Evaluation of the Legal Nature of the Second Paragraph of the Article 85 of the Turkish Criminal Code in the Framework of the Decision of General Assembly for Criminal Chambers of the Court of Cassation Numbered 2013/9-104 and 2014/216 Dated 29.4.2014

Yıl 2023, Cilt: 29 Sayı: 1, 140 - 187, 06.07.2023

Sercan Tokdemir

https://doi.org/10.33433/maruhad.1279798

Öz

The perpetrator who causes the death of more than one person, or the injury of more than one person together with the death of one or more persons by an act of negligence shall be punished more than that in the first paragraph according to the article 85/2 of the Turkish Criminal Code numbered 5237, in which the crime of killing by negligence is regulated. The legal nature of the aforementioned provision has been discussed in the doctrine. General Assembly for Criminal Chambers of the Court of Cassation has concluded in its majority decision numbered 2013/9-104 and 2014/216 dated 29.4.2014 that it is not possible to consider these crimes separate and apply personal impunity regulated in art 22/6 for only negligent homicide or negligent injury. However, the defendant, whose negligent act caused his wife's death and six people to be injured, should not be punished by applying personal impunity for the crime of negligent homicide and should be punished for the crime of injury on which the complaint was made.
The legislator has included a compound crime-like situation within article 85/2. It is not possible to re-evaluate the crimes in the aforesaid provision as independent crimes, and the provision must be applied as a whole. A reverse practice will both be against the purpose of the legislator to make legislation and cause unfair results. Therefore, our thought is that it is not an appropriate practice to apply the provision regarding personal impunity only in terms of negligent homicide, mentioning that the complaint is not met for the crime of negligent injury.
In the paper, it is aimed to analyse the aforementioned decision, to reveal the legal nature of art 85/2 in the light of the debates on the decision in the doctrine, and to resolve the issue of whether art 85/2 is applicable in terms of personal impunity in negligent crimes.

Anahtar Kelimeler

Negligent homicide, negligent injury, personal impunity, compound crime-like provision, compaint

Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 2013/9-104 Esas, 2014/216 Karar ve 29.4.2014 Tarihli Kararı Çerçevesinde Türk Ceza Kanununun 85’inci Maddesinin İkinci Fıkrası Özelinde Ortaya Çıkan Hukuki Sorunların Değerlendirilmesi

Öz

Taksirle öldürme suçunun düzenlendiği 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) md 85/2’de taksirli bir fiille birden fazla kişinin ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olan failin birinci fıkraya nazaran daha fazla ceza ile cezalandırılacağı düzenlenmiştir. Doktrinde söz konusu hükmün hukuki niteliği tartışılmıştır. Yargıtay CGK, 2013/9-104 Esas, 2014/216 Karar ve 29.4.2014 tarihli kararda oy çokluğu ile TCK md 85/2’de bahsi geçen suçların (taksirle öldürme ve taksirle yaralama) neticelerinin ikiye bölünerek TCK md 22/6’daki şahsi cezasızlık sebebinin bunlardan yalnızca biri hakkında uygulanmasının mümkün olmadığı sonucuna ulaşmıştır. Aksi görüşte olan kurul üyeleri ise taksirli hareketi neticesinde eşinin ölümüne ve altı kişinin yaralanmasına neden olan failin taksirle öldürme suçu bakımından şahsi cezasızlık sebebinin uygulanarak cezalandırılmaması ve şikâyetin gerçekleştiği yaralama suçundan cezalandırılması gerektiğini ileri sürmüşlerdir.
TCK md 85/2’de kanun koyucu bileşik suç benzeri bir duruma yer vermiştir. Hükümde bahsi geçen suçların yeniden bağımsız suç tipleri olarak değerlendirilmesi mümkün olmadığından hükmün bir bütün olarak uygulanması gerekir. Aksi yönde bir uygulama hem kanun koyucunun hükmü koyma amacına aykırı olur hem de adaletsiz sonuçların doğmasına neden olur. Bu nedenle şahsi cezasızlık sebebine ilişkin hükmün taksirle yaralama suçu bakımından şikâyet şartı gerçekleşmediğinden bahisle sadece taksirle öldürme bakımından uygulanmasının yerinde bir uygulama olmadığı düşüncesindeyiz.
Çalışmada mezkûr karar tahlil edilerek karardaki ve doktrindeki tartışmalar ışığında TCK md 85/2’nin hukuki niteliğinin ortaya konulması ve bu bağlamda TCK md 85/2’nin taksirle işlenen suçlarda şahsi cezasızlık sebebi bakımından uygulanabilir olup olmadığı sorununun çözüme kavuşturulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Taksirle öldürme, taksirle yaralama, şahsi cezasızlık sebebi, şikâyet, bileşik suç benzeri hüküm

