KUR ÇIPASI, FİYAT İSTİKRARININ SAĞLANMASINDA ETKİN BİR PARA POLİTİKASI ARACI MIDIR ?

Yıl 2004, Cilt: 6 Sayı: 22, 271 - 290, 10.06.2004

Nejla Adanur Aklan

https://doi.org/10.14783/maruoneri.678940

Öz

1990'lı yıllardaki finansal krizler global düzeyde gerçekleştiğinden, ekonomik ve politik etkileri son derece yıkıcı olmuştur. Bu süreçte ekonomik dengesizliğin giderilmesi amacıyla enflasyonist beklentileri azaltmak için nominal çıpalardan yararlanılmıştır. Enflasyonun yüksek maliyetleri, bir çok ülke merkez bankasını düşük enflasyon ve döviz kuru istikrarına yönelik muhafazakar politika uygulamalarına yönlendirmiştir. Bu amaçla sıkça kullanılan istikrar çıpası, döviz kuru olmuştur. Kur çıpası 1980 sonrası dönemde özellikle Latin Amerika ülkelerinde yaygın olarak kullanılan bir para politikası aracı olmuştur. Ancak bu dönemde ülkelerin genişletici para ve maliye politikalarına yönelmeleri nedeniyle, ulusal paraların değerindeki artışlara bağlı olarak cari işlemler açıklan meydana gelmiştir. Söz konusu dönemde uygulanan kur sistemleri sermaye akımlarının sağladığı kaynak girişleriyle sürdürülmeye çalışılmıştır. Gelişmekte olan ülkelerde uygulanan kur çıpasına dayalı istikrar programlarında sermaye akımlarını teşvik etmek amacıyla faiz oranlan yüksek tutulmuştur. Ancak faiz oranlarının yüksekliği bu ülkelerde faiz ve kur riski taşıyan bankacılık ve ticari kesimin likidite sorunlarını arttırmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fiyat İstikran, Kur Çıpası, Finansal Krizler, Gelişmekte Olan Ülkeler, Enflasyon Hedeflemesi

