Yargıtay’ın Bir Kararı Işığında İş Kanunu Kapsamı Dışındaki İşçilerin Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanması

Yıl 2023, Cilt: 29 Sayı: 2, 1521 - 1537, 31.12.2023

İrem Yayvak Namlı

https://doi.org/10.33433/maruhad.1360608

Öz

Toplu iş sözleşmesinin parasal hükümlerinden yararlanacak işçilere ilişkin kurallara 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nda yer verilmiştir. Bununla beraber İş Kanunu’nun kişi bakımından kapsamı dışında kalan işçilerin toplu iş sözleşmesinden yararlanmasına ilişkin özel bir hüküm yoktur. Nitekim bu konudaki duraksama esasında, 6356 sayılı Kanunu’nun işçi tanımı bakımından 4857 sayılı İş Kanunu’na atıf yapmasından kaynaklanmaktadır. Çalışmamızda, Yargıtay’ın bir kararından yola çıkılarak, İş Kanunu kapsamı dışında kalan işçilerin toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanması konusu ele alınacaktır. Bu kapsamda öncelikle 6356 sayılı Kanun bakımından işçi tanımı üzerinde durulacaktır. Daha sonra toplu iş sözleşmesinden yararlanma şartlarına yer verilecektir. En son olarak ise 6356 sayılı Kanun m.2/4 kapsamında yer alan çalışanların, toplu iş sözleşmesinden yararlanması konusu değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

toplu iş sözleşmesinden yararlanma, işçi sendikası üyeliği, kıdem tazminatı, haksız fesih tazminatı, işçi sıfatı, alt işveren