Kaynakça

• Akbulut B, Ceza Hukuku Genel Hükümler (9. bs, Adalet Yayınevi 2022)
• Akkaş AH, ‘TCK’nın 85’inci Maddesinin İkinci Fıkrası İle İlgili Bir Yargıtay Kararının Değerlendirilmesi’ iç Feridun Yenisey ve diğerleri (edr), Dr. Dr. h.c. Silvia Tellenbach’a Armağan (1. bs, Seçkin Yayıncılık 2018) 63-85
• Artuk ME ve diğerleri, Ceza Hukuku Genel Hükümler (16. bs, Adalet Yayınevi 2022)
• ——, Ceza Hukuku Özel Hükümler (20. bs, Adalet Yayınevi 2022)
• Bayraktar K, ‘Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Sorumluluk İçin En Az Taksirle Hareket Etme Durumu’,
• Prof. Dr. Feridun Yenisey’e Armağan, vol I (Beta Yayınevi 2014) 3-12
• Bozbayındır AE, Türk ve Mukayeseli Ceza Hukukunda Olası Kast Kavramı ve Sınırları (1. bs, Adalet Yayınevi 2018)
• Centel N, Zafer H ve Çakmut Ö, Kişilere Karşı İşlenen Suçlar (Cilt: I) (3. bs, Beta Yayınevi 2016)
• Demirtaş S, ‘Alman İçtima Öğretisinde Doğal Hareket Tekliği’ (2016) 7 TAAD 129, 129-144
• Dias VJ de F, ‘Betrachtungen Zur Konkurrenzlehre Im Strafrecht’ in Hans-Ullrich Paeffgen und anderes (Hrsg), Strafrechtswissenschaft als Analyse und Konstruktion (Festschrift für Ingeborg Puppe zum 70. Geburtstag) (Duncker & Humblot 2011) 403-424
• Doğan K, ‘Kast, Taksir ve Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar’ (2014) 9 Ceza Hukuku Dergisi 225, 225-231
• ——, Neticesi Sebbeiyle Ağırlaşmış Suçlar (2. bs, Adalet Yayınevi 2015)
• Dräger T und Rumpf-Rometsch E, Die Fälle-Strafrecht Allgemeiner Teil (8. Aufl, Fall-Fallag 2019)
• Ekici Şahin M, ‘Ceza Hukukunda Taksirden Doğan Sorumluluk (Konuşma Metni)’ (2017) 5 Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 99, 99-108
• Erem F, ‘Adam Öldürme’ 10 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 33, 33-91
• Fischer T, Kommentar Strafgeseztbuch Mit Nebengesetzen (66. Aufl, C H Beck 2019)
• Gleß S, ‘Zum Begriff Des Mildesten Gesetzes (§ 2 Abs 3 StGB)’ [2000] GA 224, 224-236
• Gökcen A, ‘Taskirle Ölüme Sebebiyet Verme (m. 85)’ (2018) 4 Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 21, 21-66
• Göktürk N, Fikri İçtima (Suçların İçtimaı) (1. bs, Adalet Yayınevi 2013)
• ——, ‘Türk Hukukunda Suçların İçtimaı’ (2014) 2 Ceza Hukuku Dergisi 31, 31-59
• ——, ‘Türk Ceza Kanununun 85. Maddesinin İkinci Fıkrasının Hukuki Niteliği ve Bağlantılı Sorunlar’ (2022) 26
• Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 247, 247-268
• Gropp W, Strafrecht Allgemeiner Teil (4. Aufl, Springer Verlag 2015)
• Hakeri H, ‘Türk ve Alman Hukuklarının Genel Kısımlarının Karşılaştırılması’ in Gunnar Duttge und Yener Ünver (edr), Das Schuldprinzip des türkischen STGB im Spiegel des deutschen Strafrechts (Alman Ceza Hukuku Açısından TCK’nın Kusur İlkesi)-Band II, vol 2 (1. bs, Seçkin Yayıncılık 2013) 29-42
• ——, Ceza Hukuku Genel Hükümler (27. bs, Seçkin Yayıncılık 2022)
• Heinrich B, Strafrecht Allgemeiner Teil (6. Aufl, W Kohlhammer 2019)
• Hilgendorf E und Valerius B, Alman Ceza Hukuku Genel Kısım (Salih Oktar tr, 1. bs, Yetkin Yayınları 2021) İçel K, Suçların İçtimaı (1. bs, İstanbul Üniversitesi Yayınları 1972)
• ——, ‘Görünüşte Birleşme (İçtima) ve Yeni Türk Ceza Kanunu’ [2008] İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 35, 35-49
