Düz Esas Hatların Belirlenmesinde Adaların Rolü: Adalar Saçağı Bilmecesi

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 2, 565 - 589, 27.12.2019

Deniz Tekin Apaydın

https://doi.org/10.33433/maruhad.665402

Cited By: 1

Öz

1951 yılında Birleşik Krallık ve Norveç arasındaki Balıkçılık Davası ile düz esas hatlar uygulamasının uluslararası deniz hukukundaki geçerliliği Uluslararası Adalet Divanı tarafından teyit edilmiş; ancak bunların uygulanmasına ilişkin ilkeler ne içtihatta ne de daha sonraki uluslararası antlaşmalarda bir netlik kazanabilmiştir. Özellikle 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesi’nde düz esas hatların uygulanmasıyla içsulara dâhil edilebileceği öngörülen ‘adalar saçağı’ kavramının muğlaklığı uygulamada kavramın aşırı liberal yorumlanarak esas hatların bir genişleme aracı olarak kullanılmasına sebebiyet vermektedir. Bunun ulusal ve uluslararası deniz alanları üzerinde olduğu kadar, sınırlandırma ihtilafları üzerinde de ciddi etkileri olabilecektir. Bu etkiler Ege Denizi’ndeki deniz alanlarının sınırlandırılmasına dair ihtilafta çarpıcı bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma adaların saçak oluşturduklarında düz esas hatlara ne zaman ve ne koşullarda uygun zemin oluşturabileceğini belirlemek ve özellikle geniş tutulan düz esas hatların etkilerini ortaya koymak amacındadır.

Anahtar Kelimeler

Düz esas hatlar, Adalar saçağı, 1951 Balıkçılık Davası, Deniz alanlarının tespiti, Deniz alanlarının sınırlandırılması, Hakça ilkeler, Eşit uzaklık ilkesi, İnsanlığın ortak mirası

