Sermaye Şirketlerinde Genel Kurul Kararlarının Yokluğunun veya Butlanının İleri Sürülmesinde Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı

Yıl 2022, Cilt: 28 Sayı: 1, 303 - 328, 30.06.2022

Ebru Tüzemen Atik

https://doi.org/10.33433/maruhad.1089466

Öz

Sermaye şirketlerinde genel kurul kararlarının yokluğu ve butlanı, ilgili herkes tarafından, bir süreyle sınırlı olmaksızın, açılmış bir davada itiraz olarak ya da bir tespit davası yoluyla ileri sürülebilir. Yokluğun ve butlanın tespitine yönelik mahkeme kararı, yenilik doğurucu nitelikte değildir; var olan bir durumu tespit etmektedir. Yokluk ve butlan ayrımı, sonuçları bakımından büyük farklılıklar arz etmese de, butlan hâlinde hakkın kötüye kullanılması yasağının uygulanabileceği, yokluk hâlinde ise bunun mümkün olmadığı genel olarak kabul edilmektedir. Buna göre butlanın ileri sürülmesinin sınırını, hakkın kötüye kullanılması oluşturur. Söz konusu esas, öğretide ve yerleşik yargı kararlarında da benimsenmiştir. Son zamanlarda genel kurul kararlarının yokluğunun tespitine dair yargı kararlarında ise yokluk hâlinde de hakkın kötüye kullanılması yasağının uygulanabileceğine hükmedildiği görülmektedir. Bu makalede, genel kurul kararlarının butlanı hâlinde hakkın kötüye kullanılması yasağının uygulanmasına ilişkin esaslar üzerinde durularak, yokluğun ileri sürülmesinde de bu yasağın uygulanmasının mümkün olup olmadığı hususu ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Anonim Şirket, Genel Kurul, Yokluk, Butlan, Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı

Kaynakça

• Akkurt SS, ‘Hukuki İşlemlerde Geçersizlik Olgusuna Genel Bir Bakış’ (2014) 4 (1) Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 99-131.
• Akyol Ş, Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı (2. Bası, Vedat 2006).
• Altaş H, Şekle Aykırılığın Olumsuz Sonuçlarının Düzeltilmesi (Yetkin 1998).
• Antalya G, Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. I (Seçkin 2015). (Anılış: Borçlar)
• Antalya OG, Geçerlilik Şekline Aykırılığın Yaptırımı ve Sınırları (1992) 18 (3) Yargıtay Dergisi 365-395. (Anılış: Şekil)
• Arslan R, Medenî Usul Hukukunda Dürüstlük Kuralı (S Yayınları 1989).
• Ayhan R, Çağlar H ve Özdamar M, Şirketler Hukuku Genel Esaslar (4. Bası, Yetkin 2022).
• Ayoğlu T, Sermaye Şirketleri Özelinde Şirketler Hukuku Uyuşmazlıklarının Çözümünde Tahkim (On İki Levha 2018).
• Bahar Sayın H, Pay Sahibi Haklarının Korunması Kapsamında Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının Butlanı (2. Bası, On İki Levha 2017).
• Bahtiyar M, Ortaklıklar Hukuku (14. Bası, Beta 2020).
• Barlas N, ‘Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağının Alman Medenî Kanunundaki Düzenleme Tarzı ve Eleştirisi’ (1997) LV (3) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 191-208.
• Bilgili F ve Demirkapı E, Şirketler Hukuku Dersleri (8. Bası, Dora 2021).
• Bozkurt T, Şirketler Hukuku (13. Bası, Yetkin 2021).
• Böckli P, Schweizer Aktienrecht, (4. Auflage, Schulthess 2009).
• Çelikbaş D, ‘Şekle Aykırılık ve Şekle Aykırılığı İleri Sürmenin Sınırı Olarak Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı’ (1987) 3 (1-4) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 593-641.
• Doğanay İ, ‘Medenî Kanunun İkinci Maddesindeki Objektif İyiniyet Kuralı Taşınmaz Mal Satışlarındaki Şekil Şartını Ortadan Kaldırır mı?’ (1990) Prof. Dr. Halûk Tandoğan’ın Hâtırasına Armağan 231-257.
• Dubs D und Truffer R, Artikel Kommentar zu OR Art. 698-706b Hrsg.: Honsell H, Vogt NP und Watter R, Basler Kommentar Obligationenrecht II Art. 530-964 OR (Helbing Lichtenhahn 2016).
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (26. Bası, Yetkin 2021).
• Feyzioğlu FN, ‘Medenî Kanunun 50. Yıldönümünde Hakların Kötüye Kullanılması’ 1978 Medenî Kanun 50. Yıl Sempozyumu 147-188.
• Forstmoser P, Meier-Hayoz A und Nobel P, Schweizerisches Aktienrecht (Stämpfli und Cie 1996).
• Frei UG, Nichtige Beschlüsse der Generalversammlung der Aktiengesellschaft (Keller 1962).
• Furrer A, Müller-Chen M ve Çetiner B, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (On İki Levha 2021).
• Gümüş MA, Borçlar Hukukunun Genel Hükümleri (Yetkin 2021).
• Güngör S, Anonim Şirketlerde Menfi Genel Kurul Kararlarının İptali, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2010).
• Hacıömeroğlu AO ve Aksoy KA, ‘Sermaye Şirketlerinin Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü Hakkında Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin Bir Kararı Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım’ (2020) 2 Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi 405-434.
• Hanağası E, Davada Menfaat (Yetkin 2009).
• Hatemi H, Hukuka ve Ahlâka Aykırılık Kavramı ve Sonuçlar (Sulhi Garan Matbaası 1976).
• Hirsch E E, Ticaret Hukuku Dersleri (2. Bası, İsmail Akgün Matbaası 1948).
• Honsell H, Artikel Kommentar zu Art. 1-4 Hrsg.: Honsell H, Vogt NP und Gieser T, Basler Kommentar Zivilgesetzbuch I Art. 1-456 ZGB (5. Auflage, Helbing Lichtenhahn 2014).
• Kaya A Zengin İÇ Sorkun AF Yıldız N Yıldız ME ve Oğuz E (Ed) Yargıtay Hukuk ve Ceza Dairelerinin Türk Ticaret Kanunu’na İlişkin Kararları 2019 (On İki Levha 2020).
• Karasu R, ‘Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Anonim Şirketlerde Genel Kurul Kararlarının Butlanı’ (2010) Fırat Öztan’a Armağan 1239-1261. (Anılış: Butlan)
• Karasu R, Emredici Hükümler İlkesi (2. Bası, Yetkin 2015). (Anılış: Emredici Hükümler)
• Kendigelen A, ‘İptal Davası Açma Hakkı ve Pay Sahipliği Sıfatının Cüz’i Halefiyet (Payların Devri) Sonucu Değişmesi’ Makalelerim II 2001-2017, 1-24 (2. Bası, On İki Levha 2018).
• Kılıçoğlu A, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (19. Bası, Turhan 2015). (Anılış: Borçlar)
• Kılıçoğlu A, ‘Taşınmaz Satımında Şekil ve Hakkın Kötüye Kullanılması’ (1981) 38 (1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 209-222. (Anılış: Şekil)
• Kırca İ, Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü (3. Bası, On İki Levha 2022).
• Kırca İ, Şehirali Çelik FH ve Manavgat Ç, Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü 2/2, (2. Bası, BTHAE 2017).