Kaynakça

• Aktay AN, Arıcı K ve Senyen Kaplan ET, İş Hukuku (Gazi 2013).
• Aktay AN ve Özdemir Ertürk O, Toplu İş Hukuku (3.Bası, Seçkin Yayıncılık 2022).
• Akyiğit E, Toplu İş Hukuku (2.Bası, Seçkin Yayıncılık 2020).
• Alpagut G, “‘İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi Açısından Yargıtayın 2010 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi’ (2012) Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 1-83.
• Alpagut G, ‘4857 Sayılı İş Yasası ile Alt İşveren Kurumundaki Yeni Yapılanma’ (2004) Yeni İş Yasasının Alt İşveren Kurumuna Bakışı, 16-24.
• Bosna B, Türk Hukukunda Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma (Yetkin, 2022).
• Bozkurt Gümrükçüoğlu Y, Toplu İş Sözleşmesinin Uygulama Alanı (Vedat Kitapçılık 2018).
• Canbolat T, Türk İş Hukukunda Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkileri (Kazancı Hukuk Yayımları 1992).
• Canbolat T, ‘Toplu İş Sözleşmesinin Kişiler Açısından Uygulama Alanı’ (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi 1998).
• Canbolat T, Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanamayacak İşçiler’ (2002) 6 (4) Kamu-İş (Aydın Özkul’a Armağan) 163-201.
• Çelik N, ‘Asıl İşverenle Yapılan Toplu İş Sözleşmesinden Alt İşveren İşçilerinin Yararlanıp Yararlanamayacaklarına İlişkin Yargıtay Kararlarının Gelişimi’, (2000) Prof. Dr. Nusret Ekin’e Armağan 783-788.
• Çelik N, ‘Alt İşveren İşçilerinin Asıl İşverenle Yapılan Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanamayacağı Konusundaki Yargıtay Kararı’, (1997) Prof. Dr. Kenan Tunçomağ’a Armağan 71 vd.
• Çelik N, Caniklioğlu N, Canbolat T ve Özkaraca E, İş Hukuku Dersleri (35. Bası, Beta Yayıncılık 2022).
• Doğan Yenisey K, ‘İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı’ (yayınlanmamış eser) Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemeleri’nin İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2021 141-266.
• Ekmekçi Ö, Toplu İş Hukuku (4.Bası, On İki Levha Yayıncılık 2021).
• Ekmekçi Ö, Toplu İş Sözleşmesiyle Düzenleme Yetkisi (Yılmaz Ajans Matbaacılık 1996).
• Ekonomi M, ‘Asıl İşveren Alt İşveren İlişkileri ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar’, (1991) Tekstil İşveren 161 4-12.
• Esener T ve Bozkurt Gümrükçüoğlu Y, Sendika Hukuku (2.Bası, Vedat Kitapçılık 2017).
• Eyrenci Ö, ‘Toplu İş Sözleşmesinin İşyerinde Çalışan Bütün İşçilere Uygulanacak Hükümleri’, (1988) Kamu İş 8 8-15.
• Eyrenci Ö, Taşkent S, Ulucan D ve Baskan E, İş Hukuku (10. Bası, Beta 2020).
• Kandemir M, ‘Toplu İş Sözleşmesinin Uygulama Alanı’, (2013) 4 (39) Çalışma ve Toplum Dergisi 167-214.
• Keser H, ‘İş Güvencesi Kapsamındaki İşçinin Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanması’, (2011) 23 Sicil İş Hukuku Dergisi 143-163.
• Keser H, ‘Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma Kavramı ve Yararlanma Koşullarının Gerçekleşmemesine Rağmen İşverence İşçinin Haksız Olarak Toplu İş Sözleşmesinden Yararlandırılması’ (1995) 9 (5) Çimento İşveren Dergisi 10-15.
• Narmanlıoğlu Ü, İş Hukuku: Toplu İş İlişkileri (3.Bası, Beta 2016).
• Narmanlıoğlu Ü, ‘Toplu İş Sözleşmesinin Sadece Taraf Sendika Üyelerine Uygulanan Hükümlerine Tabi Olma (Dayanışma Aidatı Ödeyerek Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma)’ (1991) İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi’nce Yayınlanan 15. Yıl Armağanı 179-237.
• Oğuzman MK, ‘Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma’ya İlişkin Sorunlar’ (1982) 1, Prof. Dr. Ümit Doğanay’ın Anısına Armağan 47-63.
• Oğuzman MK, Hukuki Yönden İşçi-İşveren İlişkileri (İstanbul Üniversitesi Yayını 1984).
• Özkaraca E, ‘Toplu İş Sözleşmesinin Tüm İşçilere Uygulanacak Hükümleri’ (2017) 3 PressAcademia Procedia 576-581.
• Özkaraca E, ‘Toplu İş İlişkileri Açısından Yargıtay’ın 2014 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi’ (2016) Yargıtay’ın İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi, 195-359.
• Reisoğlu S, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu Şerhi (Ankara Üniversitesi Yayınları 1986).
• Süzek S, İş Hukuku (21.Bası, Beta 2021).
• Süzek S, ‘Alt İşveren İlişkisinin Kurulması’ (2010) 25 Legal İSGHD 12-29.
• Subaşı İ, ‘Sendikalı Olmayan veya Taraf Sendika Üyesi Olmayan İşçilerin Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanması’ (Haziran 2009) (14) Sicil İHD 172-207.
• Sur M, İş Hukuku Toplu İlişkiler (10. Bası, Turhan Kitabevi 2022).
• Sümer HH. İş Hukuku (Seçkin 2020).
• Şahlanan F, Toplu İş Hukuku (On İki Levha 2020).
• Şahlanan F, Toplu İş Sözleşmesi, (Banksis Yayınları 1992).
• Şakar M, İş Hukuku Uygulaması (8. Bası, Beta 2009).
• Tuğ A, Türk Hukukunda Toplu İş Sözleşmesi (Çankaya Üniversitesi Yayını 1998).
• Tuncay AC, ‘Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkileri ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar’, (1991) Uygulamada Toplu İş Sözleşmeleri Grev ve Lokavt Semineri 84 vd.
• Tuncay AC ve Savaş Kutsal B, Toplu İş Hukuku (7.Bası Beta Yayınları 2019).
• Tunçomağ K ve Centel T, İş Hukukunun Esasları, (9.Bası, Beta 2018).