• ——, Ceza Hukuku Genel Hükümler (5. bs, Beta Yayınevi 2014)
• Jakobs G, Strafrecht Allgemeiner Teil (2. Aufl, De Gruyter 1991)
• Kangal ZT, ‘Ceza Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanması’ (2010) 9 Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Köksal Bayraktar’a Armağan) 785, 785-812
• ——, ‘Kişisel Cezasızlık Nedenleri ve Cezayı Kaldıran Veya Azaltan Kişisel Nedenler’ (2011) 7 BÜHFD 38, 38-60
• Karakehya H, Ceza Hukuku Genel Hükümler (1. bs, Adalet Yayınevi 2022)
• Kaymaz S ve Bozbayındır AE, ‘Neticesi Sebebiyle Ağırlaşan Yaralama Suçundan Sorumluluk ve Bu Konudaki Bazı Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi’ (2010) LXVIII İÜHFM 77, 77-120
• Kaymaz S ve Gökcan HT, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda Taksirle Adam Öldürme ve Yaralama Suçları (1. bs, Seçkin Yayıncılık 2006)
• Keçelioğlu E, ‘5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun Kasıt ve Taksirine İlişkin Maddelerine Eleştirel Bir Yaklaşım’ [2009] TBB Dergisi 123, 123-135
• Kindhäuser U, Strafrecht Besonderer Teil I (8. Auf, Nomos 2017)
• Koca M, ‘Fikri Içtima’ (2007) 2 Ceza Hukuku Dergisi 197, 197-221
• Koca M ve Üzülmez İ, ‘Taksirli Suçların Teorik Yapısı ve Bu Bağlamda İş Kazalarından Kaynaklanan Cezai
• Sorumluluğuna İlişkin Değerlendirmeler’ (2020) 147 Adalet Dergisi 239, 239-268
• ——, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (15 bs, Seçkin Yayıncılık 2022)
• ——, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (8. bs, Adalet Yayınevi 2022)
• Kühl K, Strafrecht Allgemeiner Teil (8. Aufl, Frans Vahlen 2017)
• Meier B-D, Strafrechtliche Sanktionen (5. Auf, Hannover 2019)
• Meraklı S, ‘TCK M. 89 Işığında Taksirli Suçlarda Nitelikli Hallere Yer Verilmesinin Hareketin Ve Neticenin Haksızlık İçeriği Bakımından Değerlendirilmesi’ [2019] Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 317, 317-352 Özbek VÖ, Doğan K ve Bacaksız P, Ceza Muhakemesi Hukuku (15 bs, Seçkin Yayıncılık 2022)
• ——, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (13. bs, Seçkin Yayıncılık 2022)
• ——, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (17. bs, Seçkin Yayıncılık 2022)
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (18. bs, Seçkin Yayıncılık 2022)
• Öztürk B ve diğerleri, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku (Bahri Öztürk ed, 16 bs, Seçkin Yayıncılık 2022)
• Öztürk B ve Erdem MR, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku (21. bs, Seçkin Yayıncılık 2022)
• Öztürk N, Şirket Faaliyeti Sırasında İşlenen Suçlarda Şirket Yöneticilerinin Taksire Dayalı Cezai Sorumluluğu (1. bs, On İki Levha Yayıncılık 2021)
• Rengier R, Strafrecht Allgemeiner Teil (11. Aufl, C H Beck 2019)
• Savaşcı B, ‘Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar’, Prof. Dr. Nevzat Toroslu’ya Armağan, vol II (Ankara Üniversitesi Yayınları 2015.989.1012
• Saygılar YF, ‘Anglo Amerikan Hukuk Sistemlerinde Taksirden Doğan Ceza Sorumluluğunun Esasları’ (2012) 4 Fasikül Hukuk Dergisi 14, 14-19
• Schneider W-F, Strafrecht AT (Fälle) (8. Aufl, Alpmann Schmidt 2019)
• Soyaslan D, Ceza Hukuku Özel Hükümler (13. bs, Yetkin Yayınları 2020)
• ——, Ceza Muhakemesi Hukuku (8 bs, Yetkin Yayınları 2020)
