Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Hassan v. Birleşik Krallık Kararı Işığında Uluslararası İnsancıl Hukuk ve İnsan Hakları İlişkisi

Yıl 2020, Cilt: 26 Sayı: 1, 49 - 61, 25.06.2020

Bahar Konuk Sommer

https://doi.org/10.33433/maruhad.687263

Öz

16 Eylül 2014 tarihinde vermiş olduğu Hassan v. Birleşik Krallık Kararı ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, özgürlük ve güvenlik hakkı ekseninde, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin sınır dışı olaylarda uygulanabilirliği ve uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları hukuku arasındaki ilişkiye ilişkin görüşünü ortaya koymuştur. İlgili Kararı’nda, uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları hükümlerinin bir arada yorumlanması gerektiğini ortaya koyan Mahkeme’ye göre Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Taraf Devletlerin müdahil oldukları uluslararası silahlı çatışmalarda Sözleşme’nin 5/1. maddesinde yer alan özgürlükten yoksun bırakma nedenlerine insancıl hukuk hükümleri çerçevesinde bir yenisinin eklenmesi mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Hassan Kararı, İnsan Hakları, Uluslararası İnsancıl Hukuk, Özgürlük ve Güvenlik Hakkı

Kaynakça

• ARSAVA Füsun, “AİHK’nun Extraterritorial Geçerliliği Bağlamında AİHM’nin İçtihatlarında Görülen Hareketlilik”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 25, Sayı 2, Prof. Dr. Ferit Hakan Baykal Armağanı, Aralık 2019, ss. 590-601.
• BASE Elizabeth Stubbins, “Introductory Note to Hassan v. The United Kingdom”, International Legal Materials, Vol. 54, 2015, ss. 83-85.
• BOYAR Oya, “Devletin Pozitif Yükümlülükleri ve Dolaylı Yan Etki”, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa, (Ed. Sibel İnceoğlu), Yüksek Yargı Kurumlarının Avrupa Standartları Bakımından Rollerinin Güçlendirilmesi Ortak Projesi, Şen Matbaa, Ankara, 2013.
• BYRON Christine, “A Blurring of the Boundries: The Application of International Humanitarian Law by Human Rights Bodies”, Virginia Journal of International Law, 47/4, 2007, ss. 839-896.
• DIMITROS Luke, “Does Article 15 ECHR Still Matter in Military Operations Abroad?”, ZaöRV, 2019, ss. 156-183.
• DOĞRU Osman /NALBANT Atilla, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi, Legal, İstanbul, 2012.
• GIOIA Andrea, “The Role of the European Court of Human Rights in Monitoring, Compliance with Humanitarian Law in Armed Conflict”, International Humanitarian Law and International Human Rights Law, (Edt. by Orna Ben Naftali), Oxford University Press, 2011.
• GÖZÜBÜYÜK Şeref /GÖLCÜKLÜ Feyyaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Turhan Kitabevi, Ankara 2009.
• GRANT John P./BARKER J. Craig, Parry and Grant Encyclopaedic Dictionary of International Law, Oxford University Press, 3rd Edt, 2009.
• KESKİN Serap , “Kişi Özgürlük ve Güvenliği Hakkı”, İnsan Hakları, (Ed. Korkut Tankuter), Cogito, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2000, ss. 64-98.
• de KOKER Cedric, “Hassan v. United Kingdom: The Interaction of Human Rights Law and International Humanitarian Law with regard to the Deprivation of Liberty in Armed Conflicts”, Utrecht Journal of International and European Law, 31(81), 2015, ss. 90-96.
• MACKEN Claire, “Preventive Detention and the Right to Personal Liberty and Security under Article 5 ECHR”, The International Journal of Human Rights, 10/3, September, 2006, ss. 195-217.
• MURDOCH Jim, Article 5 of the European Convention on Human Rights, Strasburg, 2002.
• REIDY Aisling, “The approach of the European Commission and Court of Human Rights to International Humanitarian Law”, International Review of the Red Cross, 38/324, 1998, ss. 513-529.
• ŞİRİN Tolga, Özgürlük ve Güvenlik Hakkı, Avrupa Konseyi, 2018.
• TEZCAN Durmuş/ERDEM Mustafa Ruhan/SANCAKDAR Oğuz/ÖNOK Rifat Murat, İnsan Hakları El Kitabı, Seçkin Yayınları, 8. Baskı, Ankara, 2018.
• YAMANER Batur Melike, “Uluslararası İnsan Hakları Hukuku ve Uluslararası İnsancıl Hukuk İlişkisi”, Erdoğan Teziç’e Armağan, İstanbul, 2017, ss. 379-391.
• Aktaş v. Türkiye, Başvuru No: 24351/94, 24.04.2003, https://hudoc.echr.coe.int/ (Erişim Tarihi: 29.01.2020).
• Al-Skeini v. Birleşik Krallık, Başvuru No: 55721/07, 07.07.2011, https://hudoc.echr.coe.int/ (Erişim Tarihi: 29.01.2020).
• Bankoviç ve Diğerleri v. Belçika ve Diğerleri, Başvuru No: 52207/99, 12.10.2001, https://hudoc.echr.coe.int/ (Erişim Tarihi: 01.02.2020).
• Hassan v. Birleşik Krallık, Başvuru No: 29750/09, 16.09.2014, https://hudoc.echr.coe.int/ (Erişim Tarihi: 29.01.2020).
• Ilaşcu ve Diğerleri v. Moldova ve Rusya, Başvuru No: 48787/99, 08.07.2004, https://hudoc.echr.coe.int/ (Erişim Tarihi: 29.01.2020).
• Kıbrıs v. Türkiye, Başvuru No: 25781/94, 10.05.2001, https://hudoc.echr.coe.int/ (Erişim Tarihi: 29.01.2020).
• Lawless v. İrlanda, Başvuru No: 332/57, 01.07.1961, https://hudoc.echr.coe.int/ (Erişim Tarihi: 29.2020).
• McCann ve Diğerleri v. Birleşik Krallık, Başvuru No: 19009/04, 13.08.2008, https://hudoc.echr.coe.int/ (Erişim Tarihi: 29.01.2020).
• Varnava ve Diğerleri v. Türkiye, Başvuru No: 16064/90, 16065/90, 16066/90, 16068/90, 16069/90, 16070/90, 16071/90, 16072/90 ve 16073/90, 18.09.2009, https://hudoc.echr.coe.int/ (Erişim Tarihi: 01.02.2020).
• Winterwerp v. Hollanda, Başvuru No: 6301/73, 24.10.1979, https://hudoc.echr.coe.int/ (Erişim Tarihi: 29.01.2020).
• UAD İşgal Altındaki Filistin Topraklarında Bir Duvar İnşa Edilmesinin Hukuki Sonuçlarına ilişkin Tavsiye Görüşü https://www.icj-cij.org/en/case/131 (Erişim Tarihi: 01.02.2020).
• UAD Kongo Topraklarında Silahlı Faaliyetler Kararı https://www.icj-cij.org/en/case/116 (Erişim Tarihi: 01.02.2020).
• Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi http://www.unicankara.org.tr/doc_pdf/metin133.pdf (02.02.2020).
• III. Cenevre Sözleşmesi https://www.un.org/en/genocideprevention/documents/atrocity-crimes/Doc.32_GC-III-EN.pdf (Erişim Tarihi: 02.02.2020).
• IV. Cenevre Sözleşmesi https://www.un.org/en/genocideprevention/documents/atrocity-crimes/Doc.33_GC-IV-EN.pdf (Erişim Tarihi 29.01.2020).