Alacağın Devrinde Borçlunun İyi Niyetle İfasını Düzenleyen TBK m. 186, Kaynak İsviçre Borçlar Kanunu Art. 167 Düzenlemesi Karşısında Nasıl Anlaşılmalıdır?

Yıl 2023, Cilt: 29 Sayı: 1, 314 - 333, 06.07.2023

Mine Kaçmaz Adak Burak Özen

https://doi.org/10.33433/maruhad.1290733

Öz

Türk Borçlar Kanunu (TBK) m. 186’ da devrin hükümleri içerisinde ‘İyiniyetle yapılan ifa’ başlığı altında alacağın devredildiği, devreden veya devralan tarafından borçluya bildirilmemişse, borçlunun, önceki alacaklıya; alacak birkaç kez devredilmişse, son devralan yerine önceki devralanlardan birine iyi niyetle ifada bulunarak borcundan kurtulacağı düzenlenmektedir. Hükmün lafzı dikkate alındığında tekil bir devir durumunun yanı sıra alacağın her bir devralan tarafından tekrar devredilmesine karşılık gelen zincirleme devir olasılığında da borçlunun önceki devralanlardan birine ifada bulunarak borçtan kurtulabileceği anlaşılmaktadır. Öte yandan hükmün lafzı, aynı alacağın alacağı devreden tarafından birden çok kişiye devredilmesi anlamını taşıyan çoklu devir durumunda borçlunun gerçekte hak sahibi olmayan bir devralana ifada bulunarak borçtan kurtulması olasılığını kapsamıyor görünmektedir. Oysaki kaynak İsviçre Medeni Kanunu’nda TBK m. 186 hükmüne karşılık gelen Art. 167 OR hükmünün lafzının her iki olasılığı da kapsar şekilde kaleme alındığı dikkat çekmektedir. Bunun dışında TBK m. 186’nın gerekçesinde hükümde herhangi bir değişikliğe gidilmediği belirtilmektedir. Ancak önceki Borçlar Kanunu’nda TBK m. 186 hükmüne karşılık gelen Borçlar Kanunu (BK) m. 165’in lafzına bakıldığında TBK m. 186’ dan farklı bir ifadeye sahip olduğu görülmektedir. Bu bağlamda çalışmada TBK m. 186 hükmünün kaynak kanun ve hükmün gerekçesi ışığında nasıl anlaşılması gerektiği incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Alacağın Devri, Zincirleme Devir, Çoklu Devir, Mehaza Göre Yorum, İyi niyetin Korunması, Borçtan Kurtulma

Kaynakça

• Akipek, JG, Akıntürk T, Ateş D, Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku (Yenilenmiş 13. Baskı, Beta 2016).