Eşya Müsaderesinin Olumsuz Koşulu: Eşyanın İyiniyetli Üçüncü Kişiye Ait Olmaması

Yıl 2024, Cilt: 30 Sayı: 1, 88 - 132, 30.06.2024

Abdulbaki Giyik

https://doi.org/10.33433/maruhad.1445532

Öz

Eşya müsaderesi, normal koşullarda, fail veya şeriklerin eşyalarına yönelik olarak uygulanabilen bir ceza hukuku yaptırımıdır. Ancak kanun koyucu, TCK m. 54 hükmünde, iyiniyetli olmayan üçüncü kişilerin eşyalarının da müsadere edilebileceğini belirterek bu kurala önemli bir istisna getirmiştir. Çalışmada, eşya müsaderesinin olumsuz nitelikteki bu koşulu, öğretideki görüşlerden ve Yargıtay’ın konuya ilişkin kararlarından hareketle incelemeye tabi tutulmuştur. Bu kapsamda; eşya müsaderesinin hukukî niteliği ortaya konulmuş, inceleme konumuzu teşkil eden şarta Kanun’da yer verilmesinin gerekli olup olmadığı tartışılmış, TCK m. 54 hükmünün formülasyonuna ilişkin çeşitli eleştirilere yer verilmiş ve son olarak iyiniyetli üçüncü kişilere ait olmamak biçimindeki şartın içeriğine ilişkin hususlarda ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır. Bahsi geçen koşulla ilgili tartışmalar yapılırken, ceza hukukunun temel kaideleri de göz önünde bulundurulmuş ve Kanun’da bu şarta yer verilmesinin doğurduğu teorik problemler hakkında çeşitli çözüm önerileri dile getirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eşya Müsaderesi, Güvenlik Tedbiri, İyiniyet

