Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda Aralık 2019’da Yapılan Bazı Değişikliklerin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 26 Sayı: 2, 699 - 725, 30.12.2020

Meltem İneli Ciger

https://doi.org/10.33433/maruhad.717843

Cited By: 3

Öz

6/12/2019 tarihli ve 7196 sayılı Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik yapılmasına Dair Kanun ile 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun (YUKK) bazı maddelerinde değişiklik yapılmış ve kanuna bazı ek maddeler getirilmiştir. Bu makalenin amacı Aralık 2019’da YUKK’da yapılan değişikliklerin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ile uygunluğunu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Kararları ışığında değerlendirmek ve söz konusu değişikliklerin uygulamasında insan hakları hukuku bakımından dikkat edilmesi gereken hususları ortaya koymaktır. Bu amaçla makalede YUKK m. 53(3)’de yapılan değişiklik ile sınır dışı kararlarına itiraz süresinin yedi güne indirilmesi hususu, sınır dışı kararlarına yapılan itirazların tüm yabancılar için yürütmeyi durdurma etkisi doğuracağına dair YUKK m. 53’te yapılan değişiklik ve Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek yabancıların sınır kapılarında bekletilmesine ilişkin YUKK m. 7’de yapılan değişiklik AİHM içtihadı ışığında incelenmiştir. Makalede ayrıca, YUKK m. 57/A ile hukukumuza yeni getirilen idari gözetime alternatif yükümlülükler ve idari gözetim altına alınan yabancıların elektronik ve iletişim cihazlarının incelenebileceğine ilişkin YUKK m. 57’de yapılan değişiklik de değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

AİHS m. 3, AİHS m. 5, AİHS m. 8, YUKK Aralık 2019 değişiklikleri, İdari gözetime alternatif yükümlülükler, Sınır dışı kararlarına itiraz

