“Geleneksel Türk Evinde Yalınlık” Safranbolu Kaymakamlar Evi Örneğinde İç Mekan Donatıları

Yıl 2014, Sayı: 5, 15 - 24, 28.11.2014

Tonguç Tokol

Öz

Orta
Asya’da göçebe bir toplum olarak yaşayan Türkler, yaşam ve barınma alanları
olan çadırlardaki mekânsal düzeni, yerleşik hayat tarzını benimsedikleri Anadolu
topraklarında inşa etmiş oldukları konutlarda da sürdürmüşlerdir. Göçebe
kültürünün bu bağlamdaki gereği olan işlevsellik ve yalınlık özellikleri ise
geleneksel Türk evlerinin iç mekân oluşumunda önemli bir rol oynamıştır.
Gelişim süreci içerisinde Türk evi plan tipleri, aynı kavramlardan çıkışlı
olarak değişime uğramış, geleneksel yaşam kültürü ve mahremiyet esaslı mekânsal
özelliklerini korumuştur. Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde yapım yöntemleri ve
malzemeleri farklılıklar göstermekle birlikte, iç mekân kurgusunda, sofa ve
odalardan oluşan hacimler ön plana çıkmaktadır. Odalar arasındaki bağlantıyı
sağlayan bir merkez olan sofa, bulunduğu konuma göre geleneksel Türk evlerinin
sınıflandırılmasında da rol almaktadır. Oturma, yemek hazırlama, yeme-içme,
uyuma, yıkanma gibi işlevleri bünyesinde bulunduran odalar ise geleneksel yaşam
şeklinin izlerini taşımaktadır. Geleneksel Türk evinde yaşam tarzının getirisi
olan yalınlık özelliğinin yansıması, gerek iç mekân oluşumunda, gerekse
donatılarında gözlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Türk Evi, İç Mekan Oluşumu

Kaynakça

• Altıner, A. Turhan ve Budak, Cüneyt; 1997, Konak Kitabı, Ankara, Tepe Yayınları.
• Bektaş, Cengiz; 2007, Türk Evi, İstanbul, Bileşim Yayınevi.
• Hacıbaloğlu, Muammer; 1989, Geleneksel Türk Evi ve Çağımıza Ulaşmasının Nedenleri, Ankara, Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Matbaası.
• Kızıl, Fehmi; 1981, Toplumsal Geleneklerin Konut İçi Mekan Tasarımlamasına Etkisi ve Toplumsal Geleneklerimizi Daha İyi Karşılayacak Konut İçi Fiziksel Koşulların Belirlenmesi, İstanbul, İstanbul Güzel sanatlar Akademisi Yayını, No.81.
• Küçükerman, Önder; 1991, Kendi Mekanının Arayışı İçinde Türk Evi, İstanbul, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu.