Kı̇ra Sözleşmesı̇nde Kı̇ralananın Mülkı̇yetı̇nı̇n El Değı̇ştı̇rmesı̇nı̇n veya Üçüncü Kı̇şı̇nı̇n Kı̇ralanan Üzerı̇nde Sınırlı Aynı̇ Hak Sahı̇bı̇ Olmasının Sözleşmeye Etkı̇sı̇

Yıl 2012, Cilt: 18 Sayı: 3, 163 - 200, 15.12.2012

Sezer Çabri

Öz

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, kira sözleşmesinin devamı sırasında kiracının, kiralananın el değiştirmesinden zarar görmemesi için özel bir hü- küm getirmiştir. Kira sözleşmesinin kurulmasından sonra kiralananın her- hangi bir sebeple el değiştirmesi veya üçüncü kişilere kiralanan üzerinde kira sözleşmesiyle bağdaşmayan ayni haklar tanınması halinde, kiralananın mül- kiyetini edinen veya kiralanan üzerinde ayni hak kazanan kişi kanun gereği sözleşmenin tarafı haline gelmektedir. Kira sözleşmesinin devri için üçüncü bir kişinin kiralanan üzerinde ayni hak kazanması yeterli olup, ayrıca devir sözleşmesinin yapılmasına gerek yoktur. Bu çalışmada, kira sözleşmesinin devrinin şartları ve hukukî sonuçları açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kira sözleşmesi, kiralananın el değiştirmesi, kiralanan üzerinde ayni hak kazanılması, sözleşmenin devri

