Velayetin Değiştirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 28 Sayı: 1, 387 - 406, 30.06.2022

Caner Taşatan

https://doi.org/10.33433/maruhad.1073824

Cited By: 1

Öz

Velayet sahibi olmayan ana veya babaların, çocuğun korunması önlemlerinden biri olarak, bu hak ve yükümlülüğün veliden alınarak kendilerine verilmesini mahkemeden talep etmelerine sıklıkla rastlanılır. Bu yöndeki talebin ileri sürüldüğü yargılamalar, öğretide ve uygulamada, "velayetin değiştirilmesi davası" olarak adlandırılırlar. Velayetin değiştirilmesi davasının ana veya baba dışındaki kimseler tarafından da açılmasına teorik bir engel yoktur. Velayetin değiştirilmesini talep eden, velayetin kurulma anına ilişkin durumun değişikliğini ve bunun velayetin değiştirilmesi için yeterli/haklı bir sebep olduğunu ispat etmelidir. Ancak belirtilen durumların varlığı ispat edilse dahi velayetin değiştirilmesine karar verilmesi zorunlu değildir. Zira her durumda çocuğun üstün yararı gözetilir ve ona göre karar verilir. Taleple bağlı olmayan hakim, velayetin değiştirilmesi talebinin kabulü yerine, çocuğun korunmasına ilişkin diğer önlemlerin alınmasına da karar verebilir. Bu tür davalarda, özellikle ayırt etme gücü yerinde olmayan çocuklara temsil kayyımı atanması zorunlu olmalıdır. Velayetin değiştirilmesi talebinin kabulü halinde çocuk ile kişisel ilişki kurulması hususunda re'sen, iştirak nafakası hususunda talep üzerine karar verilir. Velayetin değiştirilmesine ilişkin kararlar, maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmezler ancak şekli anlamda bölge adliye mahkemesi kararı ile kesinleşirler.

