Çekte Baskı Tarihinin Muhatap Bankanın Sorumluluğuna Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 23 Sayı: 2, 223 - 248, 10.12.2017

Mehmet Helvacı Raziye Aksu

Öz

Bu çalışmada, çekte baskı tarihinin muhatap bankanın sorumluluğuna

etkisi incelenmiştir. Bankalar, 03.02.2012’den sonra her çek

yaprağına basıldığı tarihi yazmak zorundadır. Buna karşın, baskı tarihinin

bulunmaması çekin geçerliliğini etkilemez. Muhatap banka, ibraz

eden düzenleyici dışındaki hamile, süresinde ibraz edilen her çek

yaprağı için belirli bir miktar ödemekle yükümlüdür. Bu yükümlülük,

çekin, üzerinde yazılı baskı tarihinden itibaren beş yıl içinde muhataba

ibraz edilmemesi halinde sona erer. Bununla birlikte, bankanın sorumluluğuna

ilişkin sürenin başlangıcı olarak baskı tarihinin belirlenmesi

yerinde değildir. Bu hüküm değiştirilmelidir. Bankanın sorumluluğuna

ilişkin sürenin başlangıcı düzenleme tarihi olmalıdır; çünkü, çekte düzenlem tarihi zorunlu unsurdur.

Anahtar Kelimeler

Çek, Baskı Tarihi, Muhatap Bankanın Sorumluluğu, Ödeme, Düzenleme Tarihi

Kaynakça

• Arkan, Sabih, 3167 Sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun’da Yapılan Değişiklikler, Batider, Haziran 2003, C. XXII, S. 1, s. 5-22.
• Bahtiyar, Mehmet, İleri Tarihli Çekten Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk, Makaleler I, Beta Baskı Yayım, İstanbul 2008, s. 43-60.
• Bahtiyar, Mehmet, 5941 Sayılı Çek Kanunu Açısından İleri Tarihli Çek, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 2, Aralık 2013, s. 47-58. (Bahtiyar, Çek)
• Bozer, Ali/Göle, Celal, Kıymetli Evrak Hukuku, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Son Değişikliklerle Güncellenmiş ve Genişletilmiş Altıncı Baskı, Ankara 2017.
• Çandarlı, Zahid, Borçlar Hukukunda Müruru Zaman ve Buna Mütedair Temyiz Mahkemesi Kararları, Ankara 1943.
• Demirel, Duygu, 5941 Sayılı Çek Kanunu Açısından İleri Tarihli Çekler ve Hukuki Sonuçları, Terazi Hukuk Dergisi, S. 99, Y. 2014.
• Dural, Mustafa/Sarı, Suat, Türk Özel Hukuku - Temel Kavramlar ve Medenî Kanunun Başlangıç Hükümleri, Filiz Kitabevi, C. I, 8. Baskıdan Tıpkı 9. Baskı, İstanbul 2014.
• Erdem, Mehmet, Özel Hukukta Zamanaşımı, 12 Levha Yayınları, İstanbul 2010. Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, 22. Baskı, Ankara 2017.
• Göle, Celal, Çek Hukuku, Ankara 1989.
• Helvacı, Mehmet, Çek Kanunu Tasarısı’nın Genel Olarak Değerlendirilmesi, Batider, Aralık 2009, C. XXV, S. 4, s. 229-251.
• İnan, Ali Naim/Yücel, Özge, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncellenip, Genişletilmiş 4. Baskı, Ankara 2014. Kendigelen, Abuzer, Çek Hukuku, Arıkan Yayınları, Gözden Geçirilmiş ve Güncelleştirilmiş 4. Bası, İstanbul 2007.
• Kırca, İsmail, 5941 Sayılı Çek Kanunu-Konferans, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 2010. (Kırca, Konferans)
• Kırca, İsmail, Çekin İbraz Edildiği Şube Muhatap Bankanın Kanunen Ödemekle Yükümlü Olduğu Tutarı Ödemelidir!, Batider, Mart 2010, C. XXVI, S. 1, s. 71-77.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip, Borçlar Hukuku, Genel Bölüm, C. 1, 2010 Tarihli 5. Bası’dan 6. Tıpkı Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2014.
