6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1484. Maddesine Göre Zorunlu Sorumluluk Sigortasında Sigortacının Zarar Görene Karşı İfa Yükümlülüğü

Yıl 2012, Cilt: 18 Sayı: 2, 699 - 724, 01.12.2012

Birgül Sopacı Öztuna

Öz

6102 sayılı TTK’nun “Zarar Görene Karşı İfa Yükümlülüğü” başlığını taşıyan 1484. maddesine göre, zorunlu sigortada sigortacı, sigortalısına karşı ifa yükümlülü-ğünden kısmen veya tamamen kurtulmuş olsa bile, bu hususu zarar görene karşı ileri süremez. TTK m.1484 hükmü, TTK m.1486/f.2’ye göre aksine şartın geçersiz sayıldığı emredici bir hükümdür. Bu düzenlemenin kaynağı olan § 158c a.F.VVG hükmü, 01.01.2008 tarihinde yürürlükten kalkmış ve yerine § 117 VVG hükmü getirilmiştir. Ne var ki TTK m.1484 hükmü, kaynak kanundaki değişikliği takip etmemiştir. Sigorta- cının zarar görene karşı ifa yükümlülüğü, zorunlu sigorta bedeli miktarıyla sınırlandı- rılmıştır. Buna karşılık sigortacının TTK m.1484’e göre ifa yükümlülüğünün zorunlu sigortada üstlenilen riskler ve ifa yükümlülüğünün zamanaşımı süresiyle de sınırlı olması gerekir. TTK m.1484’ de sigortalısına karşı ödeme yükümlülüğü ortadan kalk- tığı halde, kanun hükmüyle zarar görene ödemek zorunda kalan sigortacının, bu öde- meden sonra zarar görene halef olarak sigortalıya rücu edebileceğine ilişkin bir açıkla- maya yer verilmemesi, önemli bir eksikliktir. TTK m.1484/f.2’ye göre, sigorta sözleş- mesinin sona ermesinin yetkili makama bildirilmesinden bir ay sonra sigortacının zarar görene karşı sorumluluktan kurtulabilme imkanı getirilmiştir. Ancak maddede veya diğer bir düzenlemede yetkili makamın neresi olduğu hususu açıklanmamıştır. Ayrıca sona ermeye § 117 VVG’ de olduğu gibi sözleşmenin yokluğu ve sürenin sona ermesi hallerinin de dahil olması gerekir. TTK m.1484/f.3’ de, zararın SGK tarafından karşılandığı ölçüde sigortacının sorumluluktan kurtulacağı öngörülmüştür. Buna karşılık § 117 VVG’ de öngörüldüğü gibi zarar görenin zararının bir diğer zarar sigortasından karşılandığı ölçüde de sigortacının TTK m.1484’e göre ifa yükümlülüğünün sona ermesi gerekir.

Anahtar Kelimeler

Zarar Görene Karşı İfa Yükümlülüğü, Zorunlu Sigortada Sigortacının İfa Yükümlülüğü, Zorunlu Sorumluluk Sigortası, Zarar Görene Karşı İfa Yükümlülüğünün Zamanaşımı Süresi, Zorunlu Sigorta

Kaynakça

• Baumann, F./ Sandkühler, H.,L.: Das neue Versicherungsvertragsgesetz, Freiburg-Berlin-München, 2008.
• Çeker, M. : Sigorta Hukuku, Adana 2011.
• Kender, R.: Türk Ticaret Kanunu Taslağı’nın Sigorta Hukukuna İlişkin Hükümleri Hakkında Düşünceler, SHD, Y. 2005, S. 1, s. 7-28.(Anılış: Taslak Sigorta Hukuku Hükümleri )
• Klotmann, M. (Koch, R./Martin, N./Dress, H.): Der Regress des Kraftfahrt- Haftpflicht-Versicherers nach der VVG-Reform, Aktuelle Probleme des Versicherungsvertargs-und Vermittlerrechts, Bd.1, Karlsruhe 2010, s.157-196.
• Kubilay, H.: Uygulamalı Özel Sigorta Hukuku, İzmir 2003.
• Schwintowski,H.,P./Brömmelmeyer,C.: Praxiskommentar zum Versicherungsvertragsrecht, Münster 2008.
• Sopacı Öztuna, B.: Türk ve Alman Hukukunda Yeni Düzenlemeler Işığında Sorumluluk Sigortasında Doğrudan Talep Hakkı, Batider, Haziran 2011, C.XXVII, S.2, s.15-50.
• Terbille, M.: Münchener Anwalts Handbuch Versicherungsrecht, München 2008.
• Uluğ, İ.: Türk Ticaret Kanunu Tasarısında Zarar Sigortaları, SHD, 2005, Özel Sayı:1, s.215-237.
• Ünan, S.: İsteğe Bağlı Sorumluluk Sigortasında Riziko, İstanbul 1998(Anılış: İBSS’ da Riziko).
• Ünan, S.: Türk Ticaret Kanunu Taslağı’nın “Sigorta Hukuku” Başlıklı Altıncı Kitabı Hakkında Düşünceler”, SHD, Yıl:2005, Özel Sayı: 1, s.169(Anılış: TTK Taslağı Hakkında Düşünceler ).
• Ünan, S.: 2011 Tarihli Türk Ticaret Kanunu Zarar Sigortaları, slayt no. 1-218. http://www.tsrsb.org.tr/haber/6102-sayili-turk-ticaret-kanununun-sigorta-hukuku- kitabina-iliskin-sempozyum-sunumlari. Erişim Tarihi: 20.05.2012.(Anılış: Zarar Sigortaları).
• Ünan, S.: Ölüm ve Sakatlıklarda Özel Sigortaların Sorumluluğu Nedir?, http://www.sigortahabergazete.com/2011/06/08/olum-ve-sakatliklarda-ozel- sigortalarin-sorumlulugu-nedir/ Erişim Tarihi: 05.05.2012.(Anılış: Özel Sigortaların Sorumluluğu).