Yargıtay’ın “İpotek Hakkının Bölünmezliği” Olarak İfade Ettiği İlkeye Eleştirel Bir Bakış: Birden Fazla Alacağı Güvence Altına Alan İpotek Hakkının Paraya Çevrilmesi İçin Yapılan İcra Takibinin Etkileri

Yıl 2023, Cilt: 29 Sayı: 1, 441 - 494, 06.07.2023

Evrim Erişir Halil Ahmet Yüce

https://doi.org/10.33433/maruhad.1273917

Öz

Türk Hukuku’nda ipotek hakkı, aynı kişiden olan birden fazla alacağın güvence altına alınması için kullanılabilir. Teminat kapsamındaki değişik alacakların niteliğine göre; başlatılacak olan icra takipleri farklı kurallara tabi olabileceği gibi ilgili alacakların muacceliyet anları da farklılık gösterebilir. Zira ipotekle teminat altına alınan alacaklardan biri diğerinden daha önce muaccel hale gelebileceği gibi bu alacaklardan biri ödeme emrine diğeri ise icra emrine konu olabilir. Yargıtay bu hallerde meseleyi çözmek için “ipotek hakkının bölünmezliği” ilkesini geliştirmiştir. Bu ilke doğrultusunda Yargıtay, teminat kapsamındaki tüm alacakların tek bir icra takibi içerisinde öne sürülmesi gerektiğini ve (alacaklardan biri için icra emrinin gönderilmesi mümkün olsa dahi) borçluya yalnızca ödeme emrinin gönderilebileceğini kabul etmektedir. Çalışmada ipotek hakkının bölünmezliği ilkesinin bu sonuçları ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Buna göre, Yargıtay’ın görüşünün aksine, ipotek hakkının birden fazla alacağı teminat altına alması halinde bu alacakların hem farklı icra takiplerine konu olabilecekleri (“tek takip” prensibinin reddi) hem de niteliklerine göre borçluya hem icra emri hem de ödeme emrinin gönderilebileceği (“yalnızca ödeme emri” prensibinin reddi) savunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İpotek, İpotek Hakkının Sona Ermesi, İpoteğin Paraya Çevrilmesi, İpotek Hakkının Bölünmezliği, Ödeme Emri

Kaynakça

• Acocella D, in Daniel von Staehelin, Thomas Bauer, Franco Lorandi (eds), Basler Kommentar Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs I Art 1-158 SchKG (Helbing Lichtenhahn 2021).