Kaynakça

• 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, R.G. Sayı: 28615, R.G. Tarih: 11/4/2013
• 7196 sayılı Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik yapılmasına Dair Kanun, R.G. Sayı: 30988, RG. Tarih: 24/12/2019
• Alternatives to Immigration and Asylum Detention in the EU Time for Implementation, Philippe De Bruycker, Alice Bloomfield, Evangelia (Lilian) Tsourdi Joanna Pétin (Eds.) (2015) < https://odysseus-network.eu/wp-content/uploads/2015/02/FINAL-REPORT-Alternatives-to-detention-in-the-EU.pdf> erişim tarihi: 30 Mart 2020
• Antalya Barosu İnsan Hakları Merkezi, Dünya Evimiz Derneği, Uluslararası Dayanışma Derneği, Göç Araştırmaları Derneği (GAR), Göçmen Dayanışma Derneği, Hak İnisiyatifi Derneği, Halkların Dayanışma Köprüsü Derneği, İltica ve Göç Araştırmaları Derneği (İGAM), İnsan Hakları Derneği (İHD), İnsan Hakları Gündemi Derneği (İHGD), İzmir’de Suriyeli Mültecilerle Dayanışma Derneği, Kaos GL, Kırkayak Kültür, Medya ve Mülteci Hakları Derneği, Mültecilerle Dayanışma Derneği (Mülteci-der), Uluslararası Mülteci Hakları Derneği, Van Barosu, Yurttaşlık Derneği, Yuva Derneği , YUKK Değişiklikleri Hakkında Ortak Değerlendirme, 4 Aralık 2019 < https://www.gocarastirmalaridernegi.org/attachments/article/144/yukk-degisiklikleri-hakkinda-ortak-degerlendirme.pdf> erişim tarihi: 30 Mart 2020
• Arslan Öncü G., Özel Yaşama ve Aile Yaşamına Saygı Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi – 8, 2019 Avrupa İşkencenin ve İnsanlık dışı veya Onur kırıcı Muamelenin veya Cezanın Önlenmesi Komitesi (CPT), ‘Gözetim Altında Tutulan Yasa Dışı Göçmenler Bilgi Notu’ CPT/Inf(2017), 3 Mart 2019 < https://rm.coe.int/1680727f8d> erişim tarihi: 30 Mart 2020
• Bloomfield A., ‘Alternatives to detention at a crossroads: Humanisation or criminalisation?’ (2016) 35(1) Refugee Survey Quarterly 29-46
• Campbell S., Baqueriza M., Ingram J., Last Resort or First Resort: Immigration Detention of Children in the UK, BID and The Children’s Society, 2011
• Committee on the Rights of the Child (CRC), Report of the 2012 Day of General Discussion on the Rights of All Children in the Context of International Migration, 28 September 2012, <https://www.refworld.org/docid/51efb6fa4.html> erişim tarihi: 30 Mart 2020
• Costello C. and Kaytaz E., ‘Building empirical research into alternatives to detention: perceptions of asylum-seekers and refugees in Toronto and Geneva’, UNHCR, 2013.
• Council of Europe Steering Committee for Human Rights (CDDH), ‘Analysis of the Legal and Practical Aspects of Effective Alternatives to Detention in the Context of Migration’, CDDH(2017)R88add2, 26 Ocak 2018
• Crisp J., Long K., ‘Safe and Voluntary Refugee Repatriation: From Principle to Practice’ (2016) 4(3) Journal on Migration and Human Security, 141-147
• ECHR Fact Sheet, ‘Unaccompanied migrant minors in detention’ Haziran 2019, < https://www.echr.coe.int/Documents/FS_Unaccompanied_migrant_minors_detention_ENG.pdf> erişim tarihi: 30 Mart 2020
• Ekşi N., (2017). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku, 4. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul
• European Migration Network (EMN), The use of detention and alternatives to detention in the context of immigration policies Synthesis Report, 2014, <https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/what-we-do/networks/european_migration_network/reports/docs/emn-studies/emn_study_detention_alternatives_to_detention_synthesis_report_en.pdf> erişim tarihi: 10 Ocak 2020
• Hathaway J. C. (2005) The Right of Refugees under International Law, Cambridge University Press, Cambridge
