Hadis Şerh Geleneğinde Hâşiye ve Ta‘lîkalar Adlı Eser Üzerine

Yıl 2020, , 109 - 122, 26.06.2020

Ayşe Güler

https://doi.org/10.15370/maruifd.758407

Öz

Hadis araştırmaları söz konusu olduğunda şerh literatürü üzerine yapılmış kapsamlı çalışmaların sayısı oldukça azdır ve alandaki boşluğu kapatacak nitelikli araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Sezai Engin’in hâşiye ve ta‘lîka metinlerini etüt ettiği Hadis Şerh Geleneğinde Hâşiye ve Ta‘lîkalar isimli çalışması bu açıdan önem arz eder.

Anahtar Kelimeler

hadis

Kaynakça

• Efendioğlu, Mehmet. “Şerh.” DİA. XXXVIII, 559-60.
• Engin, Sezai. “Hadis Literatüründe Hâşiyeler: Nuhbetül-fiker ve Nüzhetün-nazar Üzerine Yapılan Hâşiye Çalışmaları Bibliyografyası.” Hadis ve Siyer Araştırmaları. 2015, I, sy.1, s. 76-98.
• ----------. “Medrese Eğitimine Entelektüel Bir Katkı: Şerh ve Hâşiye Yazıcılığı-Hadis İlmi Özelinde Bir İnceleme.” Uluslararası Osmanlı Medreseleri Sempozyumu (Eğitim, Yönetim ve Finans). 2017.
• ----------. “Osmanlı Dönemi Medreselerinde Hadis Eğitimine Entelektüel Bir Katkı: Şerh ve Hâşiye Yazıcılığı.” Marife. 2017, XVII, sy. 2, s. 257-269.
• Gürkan, Menderes. “Zerkeşî.” DİA. XLIV, 289-293.
• el-Habeşî, Abdullah Muhammed. Câmi‘u’ş-şurûh ve’l-havâşî. Abudabi: el-Mecma‘u’s-Sekâfî, 1425/2004.
• İbn Gâzî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Gâzî. İrşâdü’l-lebîb ilâ makâsıdı hadîsi’l-habîb. y.y., Vizâretü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 1409/1989.
• İbn Hacer, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî. en-Nüket alâ Sahîhi’l-Buhârî ve yelîhi et-Tecrîd ale’t-Tenkîh (nşr. Ebü’l-Velîd Hişâm b. Ali - Ebû Temîm Nadir Mustafa). Kahire: el-Mektebetü’l-İslâmiyye, 1426/2005.
• ----------. Nüzhetü’n-nazar fî tavdîhi Nuhbetü’l-fiker fî mustalahi ehli’l-eser (nşr. Muhammed Murâbî). Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1438/2017.
• İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. Sünenü İbn Mâce (nşr. Halîl Me’mûn Şîha). Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1416/1996.
• Kâtib Çelebi, Mustafa b. Abdullah. Keşfü’z-zunûn ‘an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, t.y.
• Kehhâle, Ömer Rıza. Mu‘cemü’l-müellifîn: Terâcimü musannifi’l-kütübi’l-‘Arabiyye. Beyrut: Mektebetü’l-Müsennâ, 1987-1905.
• Maden, Şükrü. Tefsirde Hâşiye Geleneği ve Hâşiyetü Muhyiddin Şeyhzâde Âlâ Tefsîri’l-Kâdî el-Beyzâvî Örneği (doktora tezi, 2013). Marmara Üniversitesi SBE.
• Makdisi, George. Ortaçağ’da Yüksek Öğretim: İslâm Dünyası ve Hıristiyan Batı (trc. Ali Hakan Çavuşoğlu – Tuncay Başoğlu). İstanbul: Klasik Yayınları, 2012.
• Moğultay b. Kılıç. el-İ‘lâm bi sünnetihi aleyhi’s-selâm şerhu Süneni İbn Mâce el-imâm. Dimyat: Mektebetü İbn Abbâs, 1427/2007; Riyad: Dâru Künûzi İşbiliyâ, 1434/2013.
• Mollaibrahimoğlu, Cemil Cahit. Ta’lîkatü’l-Kârî alâ Sülâsiyyâti’l-Buhâri Adlı Eserin Edisyon Kritiği (yüksek lisans, 2010). Marmara Üniversitesi SBE.
• es-Selmî, Abdullah b. Uvaykil. “el-Mutûn ve’ş-şurûh ve’l-havâşî ve’takrîrât fi’t-te’lîfi’n-nahvî.” Mecelletü’l-Ahmediyye, 1420/1999, sy. 4, s. 245-273.
• Sıbt İbnü’l-Acemî, el-Havâşî alâ Süneni İbn Mâce (nşr. Fâzıl b. Halef el-Hummâde er-Rakî). Riyad: Dâru Atlas el-Hadara, 1438/2017.
• es-Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâleddin Abdurrahman b. Ebî Bekir. Tuhfetü’l-ebrâr bi nüketi’l-Ezkâr li’n-Nevevî. Beyrut: Müessesetü Nâdir, 1990.
• Şensoy, Sedat. “Şerh.” DİA. XXXVIII, 555-58.
• et-Tinbüktî, Ahmed Bâbâ. Neylü’l-ibtihâc bi tatrîzi’d-Dîbâc (nşr. Abdülhamîd Abdullah el-Herâme). Trablus: Dâru’l-Kâtib, 2000.
• Useymin, Muhammed b. Sâlih. et-Ta‘lîk alâ Sahîhi Müslim. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1435/2014.
• ez-Zerkeşî, Ebû Abdullah Bedrüddîn Muhammed b. Bahadır. et-Tenkîh li elfâzi’l-Câmi‘i’s-sahîh. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1425/2004.
• ez-Ziriklî, Hayreddîn. el-A‘lâm. Beyrut: Dâru’l-İlim li’l-Melâyîn, 2002.
• http://almuqbil.com/web/?action=articles_inner&show_id=1437 (erişim tarihi: 16.03.2020).