Anahtar Kelimeler

Velayet, Çocuk, Çocuğun temsili, Çocuğun korunması, Velayetin kaldırılması

Kaynakça

• Affolter-Fringeli K and Vogel U, Berner Kommentar, Die elterliche Sorge / der Kindesschutz, Art. 296-317 ZGB - Das Kindesvermögen, Art. 318-327 ZGB - Minderjährige unter Vormundschaft, Art. 327a-327c ZGB Schweizerisches Zivilgesetzbuch (Stämpfli 2016).
• Akıntürk T ve Ateş D, Türk Medeni Hukuku İkinci Cilt Aile Hukuku (20. bs., Beta 2017).
• Akkışla H S, Velayetin Tevdii (Turhan 2017). Baktır Çetiner S, Velayet Hukuku (Yetkin 2000). Baygın C, Soybağı Hukuku (On İki Levha 2010).
• Birinci Uzun T, "Türk Medenî Kanunu’na Göre Velâyetin Kullanılması ve Çocuğun Yüksek (Üstün) Yararı İlkesi Doğrultusunda Boşanmada ve Evlilik Dışı İlişkide Birlikte Velâyet Modeli" (2016) 6 (1) Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 135-166.
• Breitschmid P and Jungo A (eds), Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, Personen- und Familienrecht - Partnerschaftsgesetz Art. 1-456 ZGB - PartG (3. Auflage, Schulthess 2016).
• Cansel E, "Velayet Hakkı ve Kötüye Kullanılması Nedeniyle Kaldırılması" (1977) 1 Ankara Hukuk Fakültesi Ellinci Yıl Armağanı 1925-1975 137-148.
• Ceylan E, "Türk Medeni Kanunu'nda Çocuğun Korunmasıyla İlgili Güncel Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi" (2017) C. 19 (Özel Sayı) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Şeref Ertaş'a Armağan) 349-375.
• Çelik C, "Velayetin Kaldırılması" (2004) 54 (1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 255-309.
• Dural M, Öğüz T ve Gümüş M A, Türk Özel Hukuku C. III Aile Hukuku (16. bs., Filiz 2021).
• Egger A, Zürcher Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Das Familienrecht, Zweite Abteilung: Die Verwandtschaft Art. 252-359 (Yazar Adı, ZK-ZGB) (2. Auflage, Schulthess 1943).
• Elçin Grassinger G, Türk Medeni Kanununda Yer Alan Velayet Hükümleri Kapsamında Küçüğün Kişi Varlığının Korunması İçin Alınacak Tedbirler (On İki Levha 2009).
• Erlüle F, İsviçre Medeni Kanunu'nda Yapılan Değişiklikler Işığında Boşanmada Birlikte Velayet (Yetkin 2019).
• Feyzioğlu F N, Özakman C ve Sarıal M E, Aile Hukuku (3. bs., Filiz 1986).
• Gümüş M A, Türk Medeni Hukukunda Kayyımlık (Vedat 2006).
• Hatemi H, Aile Hukuku (9. bs., On İki Levha 2021). Hatemi H ve Serozan R, Aile Hukuku (Filiz 1993).
• Hausheer H, Geiser, T and Aebi-Müller R E., Das Familienrecht des Schweizerischen Zivilgesetzbuches (6. Auflage, Stämpfli 2018).
• Hegnauer C, Grundriss des Kindesrechts und des übrigen Verwantschaftsrechts (5. Auflage, Stämpfli 1999).
• Honsell H, Vogt N P and Geiser T (eds), Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch I: Art. 1-456 ZGB (5. Auflage, Helbing Lichtenhahn 2014).
• Kılıçoğlu A M, Aile Hukuku (4. bs., Turhan 2019). Koçoğlu S, Boşanmanın Çocuk Açısından Sonuçları (Beta 2018). Köprülü B ve Kaneti S, Aile Hukuku (2. bs., Filiz 1989).
• Köseoğlu B ve Kocaağa K, Aile Hukuku ve Uygulaması (Türkiye Barolar Birliği 2009).
• Kren Kostkiewicz J, Wolf S, Amstutz M and Fankhauser R (eds), ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Orell Füssli Kommentar (Orell Füssli 2016).
• Oğuzman K ve Dural M, Aile Hukuku (2. bs., Filiz 1998). Özdemir H ve Ruhi A C, Çocuk Hukuku ve Çocuk Hakları (On İki Levha 2016).
• Özer Taşkın Ö, "Velayet Hakkının Kullanılması, Velayetin Değiştirilmesi" (2020) 6 (1) Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 239-262.
• Özlü H, Türk Medeni Hukukunda Velayetin Kaldırılması (Adil 2002).
• Öztan B, Aile Hukuku (6. bs., Turhan 2015). Öztan B ve Öztan F, "Boşanmada Velayetin Tevdii" (2016) 1 (2) Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 473-495.
• Serdar İ, "Kişisel İlişki Kurma Hakkı" (2007) 9 (Özel Sayı) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 739-781.
• Serozan R, Çocuk Hukuku (2. bs., Vedat 2017). Sinanoğlu A, Türk Medeni Kanunu'na Göre Çocuk ile Kişisel İlişki Kurma Hakkı (On İki Levha 2020).
• Sutter-Somm T and Kobel F, Familienrecht (Schulthess 2009). Tekinay S S, Türk Aile Hukuku (7. bs., Filiz 1990).
• Tuor P, Schnyder B, Schmid J and Jungo A, Das Schweizerische Zivilgesetzbuch (Tuor/Schnyder/Jungo) (14. Auflage, Schulthess 2015).
• Usta S, Çocuk Hakları ve Velayet (On İki Levha 2012).
• Uyumaz A, "Türk Medeni Kanununa Göre Çocuğun İhmali ve Anne Babaya Karşı Korunması" (2016) 14 (160) Legal Hukuk Dergisi 1971-2005.
• Yargıç Z, Türk Hukuku'nda Anlaşmalı Boşanma Davası ve Hukuki Sonuçları (On İki Levha 2021). Yıldırım A, Türk Aile Hukuku (Savaş 2014).
• Yücel Ö, Çocuğun Kayyım Tarafından Temsili (Turhan 2011).
• Yücel Y, Türk Medeni Hukukunda Boşanma Halinde Velayet Çocukla Kişisel İlişki Kurulması ve Çocuğun Soyadı (On İki Levha 2018).
• Ziyan A, Velayet İlişkisi Bağlamında Çocuğun Ebeveyni Tarafından Temsili (On İki Levha 2019).
• www.kazanci.com (Kazancı). www.legalbank.net (Legalbank).