Kaynakça

• Uluslararası Metinler: 1958 Cenevre Karasuları ve Bitişik Bölge Sözleşmesi
• 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi
• International Law Association (ILA), New Delhi Declaration of Principles of International Law Relating to Sustainable Development, 02 April 2002 https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N02/534/20/PDF/N0253420.pdf?OpenElement (erişim tarihi: 07.01.2019)
• Davalar: The Anglo-Norwegian Fisheries Case (Birleşik Krallık/Norveç) 1951, ICJ 116
• North Sea Continental Shelf Cases (Alman Federal Cumhuriyeti/Danimarka ve Alman Federal Cumhuriyeti/ Hollanda) 1969, ICJ Rep.
• Continental Shelf Case (Tunus/Libya Arap Cemahiriyesi) 1982, ICJ Rep.
• Continental Shelf Case (Libya Arap Cemahiriyesi/Malta) 1985, ICJ Rep.
• Land, Island and Maritime Frontier Dispute (El Salvador/Honduras: Nikaragua müdahil) 1992, ICJ Rep.
• Maritime Delimitation and Territorial Questions between Qatar and Bahrain (Katar/Bahreyn) 2001, ICJ Rep.
• Land and Maritime Boundary between Cameroon and Nigeria (Kamerun/Nijerya: Ekvator Ginesi müdahil) 2002, ICJ Rep.
• Maritime Delimitation in the Black Sea (Romanya/Ukrayna) 2009, ICJ Rep.
• Dispute concerning delimitation of the maritime boundary between Bangladesh and Myanmar in the Bay of Bengal (Bangladeş/Myanmar), ITLOS Reports 2012 Bay of Bengal Maritime Boundary Arbitration between Bangladesh and India, ITLOS, Award, 07 July 2014
• Kitap, Makale ve Raporlar: A Manual on Technical Aspects of the United Nations Convention on the Law of the Sea – 1982 (TALOS Manual), Special Publication No.51 (4. Baskı, International Hydrographic Bureau, Monaco, Mart 2006)
• ABASS, A., Complete International Law: Texts, Cases and Materials (OUP, New York, 2012) ALEXANDER, L. M. “Baseline Delimitations and Maritime Boundaries”, Virginia Journal of International Law, Vol.23(4), 1983, 503-536 ANDERSON, D., Modern Law of the Sea – Selected Essays (Martinus Nijhoff Publishers, Leiden, 2008)
• BAYKAL, F.H., Deniz Hukuku Çalışmaları (Alfa, İstanbul, 1998) BEKTAŞ, S., Uluslararası Deniz Yatağının İşletilmesi ve Deniz Yatağı Uluslararası Otoritesi (Legem, Ankara, 2017)
• BÜYÜK, M.E., Uluslararası Hukukta Hukukun Genel İlkeleri (On İki Levha, İstanbul, 2018)
• CHEN, L., An Introduction to Contemporary International Law: A Policy Oriented Perspective (2. baskı, Yale University Press, New Haven, 2000)
• CHURCHILL, R.R. ve LOWE, A.V., The Law of the Sea (3. Baskı, Manchester University Press, Manchester, 2014)
• DIXON, M., Textbook on International Law (7. Baskı, Oxford University Press, Oxford, 2013)
• ERKİNER, H.H., “Uluslararası Hukuk Düşüncesinde Klâsik Öğretinin Kuruluşu: Hugo Grotius ve Postgrotien Yazarlar Samuel von Pufendorf, Richard Zouche, Cornellius van Bynkershoek ve Samuel Rachel’e İlişkin İnceleme ve Değerlendirme” MÜHF – HAD, Vol.18(3), 2012, 3-142
• FITZMAURICE, G., The Law and Procedure of the International Court of Justice, vol. I (Cambridge University Press, Cambridge, 1995)
• HODGSON, R. and ALEXANDER, L. “Toward an Objective Analysis of Special Circumstances”, Law of the Sea Institute Occasional Paper No.13, 1971
• KAYA, İ., Uluslararası Hukukta Temel Belgeler (3. Baskı, Seçkin, Ankara, 2016)
• KISS, A., “La Notion de patrimoine commun de l’humanité”, Collected Cources of the Hague Academy of International Law, 1982/II
• KIVILCIM, Z. Uluslararası Kamu Hukukunda İnsanlığın Ortak Mirası (On İki Levha, İstanbul, 2010)
• KOPELA, S., Dependent Archipelagos in the Law of the Sea (Martinus Nijhoff Publishers, Leiden, 2013)
• KURAN, S., Uluslararası Deniz Hukuku (4. Baskı, Beta, İstanbul, 2014)
• LOKITA, S. “The Role of the Archipalegic Baselines in the Maritime Boundary Delimitation”, Division for Ocean Affairs and the Law of the Sea Office of Legal Affairs, The United Nations, New York, 2010 http://www.un.org/depts/los/nippon/unnff_programme_home/fellows_pages/fellows_papers/ lokita_0910_indonesia.pdf (erişim tarihi: 27.12.2018) Office for Ocean Affairs and the Law of the Sea, United Nations, “The Law of the Sea: Baselines” (United Nations, New York, 1989)
• ÖZMAN, A., Deniz Hukuku I (Turhan Kitabevi, Ankara, 2006)
• PRESCOTT, V. “Straight and Archipelagic Baselines”, G. BLAKE ed. Maritime Boundaries and Ocean Resources içinde kitap bölümü (Barnes & Noble Books, New Jersey, 1987)
• PRESCOTT, V. and SCHOFIELD, C. “Undelimited Maritime Boundaries of the Asian Rim in the Pacific Ocean”, International Boundaries Research Unit, Maritime Briefing, Vol. 3(1), 2001
• QURESHI, W. A., “State Practices of Straight Baselines Institute Excessive Maritime Claims”, Southern Illinoi University Law Journal, Vol.42(3), 2018, 421-450
• REISMAN, W.M. ve WESTERMAN, G.S. “Straight Baseline Claims of States”, Straight Baselines in International Maritime Boundary Delimitation içinde kitap bölümü (Palgrave Macmillan, London, 1992)
• ROTHWELL, D.R. ve STEPHENS, T., The International Law of the Sea (Hart Publishing, Oxford, 2012)
• SARIBEYOĞLU SKALAR, M., Uluslararası Hukuk ve Sürdürülebilir Kalkınma (Beta, İstanbul, 2015) SIMMONS, C. R., The Maritime Zones of Islands in International Law (Martinus Nijhoff Publishers, The Hague, 1979)
• TANAKA, Y., The International Law of the Sea (Cambridge University Press, Cambridge, 2012)
• TEKİN APAYDIN, D. “The Evolution and Convergence of Maritime Delimitation: From ‘Equidistance’ to ‘Equitable Equidistance’ Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Vol.2(2), 2014, 11-45
• TOMKA, P., Speech by the President of the International Court of Justice, to the Sixth Committee of the General Assembly, 02.11.2012 http://www.icj-cij.org/presscom/files/6/17156.pdf (erişim tarihi: 09.01.2019) US Department of State, Bureau of Intelligence and Research, “Limits in the Seas No:23 Straight Baselines: United Kingdom” 26 June 1970 https://www.state.gov/documents/organization/61604.pdf (erişim tarihi: 27.12.2018)
• WESTERMAN, G. S. “Straight Baselines in International Law: A Call for Reconsideration” American Society of International Law Proceedings 82 (1988) 260-277 https://digitalcommons.pace.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https://r. search.yahoo.com/_ylt=AwrJS9PDUTdcMBAAXzIDjgx.;_ ylu=X3oDMTByMWk2OWNtBGNvbG8DaXIyBHBvcwMyBHZ0aWQDBHNlYwNzcg—/RV=2/ RE=154.715.8084/RO=10/RU=http%3a%2f%2fdigitalcommons.pace.edu%2fcgi%2fviewcontent. cgi%3farticle%3d1229%26context%3dlawfaculty/RK=2/RS=VVaPQ3crpvtPIOFdVyWG3kQeQls&httpsredir=1&article=1229&context=lawfaculty (erişim tarihi: 02.01.2019)