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Acar H, Türk Ceza Hukukunda Müsadere Kurumu (1. Baskı, Adalet 2019).
• Adam J, Schmidt K und Schumacher J, ‘Nulla poena sine culpa – Was besagt das verfassungsrechtliche Schuldprinzip’ (2017) (1) NStZ 7-12.
• Akbulut B, Ceza Hukuku Genel Hükümler (6. Baskı, Adalet 2019).
• Akkaş AH, Bir Güvenlik Tedbiri Türü Olarak Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma (Hak Yoksunlukları) (1. Baskı, Adalet 2021).
• Altuğ Ş, Ceza Hukukunda Müsadere Kavramı (1. Baskı, Adalet 2017).
• Antalya OG, Eşya Hukuku-Marmara Hukuk Yorumu - Cilt: IV/1 (4. Baskı, Seçkin 2021).
• Arslan Ç ve Azizağaoğlu B, Yeni Türk Ceza Kanunu Şerhi (1. Baskı, Asil 2004).
• Artuk ME, ‘Güvenlik Tedbirleri’ (2008) XII (1-2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 461-492.
• Artuk ME, Gökcen A, Alşahin ME ve Çakır K, Ceza Hukuku Genel Hükümler (16. Baskı, Adalet 2022).
• Ayan M ve Ayan N, Medeni Hukuka Giriş (12. Baskı, Seçkin 2016).
• Aydın D, Türk Ceza Hukukunda Suça İştirak (1. Baskı, Yetkin 2009).
• Aydın M, ‘Ceza Hukukunda Orantılılık İlkesi’ (2024) (15) Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 141-168.
• Aydın ÖD, ‘Malvarlığına İlişkin Bir Emniyet Tedbiri Olarak Türk Ceza Yasası’nda Müsadere’ (1993) 43 (1-4) AÜHFD 143-156.
• Birtek F, Ceza Hukuku Genel Hükümler - Temel Bilgiler (5. Baskı, Adalet 2017).
• Birtek F, Ceza Muhakemesinde Delil ve İspat (2. Baskı, Adalet 2017).
• Canoğlu VC, Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi (1. Baskı, Adalet 2022).
• Centel N ve Zafer H, Ceza Muhakemesi Hukuku (20. Bası, Beta 2021).
• Centel N, Zafer H ve Çakmut Ö, Türk Ceza Hukukuna Giriş (9. Bası, Beta 2016).
• Certel A, Müsadere (1. Baskı, Seçkin 2008).
• Çavdar P, ‘Türk Hukukunda Dürüstlük ve İyiniyet İlkelerinin Karşılığı Olarak İngiliz Hukukunda “Good Faith” İlkesi’ (2022) 9 (1) İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 163-185.
• Dalkılıç A, Türk Ceza Hukukunda Müsadere (1. Baskı, Seçkin 2013).
• Demirbaş T, Ceza Hukuku Genel Hükümler (18. Baskı, Seçkin 2023).
• Donay S, Türk Ceza Kanunu Şerhi (1. Bası, Beta 2007).
• Dönmez BD, Ceza Hukukunda Alternatif Kusur Şekilleri (1. Baskı, İleri 2012).
• Dülger MV, Ceza Hukuku Genel Hükümler (2. Baskı, Seçkin 2023).
• Elvan Keçelioğlu, Taksirli Suçun Dogmatiği (1. Baskı, Turhan 2015).
• Erman H, Medeni Hukuk Dersleri - Başlangıç Hükümleri ve Kişiler Hukuku (6. Basım, Der 2016).
• Fischer T, Strafgesetzbuch mit Nebengesetzen (60. Auflage, C.H. Beck 2013).
• Freund G, Strafrecht Allgemeiner Teil (2. Auflage, Springer 2008).
• Fuchs H, Österreichisches Strafrecht Allgemeiner Teil 1 (7. Auflage, Springer 2008).
• Gedik D, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’na Göre Müsadere (2. Baskı, Adalet 2016).
• Gödekli M, Ceza Hukukunda Güvenlik Tedbirleri ve Muhakeme Usulü (1. Baskı, Adalet 2020).
• Gökcan HT ve Artuç M, Yorumlu - Uygulamalı Türk Ceza Kanunu Şerhi - 2. Cilt (1. Baskı, Adalet 2021).
• Gropp W, Strafrecht Allgemeiner Teil (3. Auflage, Springer 2005).
• Gümüş MA, ‘6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) M. 18/II’de Yer Alan “Basiretli İş Adamı (Tacir) Davranışı” Ölçütünün İyiniyetin (TMK m. 3) Varlığının Belirlenmesindeki İşlevi’ (2016) 22 (3) MÜHF-HAD 1221-1240.
• Güngör D ve Toroslu H, ‘Müsadere Ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması İlişkisi Üzerine Kısa Bir Değerlendirme’ (2016) 65 (4) AÜHFD 1967-1980.
• Günler K, ‘Türk Ceza Hukukunda Müsadere’ (2014) XVIII (1-2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 849-876. Hafızoğulları Z ve Özen M, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (6. Baskı, US-A 2012).
• Hafter E, Lehrbuch des Schweizerischen Strafrecht – Allgemeiner Teil (Verlag von Julius Springer 1926).
• Hakeri H, Ceza Hukuku (25. Baskı, Adalet 2021).
• Hakeri H, Ceza Hukukunda İhmal Kavramı ve İhmalî Suçların Çeşitleri (1. Baskı, Seçkin 2003).
• Hassemer W und Neumann U, “Das Strafgesetz” in Urs Kindhhäuser, Ulfrid Neumann und Hans-Ullrich Paeffgen Strafgesetzbuch (Hrsg.), NomoS Kommentar (NK-StGB) (3. Auflage, Nomos 2010).
• Hatemi H, Medeni Hukuka Giriş (7. Bası, Vedat 2013).
• Heinrich B, Strafrecht Allgemeiner Teil (5. Auflage, Kohlhammer 2016).
• Helvacı S ve Erlüle F, Medeni Hukuk (4. Bası, Legal 2016).
• Kangal ZT, Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu (1. Baskı, Seçkin 2003).
• Kapusuzoğlu BT, Suça İştirakte Bağlılık Kuralı (1. Baskı, On İki Levha 2017).