Kaynakça

• [1] PATİNKİN Don (1993), "Israel's Stabilization Program of 1985, Some Simple Truths of Monetary Theory", Journal of Economic Perspectives, Vol:7, No:2, pp. 103-128.
• [2] NADER Nazmi (1997), "Exchange Rate Based Stabilization in Latin America " World Development, Vol:25, No:4, pp.519- 537.
• [3] DOMAÇ İlker (1997), "Nominal GNP: Anchor for Monetary Policy in Turkey", ODTÜ Gelişme Dergisi, Cilt:24, No:4, ss.483-508.
• [4] FİSHER Stanley (2001), Exchange Rate Regimes: Is the Bipolar View Correct, Journal of Economic Perspectives, Vol:15, No:2, pp.3-24.
• [5] CALVO Guillermo and REİNHARD Carmen (2000), Fear of Floating, NBER Working Paper, No:7993.
• [6] EİCHENGREEN Barry and HAUSMANN Ricardo (1999), Exchange Rates and Financial Fragility, NBER Working Paper, No: 7418.
• [7] PATİNKİN Don (1993), a.g.e.
• [8] MİSHKİN Frederic (1999), "International Experiences with Different Monetary Policy Regimes", Journal of Monetary Economics, Vol:43, No:3, pp.579-605.
• [9] WALSH Cari (1986), "In Defense of Base Drift", The American Economic Review, Vol:76, No:4, pp.692-700.
• [10] REBELO Sergio and VEGH Carlos (1995), Real Effects of Exchange Rate Based Stabilization: An Analysis of Competing Theories, NBER Working Papers, No. 5197, pp.1-60.
• [11] REBELO Sergio and VEGH Carlos (1995),a.g.e.
• [12] HELPMAN Elhanan, RAZİN A (1987), "Exchange Rate Management: Intertemporal Tradeoffs,", The American Economic Review, Vol:77, No: 1, pp.107-123.
• [13] FELDSTEÎN Martin (2002), Economic and Financial Crises in Emerging Market Economies: Overview of Prevention and Management, NBER Working Papers, No:8837, pp, 1-37.
• [14] URİBE Martin (2002), Real Exchange Rate Targeting and Macroeconomic Instability, NBER Working Papers, No: 9294, pp.1-35.
• [15] HAMANN Javier (2001), "Exchange Rate Based Stabilization: A Critical Look at the Stylized Facts", IMF Staff Papers, Vol:48, No:l, pp. 102-136.
• [16] QUISPE and AGNOLİ (2001), Monetary Policy Alternatives for Latin America, Federal Reserve Bank of Atlanta Economic Review, Vol:86, No:3, pp.43-52.
• [17] QUISPE and AGNOLİ (2001), a.g.e.
• [18] URİBE Martin(1997), "Exchange Rate-Based Inflation Stabilization: The Initial Real Effects of Credible Plans", Journal of Monetary Economics", Vol:39, No:2, pp.197-221.
• [19] NADER Nazmi (1997), a.g.e.
• [20] MİSHKİN Frederic (1999), a.g.e.
• [21] MİSHKİN Frederic (1999), a.g.e.
• [22] TORNELL Aaron and VELASCO Andres (1998), "Fiscal Discipline and the Choice of a Nominal Anchor", Journal of International Economics, Vol:46, No:l, pp,l-30.
• [23] TORNELL Aaron and VELASCO Andres (1998),a.g.e.
• [24] NADER Nazmi (1997), a.g.e.
• [25] McCALLUM Benneth (1990), Inflation: Theory and Evidence, Ed: Friedman B, Hahn F.H Handbook of Monetary Economics, New York: Elsevier Publ.
• [26] AKAY Koray, YAZGAN Ege (2000), "Kura Dayalı İstikrar Politikaları: Teori ve Uygulama", Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları: Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 1, Sayı:2, ss.43-63.
• [27] NADER Nazmi (1997), a.g.e.
• [28] SACHS Jeffrey (1995), " Comment on Rebelo and Vegh", NBER Macroeconomics Annual, pp. 180-185.
• [29] HAMANN Javier (2001), a.g.e.
• [30] SWENSON Lars (1994), "Fixed Exchange Rates as a Means to Price Stability", European Economic Review, Vol:38, No: 3/4, pp.447-469.
• [31] URİBE Martin (2002),a.g.e.
• [32] TORNELL Aaron and VELASCO Andres (1998), a.g.e.
• [33] NADER Nazmi (1997), a.g.e.
• [34] NADER Nazmi (1997), a.g.e.
• [35] DRAZEN Alan, HELPMAN E (1987) "Stabilization with Exchange Rate Management Under Uncertainty", Quarterly Journal of Economics, Vol:52, No:4, pp.834-855. ve HELPMAN Elhanan, RAZIN A (1987), a.g.e.
• [36] RODRİGUEZ C (1982), "The Argentina Stabilization Plan",World Development, Vol: 10, 1982, pp.801-811.Dornbusch Rudiger (1992), "Lessons from Experiences with High Inflation", The World Bank Economic Review, Vol:6, No:l, pp.13-31.
• [37] CALVO Gullermo, VEGH Carlos (1994), “Inflation Stabilization and Nominal Anchors”, Contemporary Economic Issues, Vol: 12, No:2, pp. 35-45. ve CALVO Guillermo and VEGH Carlos (1995), "Fighting Inflation with High-Interest Rates: The Small Öpen Economy Case Under Flexible Prices", Journal of Money Credit and Banking, Vol:27, no:l, pp.49- 66.
• [38] HAMANN Javier (2001), a.g.e.
• [39] EDWARDS Sebastian (2000), Capital Flows, Real Exchange Rates and Capital Controls, Some Latin American Experiences, ed: Edvvards Sebastian, Capital Flows and Emerging Market Economies, Chicago: The University of Chicago Press., pp. 197-254.
• [40] AKAY Koray, YAZGAN Ege (2000), a.g.e.
• [41] REBELO Sergio and VEGH Carlos (1995),a.g.e.
• [42] SACHS Jeffrey (1995), a.g.e.
• [43] URİBE Martin (2002),a.g.e.
• [44] SWENSON Lars (1994),a.g.e.
• [45] URİBE Martin(1997),a.g.e.
• [46] CALVO Guillermo and VEGH Carlos (1995), a.g.e.
• [47] DRAZEN Alan, HELPMAN E (1987),a.g.e.
• [48] CALVO Gullermo, VEGH Carlos (1994), a.g.e. ve CALVO Guillermo and VEGH Carlos (1995),a.g.e.
• [49] MİSHKİN Frederic (1997), Strategies for Controlling Inflation, NBER Working Papers, No: 6122, pp.1-34
• [50] MİSHKİN Frederic (1997),a.g.e.
• [51] MİSHKİN Frederic (1999),a.g.e.
• [52] MİSHKİN Frederic (1999),a.g.e.
• [53] KRUEGER Anne (2000), "Conflicting Demands on the IMF", The American Economic Review, Vol:90, No:2, pp.38- 42.
• [54] MİSHKİN Frederic (1999),a.g.e.
• [55] İNAN Alpay (2002), "Finansal Krizler, Serbest kur ve Ekonomik Büyüme", Bankacdar Dergisi, Sayı:41, ss.51-66.
• [56] FİSHER Stanley (2001),a.g.e.
• [57] HAMANN Javier (2001),a.g.e.
• [58] STOCKMAN Alan, OHANİAN Lee (1993), Short Run Independence of Monetary Policy Under Pegged Exchange Ratesand Effects of Money on Exchange Rates and Interest Rates NBER Working Papers, No: 4517, ss.1-36.
• [59] MİSHKİN Frederic (2000)." Inflation Targeting for Emerging Market Economies", The American Economic Review, Vol:90, No:2, pp.105-110.
• [60] DOMAÇ İlker (1997),a.g.e.
• [61] ŞIKLAR İlyas (2000),Enflasyon Hedeflemesi mi? Zar Atmak mı?, (http://www.eso.es. net/kurumsal/download)
• [62] MİSHKİN Frederic and HEBBEL Klaus Schmidt (2001), One Decade of Inflation Targeting in the World, NBER Working Paper No:8397, pp.1-44.
• [63] MİSHKÎN Frederic and HEBBEL Klaus Schmidt (2001),a.g.e.