Kaynakça

• AKSU, Mutafa, “Yargıtay Birinci Hukuk Dairesi’nin intifa konusu ta- şınmazın intifa hakkı sahibi tarafından kiraya verilmesi ve daha sonra intifa hakkının sona ermesi durumunda kira sözleşmesinin hukukî akibetine ilişkin 3.7.2003 tarihli kararının değerlendirilmesi”, e-akademi Hukuk, Ekonomi, Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi, Aralık 2004, http://www.e- akademi.org/makaleler/MAksu1.htm#_ftn5 (02.10.2012).
• ARAL, Fahrettin, Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Genişletilmiş 8. Baskı, Ankara 2010.
• AYRANCI, Hasan, Sözleşmelerin Yüklenilmesi (Devri), Ankara 2003. BERTAN, Suad, Medeni Kanunun 618-764 Maddelerinin Şerhi, Ankara 1976.
• BLUMER, Maja, Schweizerisches Privatrecht, Gebrauchüberlassungs- verträge (Miete, Pacht), Basel 2012.
• BÖKE, Veli, Kamulaştırma Kanunu ve Kamulaştırma Bedelinin Tespiti Davaları, Ankara 2002.
• BUZ, Vedat, Borçlu Temerrüdünde Sözleşmeden Dönme, Ankara 1998.
• ÇABRİ, Sezer, İmar Kanunu Uyarınca Kamulaştırma, İstanbul 2005.
• EMMERICH/SONNENSCHEN, Miete, Handkommentar, §§ 535 bis 580a, Des Bürgerlichen Gesetzbuches, Allgemeines Gleichbehandlungs- gesetz, 10. Auflage, Berlin 2011.
• EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Ankara 2012.
• GENÇ-ARIDEMİR, Arzu, “Kiraya Verenin İntifa Hakkının Sonra Ermesi Durumunda Malikin Taşınmaz Kira Sözleşmesinin Tarafı Haline Gelip Gelemeyeceği Sorunu”, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, Y. 2012, C. 8, S. 95-96, s. 125-158.
• GUHL, Teo/KOLLER, Alfred, Das Schweizerische Obligatinonenrecht, mit Einschluss des Handels- und Wertpapierrechts, 9. Auflage, Zürich 2000.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Cilt-I, İs- tanbul 2012.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper, “Yeni” 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kira Sözleşmesi, 04.07.2012 Tarihli ve 6353 Sayılı Kanun’a Göre Güncellenmiş 2. Bası, İstanbul 2012 (Kira).
• HIGI, Peter, Obligationenrecht, Teilband V 2b, Die Miete, Erste Lie- ferung, Art. 253-265 OR, Zürich 1994.
• HONSELL, Heinrich, Schweizerisches Obligationenrecht, Besonderer Teil, Neunte, ergänzte und verbesserte Auflage, Bern 2010.
• HUGUENIN, Claire, Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, 3. überarbe- itete Auflage, Zürich-Basel-Genf 2008.
• HÜRLIMANN-KAUP, Bettina, Grundfragen des Zusammenwirkens von Miete und Sachenrecht, Zürich-Basel-Genf 2008.
• MÜN.Kommentar/HÄUBLEIN, Martin, Münchener Kommentar, Bürgerliches Gesetzbuch, Schuldrecht, Besonderer Teil I, §§ 433-610, Band 3, 6. Auflage, München 2012.
• KELLER/SCHÖBI, Das Schweizerische Schuldrecht, Band I, Allge- meine Lehren des Vertragsrecht, 3. A., Basel/Frankfurt, 1988.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip, Miras Hukuku, Hiç değiştirilme- miş 3. Bası, İstanbul 1987.
• KÖROĞLU, Ömer, Kamulaştırma, Ankara 1995.
• NOMER, Halûk N., Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş Onbirinci Bası, İstanbul 2012.
• KREN KOSTKIEWICZ, Jolanta/PERMANN, Richard, OR Hand- kommentar zum Schweizerischen Obligationenrecht, (Herausgeben von Jolanta Kren Kostkiewich-Urs Berstchinger-Peter Breitschmid-Ivo Schwan- der), Züruch 2002.
• OĞUZMAN, M. Kemal/SELİÇİ, Özer/OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe, Eşya Hukuku, Gözden Geçirilmiş 12. Bası, İstanbul 2009.
• OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku, Genel Hüküm- ler, Cilt-1, 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncellenip, Genişletilmiş 10. Bası, İstanbul 2012 (Cilt-1).
• OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku, Genel Hüküm- ler, Cilt-2, 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncellenip, Genişletilmiş 9. Bası, İstanbul 2012 (Cilt-2).
• ÖZ, Turgut, “Borçlu Temerrüdünde Sözleşmeden Dönmenin Bu Söz- leşme Gereğince Kazanılmış Ayni Haklara Etkisi ve Klasik Dönme Kuramı ile Yeni Dönme Kuramının Kısa Bir Karşılaştırılmalı Eleştirisi”, MHAD, Y. 1985, S. 16, s. 131-172.
• PERMANN, Richard, Kommentar zum Mietrecht, 2. Auflage, Zürich 2006.
• SCHMID, Jörg/STÖCKLI, Hubert, Schweizerisches Obligationenrecht, Besonderer Teil, Zürich-Basel-Genf 2010.
• SCHMID/HARZ, Fachanwaltskommentar Mietrecht, 3. Auflage, Köln 2012.
• SCHMIDT-FUTTERER, Mietrecht Kommentar, 10. Auflage, München 2011.
• SCHWENZER, Ingeborg, Schweizerisches Obligationenrecht, Allge- meiner Teil, Fünfte überarbeitete Auflage, Bern 2009.
• SELİÇİ, Özer, Borçlar Kanununa Göre Sözleşmeden Doğan Sürekli Borç İlişkilerinin Sona Ermesi, İstanbul 1977.
• STAUDINGER/EMMERICH, Volker, J. von Staudingers, Kommen- tar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetz, Buch 2, Recht der Schuldverhältnisse, §§ 563-580a, Anh zum Mietrecht: AGG (Mietrecht 2), Berlin 2011.
• STERNEL, Friedemann, Mietrecht Aktuell, 4. Auflage, Köln 2009.
• SVIT (Schweizerischer Verband der Immobilientreuhänder), Das schweizerische Mietrecht, Kommentar, 3. Auflage, Zürich 2008 (SVIT- Kommentar).
• ŞENGÜL, Mehmet, Tapuya Kayıtlı Olmayan Taşınmazların Kamulaş- tırılması, İstanbul 2004.
• TANDOĞAN, Halûk, Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Kendisine Özgü Yapısı Olan ve Karma Sözleşmeler, Satış ve Çeşitleri, Trampa, Bağış- lama, Cilt I/1, Tümü Yeniden İşlenmiş ve Genişletilmiş Beşinci Basım’dan Altıncı Tıpkı Basım, İstanbul 2008 (I/1).
• TANDOĞAN, Haluk, Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Kira ve Ödünç Verme (Âriyet, Karz) Sözleşmeleri, Cilt I/2, Üçüncü Tıpkı Ba- sım’dan Dördüncü Tıpkı Basım, İstanbul 2008 (I/2).
• TEICHMANN, Arndt, Jauernig Bürgerliches Gesetzbuch Kommentar, 14. Auflage, München 2012.
• TEKİNAY/AKMAN/BURCUOĞLU/ALTOP, Tekinay Borçlar Hu- kuku, Genel Hükümler, Yeniden Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Yedin- ci Baskı, İstanbul 1993 (Borçlar).
• TEKİNAY/AKMAN/BURCUOĞLU/ALTOP, Tekinay Eşya Huku- ku, Cilt I, Zilyedlik-Tapu Sicili-Mülkiyet, Yeniden İncelenmiş ve Gözden Geçirilmiş 5. Bası, İstanbul 1989 (Eşya).
• TUNÇOMAĞ, Kenan, Türk Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Cilt II, Üzerinde Çalışılmış Üçüncü Bası, İstanbul 1977.
• TÜRKER, Erhan, Türk ve İngiliz Hukukunda Satıcının Zapta Karşı Teminat Borcu, Eskişehir 1974.
• VELİDEDEOĞLU/ESMER, Gayrimenkul Tasarrufları ve Tapu Sicil Tatbikatı, 2. Bası, İstanbul 1956.
• WEBER, Roger, Basler Kommentar, Obligationenrecht I, Art. 1-529, 4. Auflage (Herausgeber: Heinrich Honsell, Nedim Peter Vogt, Wolfgang Wi- egand), Basel 2007.
• YAVUZ, Cevdet/ACAR, Faruk/ÖZEN, Burak, Borçlar Hukuku Ders- leri (Özel Hükümler), 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncel- lenmiş ve Yenilenmiş 10. Baskı, Hazırlayanlar: Cevdet Yavuz-Faruk Acar- Burak Özen, İstanbul 2012.