• Kayıhan Ş ve Ünlütepe M, Medeni Hukuka Giriş ve Türk Medeni Kanunu’nun Başlangıç Hükümleri (1. Baskı, Seçkin 2016).
• Keyman S, ‘Cürmi Fiilin Yapısal Unsuru Olarak Hareket’ (1988) 40 (1) AÜHFD 121-171.
• Kılıçoğlu AM, Borçlar Hukuku Özel Hükümler (1. Baskı, Turhan 2019).
• Koca M ve Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (16. Baskı, Seçkin 2023).
• Koca M ve Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (7. Baskı, Adalet 2020).
• Kühl K, Strafrecht Allgemeiner Teil (8. Auflage, Franz Vahlen 2017).
• Mahmutoğlu FS ve Karadeniz S, Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler Şerhi (1. Baskı, Beta 2017).
• Malkoç İ, Yeni Türk Ceza Kanunu - 1. Cilt (Maddi 1-178) (3. Baskı, Malkoç 2008).
• Marlie M, ‘Schuldstrafrecht und Willensfreiheit – Ein Überblick’ (2008) (1) ZJS 41-46.
• Mastı AK ve Dölen A, ‘Müsaderenin Mülkiyet Hakkı İle İlişkisinin Anayasal Açıdan Değerlendirilmesi’ (2022) 3 (1) NKÜ Hukuk Fakültesi Dergisi 217-262.
• Meraklı S, Ceza Hukukunda Kusur (2. Baskı, Seçkin 2020).
• Meran N, Açıklamalı-İçtihatlı Yeni Türk Ceza Kanunu (2. Baskı, Seçkin 2007).
• Metin Y, Ölçülülük İlkesi (1. Baskı, Seçkin 2002).
• Mezger E, Strafrecht (Zweite Auflage, Verlag von Duncker&Humblot 1933).
• Nuhoğlu A, Ceza Hukukunda Emniyet Tedbirleri (1. Baskı, Adil 1997).
• Oğuzman MK ve Nami Barlas, Medeni Hukuk (8. Bası, Beta 2000).
• Oğuzman MK, Seliçi Ö ve Özdemir SO, Eşya Hukuku (24. Bası, Filiz 2022).
• Okuyucu Ergün G, ‘Suçta Kullanılmak Üzere Hazırlanan Eşyanın Müsaderesi’ (2021) (153) TBB Dergisi 169-185.
• Özbek VÖ, Doğan K ve Bacaksız P, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (14. Baskı, Seçkin 2022).
• Özen M, Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersleri (8. Baskı, Adalet 2023).
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (19. Bası, Seçkin 2023).
• Öztan B, ‘Batıl Evlenmelerde Eşlerin Durumu’ (1969) 26 (1) AÜHFD 193-215.
• Öztan B, Medenî Hukuk’un Temel Kavramları (37. Bası, Turhan 2012).
• Öztürk B ve Mustafa Erdem MR, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku (23. Baskı, Seçkin 2023).
• Parlar A ve Hatipoğlu M, Açıklamalı-Yeni İçtihatlarla 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Yorumu- 1. Cilt (3. Baskı, Seçkin 2010).
• Roxin C, Strafrecht Allgemeiner Teil - Band I (4. Auflage, C.H. Beck 2006).
• Schmidhäuser E, Einführung in das Strafrecht (2. Auflage, Westdeutscher 1984).
• Serozan R, Medeni Hukuk – Genel Bölüm/Kişiler Hukuku (4. Bası, Vedat 2013).
• Soyaslan D, Ceza Hukuku Genel Hükümler (6. Baskı, Yetkin 2014).
• Soygüt Arslan MB, ‘Türk Ceza Hukukunda Müsadere’ (Doktora Tezi, Galatasaray Üniversitesi 2014).
• Soygüt MB, ‘5237 Sayılı TCK’nun Güvenlik Tedbirleri Bakımından Getirmiş Olduğu Yeni Hükümlere Genel Bakış’ (2006) (1) Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 175-202.
• Stratenwerth G und Kuhlen L, Strafrecht Allgemeiner Teil – Die Straftat (6. Auflage, Franz Vahlen 2011).
• Şimşirgil A ve Ekinci EB, Ahmet Cevdet Paşa ve Mecelle (İkinci Baskı, KTB 2008).
• Taneri G, Müsadere (1. Baskı, Bilge 2013).
• Topaç TH, ‘Eşya Müsaderesi (TCK 54)’ (2013) (2) Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 47-70.
• Toroslu N ve Toroslu H, Ceza Hukuku Genel Kısım (23. Baskı, Savaş 2016).
• Uçaryılmaz TŞ, ‘Roma Hukukunda Sözleşmesel Bona Fides (Dürüstlük Kuralı) Kavramı Ve Çağdaş Hukuka Etkisi’ (2018) (135) TBB Dergisi 335-382.
• Umutlu HH ve Önder MF, ‘İşçinin Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Davranışları Nedeniyle İşverenin İş Sözleşmesini Derhal Fesih Hakkı’ (2020) 2 (2) Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Oğuzhan Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 158-177.
• Yarayan A, Türk Medenî Hukuku - Temel Bilgiler (1. Baskı, Yetkin 2013).
• Yardımcı TE, ‘Müsadere Kararı Bakımından Cebri İcra İşlemleri’ (2019) 9 (2) Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 364-411.
• Yerdelen E, Müsadere ve Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi (1. Baskı, Adalet 2010).
• Yıldırım A ve Duman Ö, ‘Adalet Yolunda Bir “Nehir Sınavı” Mücadelesi: Mülkiyet Hakkı, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumu Ve Müsadere’ (2018) 67 (1) AÜHFD 145-199.
• Yılmaz Z, Teori ve Uygulamada Müsadere (2. Baskı, Seçkin 2003).
• Zafer H, Ceza Hukuku Genel Hükümler - TCK m. 1-75 (4. Bası, Beta 2015).
• Zeytin Z ve Ergün Ö, Türk Medeni Hukuku (2. Baskı, Seçkin 2013).