• [64] AKÇORAOGLU Alpaslan (2002), "Inflation Targeting, Developing Countries and Preliminary Considerations for Turkey", Ekonomik Yaklaşım, Cilt: 15, Sayı:45, ss. 33-53.
• [65] FİSCHER Stanley (1985), "Central Bank Independence Revisited", The American Economic Review, Vol:85, No:2, pp.201-207.
• [66] HAZIROLAN Ufuk (1999), Inflation Targeting: Japanese Case and Prospects for Türkiye, Ankara: T.C. Hazine Müsteşarlığı Araştıtma Genel Müdürlüğü İnceleme Dizisi, No:24.
• [67] AKÇORAOĞLU Alpaslan (2002),a.g.e.
• [68] AKERLOF G, DİCKENS W and PERRY G (1996), The Macroeconomics of Low Inflation, Brookings Papers on Economic Activity 1, ss.1-59.
• [69] MİSHKİN Frederic and HEBBEL Klaus Schmidt (2001),age
• [70] MİSHKİN Frederic and HEBBEL Klaus Schmidt (2001),age
• [71] AKÇORAOĞLU Alpaslan (2002),a.g.e.
• [72] MİSHKİN Frederic (2000),.a.g.e.
• [73] ITO (2002), Ekonomik Rapor, Yayın No: 2002-53
• [74] CİN Fatih, YALÇIN Bilge, Doğru Kemal (2001), "Heterodoks Politikalar Işığında Türkiye'de Uygulanmakta olan İstikrar Programı ve Bir Değerlendirme", İ.Ü.S.B.F.Dergisi, No:23-24.
• [75] ITO (2002), Ekonomik Rapor, a.g.e.
• [76] KADIOĞLU Ferya, KOTAN Zelal ve ŞAHİNBEYOĞLU Gülbin (2001), Kura Dayalı İstikrar Programı Uygulaması ve Ödemeler Dengesi Gelişmeleri , Ankara: TCMB Tartışma Tebliği, ss. 1-33.
• [77] ÇİMENOĞLU Ahmet, YENTÜRK Nurhan (2000), Impacts of International Capital Inflovvs on the Turkısh Economy, (bağımsızsosyalbilimciler.org/bsbcalis.html).
• [78] ÇİMENOĞLU Ahmet, YENTÜRK Nurhan (2000),a.g.e.
• [79] ÇİMENOĞLU Ahmet, YENTÜRK Nurhan (2000),a.g.e.
• [80] UYGUR Ercan (2000), " 25 Yıldır Süren Yüksek Kronik Enflasyon ve Enflasyon Mücadelesi", İktisat İşletme ve Finans Dergisi, Yıl:15, Sayı:164, ss. 6-24.
• [81] YELDAN Erinç (2002), “İstikrar Kim İçin Kriz İdaresi Üzerine Değerlendirmeler. Birikim Dergisi, Sayı:163, ss.107- 127.
• [82] ÇİMENOĞLU Ahmet, YENTÜRK Nurhan (2000),a.g.e.
• [83] DAYI Alper (2001), TC Merkez Bankası Bilançosu, Para Politikalarının ve Kriz Göstergelerinin Merkez Bankası Bilançolanndan İzlenmesi: 2000 Yılı Para Politikalan (http://wwwceterisparibus.net/arşiv)
• [84] ÇİMENOĞLU Ahmet, YENTÜRK Nurhan (2000),a.g.e.
• [85] UYGUR Ercan (2001), Krizden Krize Türkiye: 2000 Kasım ve 2001 Şubat Krizleri . Ankara. Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni, ss. 1-41.
• [86] ITO (2002), Ekonomik Rapor, a.g.e.
• [87] YELDAN Erinç (2002),a.g.e.
• [88] DAYI Alper (2001),a.g.e.
• [89] KADIOĞLU Ferya, KOTAN Zelal ve ŞAHİNBEYOĞLU Gülbin (2001),a.g.e.
• [90] DAYI Alper (2001),a.g.e.
• [91] YELDAN Erinç (2002),a.g.e.
• [92] EİCHENGREEN Barry (2001), Crisis Prevention and Management: Any New Lessons from Argentina and Turkey. (World Bank.org.Avbi/banking/fınsecpolicy)
• [93] DAYI Alper (2001),a.g.e.
• [94] AKÇAY Cevdet (2001), “Kritik Dönemeç: Enflasyon Hedeflemesi”, Ekonomik Forum Dergisi, Yıl:8, Sayı: 10, ss.24- 35.
• [95] UYGUR Ercan (2001),a.g.e.
• [96] AKDİŞ Muhammet (2000), Global Finansal Sistem, Finansal Krizler ve Türkiye, İstanbukBeta Yayınları, Birinci Basım.
• [97] ITO (2002), Ekonomik Rapor, a.g.e.
• [98] ITO (2002), Ekonomik Rapor, a.g.e.
• [99] TCMB (2003), Para Politikası Raporu. (http://www.tcmb.gov.tr).
• [100] TCMB (2003),a.g.e.