GENEL İŞLEM ŞARTLARINDA ŞAŞIRTICI VE BEKLENMEDİK ŞARTLAR TBK. m. 21/II

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 3, 2349 - 2360, 16.12.2016

Hayrunnisa Özdemir

Öz

 Genel işlem koşulları genellikle karşı tarafın genel kabul beyanı ile sözleşmede bağlayıcılık kazanmaktadır. Ancak genel işlem koşulları içerisinde şaşırtıcı ve beklenmedik olan hükümler varsa açıkça ikaz edilmiş olmadıkça genel işlem koşullarını bu şekilde kabul eden karşı tarafın iradesi, bu koşulları da kapsadığı şeklinde yorumlanamaz. Bu hâlde sözleşmenin niteliğine ve işin özelliğine yabancı olan genel işlem koşulları yazılmamış sayılır. Sözleşmenin bunun dışındaki hükümleri ise geçerliliğini korur. Genel işlem koşullarını kullanan taraf, bu durumda yazılmamış sayılan hükümler olmasaydı diğer hükümlerle sözleşmeyi yapmayacak olduğunu ileri süremez. 

Anahtar Kelimeler

Genel işlem koşulları, bağlayıcılık denetimi, global kabul, yabancı koşullar, şaşırtıcı koşullar, alışılmamış koşullar

Kaynakça

• Atilla Altop: “Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’ndaki Genel işlem Koşulları Düzenlemesi”, Prof. Dr. Ergon A. Çetingil ve Prof. Dr. Rayegan Kender’e 50. Birlikte Çalışma Yılı Armağanı, İstanbul, 2007.
• Murat Aydoğdu: Türk Hukukunda Genel İşlem Koşullarının ve Tüketici Hukukunda Haksız Şartların Denetimi, İzmir, 2014.
• Antalya, Gökhan: 6098 Dayılı Türk Borçlar Kanununa Göre Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, C. I, İstanbul 2012.
• Atamer, Yeşim M.: Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi, İstanbul 2000.
• Atamer, Yeşim M.: “Genel İşlem Şartlarının Denetiminde Yeni Açılımlar”, Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu için Armağan, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2004 (Yeni Açılımlar).
• Gauch, Peter: Werkvertrag, Zürich 2011.
• Gauch, P/Schleup, W/Schmid, J/Rey, H/Emmenegger, S.; Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, 10. Auflage, Zürich 2014.
• Gauch, P/Aepli, V/ Stöckli, H: “Praejudizienbuch zum OR”, Rechtsprechung des Bundesgerichts, 6. Auflage, Zürich 2006.
• Giger, Hans: Geltung und Inhaltskontrolle Allgemeiner Geschaeftsbedingungen, in: Schriftenreihe zum Konsumentenschutzrecht, Bd.12. Herausgegeben von Giger/Schleup Zürich 1983.
• Havutçu, Ayşe: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Genel İşlem Şartlarına İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi, İzmir Barosu Dergisi, Nisan 2011.
• Huguenin, Claire: Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, Zürich, 2004.
• İnal, Tamer: Tüketici Sözleşmelerinde Haksız Şartlar: Terazi Hukuk Dergisi, C. 9, S. 89, Ocak 2014, 54.
• Kaşak, Esra: Sözleşmenin Niteliğine ve İşin Özelliğine Yabancı Olan Genel İşlem Koşulları, İÜHFD. C. 3, S. 1, 2012.
• Koller, Alfred; Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, OR AT Grundlagen des Obligationenrechts Entstehung der Obligationen, Bern 2006.
• Schönenbegger, W/Jaeggi, P. İn: Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, V. Band, Obligationenrecht, Teilband V 1 a (Art. 1-17) Zürich 1973.
• Schwenzer, Ingeborg: Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, 4. Auflage, Bern 2006.
• Soyer, Polat: Genel İş Koşulları, İzmir 1987.
• Topuz, Murat: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde Genel İşlem Koşullarında Kapsam (Yürürlük) Denetimi, Prof. Dr. Mustafa Dural’a Armağan, İstanbul 2013.
• Yelmen, Adem: Türk Borçlar Kanununa Göre Genel İşlem Şartları, Ankara 2014.