Fıkıh Usulünde Şart Kavramı

Yıl 2009, Sayı: 36, 5 - 46, 05.03.2014

Mehmet Boynukalın

Öz

Fıkıh usulü bilginleri vaz'! hükmü n bir türü olan §artı farklı §e killerde tanımlamı§lardır. Bu tanım"
ların çoğu büyük ölçüde kelam-felsefe izlerini ta§ımaktadır. Ayrıca usillcülerin §art kelimesini
kimi zaman kendi tanımlarına tam olarak uymayan farklı anlamlarda kullandığı da görülmektedir.
Usillcüler §artı çe§itli yönlerden kısırnlara ayırmı§lardır. Bu makalede §artın farklı tanımları, farklı
anlamlardaki kullanımları, onun özellikleri, onunla yakın kavramlar arasındaki farklar ve §art için
yapılan çe§itli ayırımlar ortaya konulmu§, sonuç kısmında §er'1/fıkh1 §artın yeni bir tanımı yapılmaya
çalı§ılmı§ ve konuyla ilgili genel bir değerlendirme yapılıp ileriye yönelik tekliflerde bulunulmu
§tur.
Anahtar Kelimeler: Şart, fıkıh usulünde §art, §artın tanımı, §artın kısımları, vaz'! hüküm, fıkıh
usulünün geli§imi.
Abstract
Islamic Jurisprudence scholars defined "shart" (condition) which is a type of "hukm wad'!" (declaratory
rules) in different ways. Most of these definitions has been effected largely by Kalarn
and philosophy. In addition, sometimes it can be seen that scholars use "shart" in different meanings
that do not conforın exactly with their definitions. At the same time scholars made different
classifications for "shart" from various aspects. In this article, different definitions of "shart", its
different uses, its features, the differences between "shart" and other terms and its different types
are studied.
Key Words: Shart, condition, hukm wad'!, declaratory rules, usul al-fiqh, development of Islamic
jurisprudence.

Anahtar Kelimeler

Şart, fıkıh usülünde şart, şartın tanımı, şartın kısımları, vaz’î hüküm, fıkıh usülünün gelişimi