• İçduygu A., Ayaşlı E., ‘Geri Dönüş Siyaseti: Suriyeli Mültecilerin Dönüş Göçü İhtimali ve Gelecek Senaryoları’ MiReKoç Çalışma Notları, 2019 Nisan <https://mirekoc.ku.edu.tr/wp-content/uploads/2019/05/Mirekoc_Makale_GeriDonusSiyaseti.pdf> erişim tarihi: 30 Mart 2020
• Ineli-Ciger M., ‘Remedies Available against Asylum Decisions and Deportation Orders in Turkey: An Assessment in View of European Law and the European Convention on Human Rights’ (2019) 88 Nordic Journal of International Law 216-249
• Kuşçu D., (2017). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Hükümleri Uyarınca Yabancıların Sınır Dışı Edilmeleri, Onikilevha Yayınları, 1. Baskı, İstanbul
• Report of the Special Rapporteur on the Human Rights of Migrants, François Crépeau, 2 April 2012, A/HRC/20/24 Şirin T., Özgürlük ve Güvenlik Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı Serisi-1, MRK Baskı, 2018
• Uluslararası Mülteci Hakları Derneği, 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Taslağı İncelemesi, Kasım 2019 < https://www.umhd.org.tr/wp-content/uploads/2019/11/kanun-tasla%C4%9F%C4%B1-incelemesi.pdf> erişim tarihi: 30 Mart 2020
• UNHCR-OHCHR, Global Roundtable on Alternatives to Detention of Asylum-seekers, Refugees, Migrants and Stateless Persons, Summary Conclusions, Geneva, 2011 <https://www.ohchr.org/Documents/Issues/Migration/Events/SummaryConclusions.pdf> erişim tarihi: 30 Mart 2020
• UNHCR. 2012. Guidelines on the Applicable Criteria and Standards relating to the Detention of Asylum-Seekers and Alternatives to Detention, < https://www.refworld.org/docid/503489533b8.html> erişim tarihi: 30 Mart 2020. AİHM Kararları Amuur v. Fransa, Başvuru no. 19776/92, 25 Haziran 1996 Nolan ve K. v. Rusya, Başvuru no. 2512/04, 12 Şubat 2009 Z.A. ve Diğerleri v. Rusya, Başvuru no. 61411/15, 61420/15, 61427/15 ve 3028/16, 21 Kasım 2019 Shamsa v. Polonya, Başvuru no. 45355/99 ve 45357/99, 27 Kasım 2003 Mursic v. Hırvatistan, Başvuru no. 7334/13, 20 Ekim 2016 Orchowski v. Polonya, Başvuru no. 17885/04, 29 Ekim 2009 Khlaifia ve diğerleri v. İtalya, Başvuru no. 16483/12, 15 Aralık 2016 Dougoz v. Yunanistan, Başvuru no. 40907/98, 6 Mart 2001 Abdolkhani ve Karimnia v. Türkiye, Başvuru no. 30471/08, 22 Eylül 2009 J.R. ve diğerleri, Başvuru no. 22696/16, 25 Ocak 2018. Nolan ve K. v. Rusya, Başvuru no. 2512/04, 12 Şubat 2009 Rahimi v. Yunanistan, Başvuru no. 8687/08, 5 Temmuz 2011 Popov v. Fransa, Başvuru no. 39472/07 ve 39474/07, 19 Ocak 2012, para 119, 141; A.B. ve diğerleri v. Fransa, Başvuru no. 11593/12, 12 Temmuz 2016 G.B. ve diğerleri v. Türkiye, Başvuru no. 4633/15, 17 Ekim 2019 YohEkale Mwanje v. Belçika, Başvuru no. 10486/10, 20 Aralık 2011 Louled Massoud v. Malta, Başvuru no. 24340/38, 27 Ekim 2010 S.Z. v. Yunanistan, Başvuru no. 66702/13, 21 Haziran 2018 S.K. v. Rusya, Başvuru no. 52722/15, 14 Şubat 2017 Khlaifia ve diğerleri v. İtalya, [Büyük Kurul] Başvuru no. 16483/12, 15 Aralık 2016 Thimothawes v. Belçika, Başvuru no. 39061/11, 4 Nisan 2017 M.S.S. v. Yunanistan ve Belçika, Başvuru no. 30696/09, 21 Ocak 2011 I.M. v. Fransa, Başvuru No. 9152/09, 2 Mayıs 2012, Jabari v. Turkey, Başvuru no. 40035/98, 11 Kasım 2000 M.A. v. Kıbrıs, Başvuru no. 41872/10, 23 Temmuz 2013 De Souza Ribeiro v. Fransa, Başvuru no. 22689/07, 13 Aralık 2012 Silver ve Diğerleri v. Birleşik Krallık Klass ve diğerleri v. Almanya, Başvuru no. 5029/71, 6/10/1978 Campbell/Birleşik Krallık, Başvuru no. 3590/88, 25 Mart 1992 Schönenberger and Durmaz v. İsviçre, Başvuru no. 1136885, 20/06/1988, 20 Haziran 1988 Mehmet Nuri Özen ve Diğerleri v. Türkiye, Başvuru no. 15672/08, 11/1/2011, 11 Ocak 2011 Anayasa Mahkemesi Kararları AYM, E. 2013/57, K. 2013/162, 26/12/2013 AYM, Yusuf Ahmed Abdelazım Elsayad (B. No: 2016/5604) 24/5/2018 AYM, Y.T. (B. No: 2016/22418) 30/5/2019 AYM, Ramazan Vural, (B. No: 2013/1148) 7/7/2015