• Narbay, Şafak, 3167 Sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanunun 10 Uncu Maddesi Hükmü Uyarınca Muhatap Bankanın Sorumlu Olduğu Miktar Hakkında Bir İnceleme, Terazi Hukuk Dergisi, Ocak 2009, S. 29, s. 15-44.
• Narbay, Şafak, 5941 Sayılı Çek Kanununun Getirdiği Bazı Yenilikler ve Bunların Değerlendirilmesi, Terazi Hukuk Dergisi, S. 43, 2010, s. 65-97 (Narbay, Çek). Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 1, Vedat Kitapçılık, Gözden Geçirilmiş B. 14, İstanbul 2016.
• Oğuzman, Kemal/Barlas, Nami, Medeni Hukuk, Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, Vedat Kitapçılık, 22. Bası, İstanbul 2016.
• Öztan, Fırat, Kıymetli Evrak Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara 1997.
• Öztan, Fırat, Kıymetli Evrak Hukuku, Turhan Kitabevi, Güncelleştirilmiş 21. Bası, Ankara 2017.
• Poroy, Reha/Tekinalp, Ünal, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları Çek Kanununun Yorumu İle, Vedat Kitapçılık, Yeniden Yazılmış 21. Bası, İstanbul 2013.
• Reisoğlu, Seza, Yeni Çek Kanunu ve Hukuki Sorunlar, Türkiye Barolar Birliği, Yeni Çek Kanunu ve Hukuki Değerlendirmesi Toplantısında Yapılan Sunum: https:// www.tbb.org.tr/Dosyalar/Konferans_Sunumlari/SR_yeni_cek_kanunu_ve_degerlendirilmesi_07012010.pdf, ET. 29.10.2017. (Reisoğlu, Çek)
• Reisoğlu, Seza, Çek Hukuku, Ankara 2011.
• Serozan, Rona, Sözleşmeden Dönme, İstanbul 1975.
• Tekil, Müge, Çekte Muhatap Bankanın Hukuki Sorumluluğu, Beta Baskı Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul 1997.
• Tekinalp, Ünal, İleri Keşide Tarihli Çekler, Çekler Hakkındaki Kanunla İlgili Adalet Bakanlığı Taslağı ve Karşı Görüşler Sempozyumu, BTHAE Yayını, Ankara 2002, s. 41 vd.
• Tekinay, S. Sulhi/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 7. Bası, İstanbul 1993.
• Teoman, Ömer, Çek Kanunu Tasarısının Bankalara Getirdiği Yükümlülükler- Otuz Yıl Ticaret Hukuku- Tüm Makalelerim- C. II, Beta Baskı Yayın, 1982-2001.
• Topçuoğlu, Metin, Yeni Çek Kanunu’na Göre Tüzel Kişileri Temsilen Çek Düzenlenmesi ve Sonuçları, GÜFHD, Y. 2010, C. XIV, S. 2010/2, Ankara, s. 141-167.
• Tuncomağ, Kenan, Türk Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, C. I, Altıncı Bası, Sermet Matbaası, İstanbul 1976.
• Uygur, Tanju, Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süreler, Ankara Baro Dergisi, 1975, S. 5, s. 675-695.
• Ülgen, Hüseyin/Helvacı, Mehmet/Kendigelen, Abuzer/Kaya, Arslan, Kıymetli Evrak Hukuku, 12 Levha Yayıncılık, Yeni Türk Ticaret Kanunu’na, Yeni Çek Kanunu’na ve Yeni Sermaye Piyasası Kanunu’na Göre Güncellenmiş Yedinci Bası’dan Onuncu -Tıpkı- Baskı, İstanbul 2017.
• Yasan, Mustafa, Çek Kanunu Geçici M. 3 F. 1 Uyarınca Üzerinde Yazılı Düzenleme Tarihinden Önce İbrazı Geçersiz Olan Çekin, Muhatap Banka Tarafından İşleme Konması (ve Özellikle Ödenmesi), Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y. 5, S. 19, s. 321-354.
• Yıldız, Şükrü, 5941 Sayılı Yeni Çek Kanunu’nun Çek Hukukuna Etkileri, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Y. 9, S. 18, 2010, s. 71-83.
• https://www.qnbfinansbank.com/bankacilik/sozlesme.aspx?id=209926, ET. 27.10.2017.
• TDK, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK. GTS.59efa00272a7a1.10848064, ET. 24.10.2017.