• Tezcan D, Erdem MR ve Önok M, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku (20. bs, Seçkin Yayıncılık 2022)
• Tokdemir S, Ceza Hukukunda Akim Kalmış Azmettirme (1. bs, Seçkin Yayıncılık 2022)
• Tokdemir S ve Çelik Ö, ‘Kamu Davası ve Toplumsal Algılar’, Prof. Dr. Feridun Yenisey’e Armağan, vol I (Beta Yayınevi 2014) 1487-1520
• Tulay ME, ‘Kanunilik İlkesi Işığında Ceza Hukuku Kurallarının Zaman Bakımından Uygulanması Ve Delil Elde Etme Yöntemlerinde Zaman Bakımından Uygulanma Sorunu’ (2016) 22 MÜHF-HAD (Cevkdet Yavuz Armağanı) 2715, 2715-2736
• Ünver Y ve Hakeri H, Ceza Muhakemesi Hukuku (19 bs, Adalet Yayınevi 2022)
• Wessels J, Beulke W und Satzger H, Strafrecht Allgemeiner Teil (48. Aufl, C F Müller 2018)
• Yenisey F ve Nuhoğlu A, Ceza Muhakemesi Hukuku (10. bs, Seçkin Yayıncılık 2022)
• Yenisey F ve Plagemann G, Alman Ceza Kanunu Strafgesetzbuch (StGB) (1. bs, Beta Yayınevi 2009)
• Yıldız A, Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararları (2015-2020) 1 ’nci Cilt (1. bs, Türkiye Adalet Akademisi 2020)
• Yıldız AK, ‘Taksirle Öldürme’ (2013) 8 ERÜHFD, Doğan Soyaslan Armağanı 257, 257-283
• Yurtlu F, İhmali Suçlar (1. bs, Seçkin Yayıncılık 2022)
• 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, Kanun Numarası: 5237, Kabul Tarihi: 26.09.2004, RG 12.10.2004/25611
• 765 sayılı Türk Ceza Kanunu, Kanun Numarası: 765, Kabul tarihi: 1.03.1926, RG 13.03.1926/320
• Ceza Muhakemesi Kanunu, Kanun Numarası: 5271, Kabul Tarihi: 4.12.2004, RG 17.12.2004/25673
• deutsches Strafgesetzbuch [in der Fassunf der Bekanntmachung vom 13.11.1998 BGBI I S 3322]
• Yargıtay CGK’nın E 2016/12-1418, K 2017/362, 4.7.2017
• Yargıtay CGK, E 2018/670, K 2018/93, 13.03.2018
• Yargıtay CGK, E 2018/636, K 2018/431, 16.10.2018
• Yargıtay CGK, E 2018/436, K 2018/527, 13.11.2018
• Yargıtay CGK, E 2018/239, K 2018/321, 03.07.2018
• Yargıtay CGK, E 2017/636, K 2018/431, 16.10.2018
• Yargıtay CGK, E 2016/814, K 2016/92, 23.02.2016
• Yargıtay CGK, E 2016/12-1418, K 2017/362, 4.7.2017
• Yargıtay CGK, E 2010/9-254, K 2011/31, 5.4.2011
• Yargıtay CGK, E 2010/9-254, K 2011/31, 5.4.2011
• Yargıtay CGK, E 2010/9-196, K 2010/228, 23.11.2010
• Yargıtay CGK, E 1986/9-427, K 1986/106, 10.03.1986
• Yargıtay 9 CD, E 2009/6740, K 2009/3960, 6.4.2009
• Yargıtay 9 CD, E 2009/52888 K 2009/6796, 08.06.2009
• Yargıtay 9 CD, E 2007/8049, K 2009/2728, 9.3.2009
• Yargıtay 9 CD, E 2007/2492, K 2007/3445, 18.04.2007
• Yargıtay 9 CD, E 2008/18994, K 2008/14573, 30.12.2008
• Yargıtay 9 CD K 2008/18994, E 2008/14573, 30.12.2008
• Yargıtay 9 CD E 2007/7389, K 2007/2135, 15.03.2007
• Yargıtay 9 CD E 2006/964, K 2006/2486, 1.5.2006
• Yargıtay 12 CD, E 2014/18147, K 2015/6748, 16.04.2015
• Yargıtay 12 CD, E 2013/13710, K 2013/15767, 10.6.2013
• Yargıtay 12 CD, E 2012/8619, K 2012/23372, 08.11.2012
• <https://karararama.yargitay.gov.tr/> Erişim Tarihi: 21 Ocak 2023
• <https://karararama.yargitay.gov.tr/> Erişim Tarihi: 15 Şubat 2023
• <https://karararama.yargitay.gov.tr/> Erişim Tarihi: 15 Şubat 2015
• <https://karararama.yargitay.gov.tr/> Erişim Tarihi: 15 Şubat 2023
• <https://karararama.yargitay.gov.tr/> Erişim Tarihi: 15 Şubat 2023
• <https://sozluk.gov.tr/> Erişim Tarihi: 20 Şubat 2023