• Kocayusufpaşaoğlu N, Hatemi H, Serozan R ve Arpacı A, Borçlar Hukuku C.1 Genel Bölüm, Borçlar Hukukuna Giriş, Hukuki İşlem, Sözleşme (6. Bası, Filiz 2014).
• Korkut Ö, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'na göre Anonim Şirketlerde Genel Kurul Kararlarının Butlanı (Karahan 2012).
• Moroğlu E, Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü (9. Bası, On İki Levha 2020). (Anılış: Hükümsüzlük)
• Moroğlu E, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, Değerlendirme ve Öneriler (8. Bası, On İki Levha 2016). (Anılış: Öneriler)
• Moroğlu E ve Kendigelen A, İçtihatlı-Notlu Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat (10. Bası, On İki Levha 2014).
• Nomer HN, Kişi Birliklerinde Genel Kurul Kararlarının Geçersizliğine İlişkin Temel Esaslar, (Beta 2008).
• Odman Boztosun A, ‘Anonim Şirkette Genel Kurul Toplantılarına Çağrıda Usulsüzlük’ (2007) 7 Türk Hukuk Dergisi 43-52.
• Oğuzman K, ‘Şekil Noksanı Sebebiyle Butlanın Dermeyanı Hakkının Suiistimali’ (1955) XXIX (6) İstanbul Barosu Dergisi 249-258.
• Oğuzman MK ve Öz T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. 1 (12. Bası, Vedat 2014).
• Önder F, ‘Yargıtay Kararları Açısından Limited Şirket Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü’ (2005) 7(1) Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 103-126.
• Poroy R, Tekinalp Ü ve Çamoğlu E, Ortaklıklar Hukuku I (15. Bası, Vedat 2021).
• Pulaşlı H, ‘Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının Sakatlığı ve Müeyyidesi’ (2013) XVII (1-2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 885-898. (Anılış: Müeyyide)
• Pulaşlı H, Şirketler Hukuku Genel Esaslar (7. Bası, Adalet 2021). (Anılış: Şirketler)
• Pulaşlı H, Şirketler Hukuku Şerhi C. II (4. Bası, Adalet 2022). (Anılış: Şerh)
• Reimer HM, Anfectungs- und Nichtigkeitsklage im schweizerischen Gesellschaftsrecht (Stämpli 1998).
• Rüttimann FM, Rechtsmissbrauch im Aktienrecht, Dissertation (Universität Zürich 1994).
• Schäfer C, Münchener Kommentar zum Aktiengesetz (Hrsg. Goette W Habersack M und Kalss, S) Band 4, §§ 179-277 AktG (5. Auflage, C.H.Beck 2021).
• Schott BG, Aktienrechtliche Anfechtbarkeit und Nichtigkeit von Generalversammlungsbeschlüssen wegen Verfahrensmängeln (Dike 2009).
• Şener OH, Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku Ders Kitabı (4. Baskı, Seçkin 2019).
• Şener OH, Yargıtay Kararları Işığında Limited Ortaklıklar Hukuku (Seçkin 2017).
• Tanner B, Zürcher Kommentar zum Obligationenrecht: Die Generalversammlung: Teilband V/5b, Kommentierung von Art. 698-706b und 731b OR (Schultess 2003).
• Tekil F, Anonim Şirketler Hukuku (Alkım 1998).
• Tekinalp Ü, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku (5. Bası, Vedat 2020). (Anılış: Yeni)
• Tekinalp Ü, ‘Emredici Hükümler Yönünden Genel Kurul Kararlarının İptali ve Butlanı Sorunu’ (2013) 2 Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 13-18. (Anılış: Emredici Hükümler)
• Tekinalp Ü, ‘Genel Kurul Kararlarının Butlanında Anonim Ortaklığa Özgü Sebeplerin Kabulü İhtiyacı’ (2009) XXV (4) Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Dergisi 5-16. (Anılış: Butlan)
• Tekinay SS, Akman S, Burcuoğlu H ve Altop A, Borçlar Hukuku (7. Bası, Fakülteler Matbaası 1993).
• Teoman Ö, ‘Ticaret Sicili Müdürü Anonim Ortaklık Genel Kurulunun İptal Edilebilir Bir Kararını Tescilden Kaçınabilir mi?’ (2010) Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan II 1701-1706.
• Topaloğlu M, ‘Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü Davalarında Islah’ (2019) Prof. Dr. Ersin Çamoğlu’na Saygı Günü Şirketler Hukukunun Güncel Sorunları Sempozyumu 30 Ekim 2017 87-119.
• Tunç M, ‘Anonim Şirketlerde Genel Kurul Kararlarının Yok Hükmünde Olması ve Buna Bağlanan Sonuçlar’ (2021) 16 (197-198) Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 365-411.
• Uluğ İ ve Taşdelen N, ‘30.09.1988 Tarihli ve E. 1987 K. 1988/2 Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının İncelenmesi’ (2003) Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 143-150.
• Uyar T, ‘Yargıtay Kararlarında “Dürüstlük (Objektif İyiniyet)” Kuralı (MK. 2/I) ve “Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı” (MK. 2/II)’ (2000) Seyfullah Edis’e Armağan, Ed.: Ataysoy, Z. G., 439-465.
• Üçışık G ve Çelik A, Anonim Ortaklıklar Hukuku C. 1 (Adalet 2013).
• Ülgen H, Helvacı M, Kaya A ve Nomer Ertan NF, Ticari İşletme Hukuku (6. Bası, Vedat 2019)
• Yıldız Ş, ‘Türk Ticaret Kanunu'na Göre Anonim Şirketlerde Genel Kurul Kararlarının İptali’, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 1989).
• Zöllner W, Kölner Kommentar zum Aktiengesetz, Band 2, 4. Lieferung, §§ 241-290 (Carl Heymanns 1976).