Entelektüel Zümreleri Dönüştürmenin Kavramsal Aracı Olarak Sudûr Teorisi

Yıl 2012, Sayı: 42, 5 - 46, 05.03.2014

FATİH Şeker

Öz

Öz
Sudûr nazariyesi felsefî kültürü hazmeden zümrelere bir Müslüman olarak nasıl hitap edilebileceğinin
imkânlarını yoklamak uğrunda esaslı bir tecrübedir. Temel inanç esaslarından uzaklaşmadan
İslâm dışı yapıyı dönüştürme mecburiyeti, Grek felsefesinin İslâm düşüncesinde alabileceği
karşılıklardan biri olan bu teorinin inşâ edilme sebeplerindendir. Meseleyi oluşturan malzeme ile
bu malzemeyi işlevsel kılmada takip edilen usûl, önemli bir tarafıyla İslâm dışı felsefî ve mistik
mirasa dayansa da ulaşılan/ulaşılmak istenilen neticeler, meseleyi bambaşka bir mecraya kaydırmakta,
haliyle hâdise rakiplerin düşüncelerinin nasıl dönüştürülebileceğinin müşahhas bir örneği
haline gelmektedir. Eski din ve kültürlere ait verileri esas alan filozoflar, düşünce geleneklerini
fethedilen coğrafyalardaki felsefî birikime yaslayarak bu mirasa İslâmî bir yön vermişler, içeriği
İslâmî, formu Yunânî bir çerçevede, fethedilen topraklarla karşı karşıya gelecek bir donanım sağlamışlardır.
Anahtar Kelimeler: Sudûr nazariyesi, filozoflar, Grek felsefesi, İslâm düşüncesi, İslâm dışı felsefî
ve mistik miras
Sudur Theory as a Conceptual Means of Transforming the Intellectual Groups
Abstract
Sudur theory is an essential experience in pursuit of examining the possibilities of how to address
the groups that have internalized the philosophical culture, as a Muslim. The necessity of transforming
the non-Islamic structure without deviating from the basic tenets of Islam is among the
reasons for establishing this theory, which is one of the reactions that Greek philosophy could
possibly get in Islamic thought. Even if the material that forms the issue, and the method that is
followed to make this material functional are mostly based on non-Islamic philosophic and mystic
heritage, the outcomes that are reached (or expected to reach) drive the issue to a completely
different direction so the situation becomes an obvious example of how to be able to transform
the ideas of opponenets. The philosophers, who take the data of ancient religions and cultures as
basis, have directed the heritage towards an Islamic way by using the philosophical accumulation
of conquered geographies(territories) as the basis of their thought tradition and they could obtain
competence that can challenge against that of conquered territories in the framework that is Islamic
in content and Greek in form.
Keywords: Sudur theory, philosophers, Greek philosophy, Islamic thought, non-Islamic philosophic
and mystic heritage

Anahtar Kelimeler

Sudûr nazariyesi, filozoflar, Grek felsefesi, İslâm düşüncesi, İslâm dışı felsefî ve mistik miras