî Durumu, İstanbul: FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, s. 293-309.
• Vischer, F. (1977), Drafting National Legislation on Conflict of Laws: The Swiss Experience, Law and Contemporary Problems, No.2, Spring, s.131-145.
• Yavuz, Cevdet / Faruk Acar/ Burak Özen (2014), Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Güncellenmiş ve Yenilenmiş 10. Baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Yavuz, Cevdet/ Acar, Faruk/ Özen, Burak (2012), Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, 10. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Yavuz, Nihat (2013), 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Şerhi 2. Cilt, Ankara, Adalet Yayınları.
• Zevkliler, Aydın/ Gökyayla, K. Emre (2014), Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 14. Bası, Ankara: Turhan Yayıncılık.