Geç-Osmanlı Türkiye’sinde Sanatsal Modernizmin Sosyolojik Dinamikleri Üzerine

Yıl 2014, Sayı: 5, 47 - 54, 28.11.2014

Nusret Polat

Öz

Bu makalede, toplumsal modernleşme
süreçlerine paralel olarak, 19. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren Batı
sanatının form ve üsluplarını benimseyen Osmanlı-Türk sanatının görsel planda içinde
barındırdığı modernleşme pratiklerine dair sosyolojik fikirler Osman Hamdi Bey
ve Şeker Ahmet Paşa özelinde tartışılmıştır. Bu doğrultuda, özellikle, Osman
Hamdi Bey’in oryantalizmi olarak adlandırılan olgu eleştiriye tabi tutulmuş ve
‘kültürel tercüme’ kavramı öne çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sanat Sosyolojisi, Oryantalizm, Kültürel Tercüme

Kaynakça

• Zolberg, Vera L.; 2013, Bir Sanat Sosyolojisi Oluşturmak, çev. Buket Okucu Özbay, İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Burke, Peter; 2003, Tarihin Görgü Tanıkları, çev. Zeynep Yelçe, İstanbul, Kitabevi Yayınları.
• Polat, Nusret; 2012, Sanat ve Sansür Üzerine Sosyolojik Bir Tartışma, Artist Actual Sanat Dergisi, No: 46.
• Rogoff, Irit; 2002, Studying Visual Cultue, The Visual Culture Reader içinde, ed. Nicholas Mirzoeff, London and New York, Routlege.
• Germaner, Semra ve İnankur, Zeynep; 1989, Oryantalizm ve Türkiye, İstanbul, Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Sanat Yayınları.
• Duben, İpek; 2007, Türk Resmi ve Eleştirisi 1880-1950, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Öndin, Nilüfer; 2003, Cumhuriyetin Kültür Politikası ve Sanat 1923-1950, İstanbul, İnsancıl Yayınları.
• Mardin, Şerif; 1995, Türk Modernleşmesi, İstanbul, İletişim Yayınları.
• Bogue, Ronald; 2013, ‘Simulakrumlar ve İdealar: Platon’u ve Kant’ı Yıkmak’ başlıklı bölüm, Deleuze ve Guattari içinde, çev. İsmail Öğretir ve Ali Utku, İstanbul, Otonom Yayıncılık.
• Berger, John; 2008, Şeker Ahmet ve Orman, çev. Gönül Çapan, Şeker Ahmet Paşa 1841-1907 içinde, Haz. Ömer Faruk Şerifoğlu ve İlona Baytar, İstanbul, TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı Yayınları.
• Cezar, Mustafa; 1995, Sanatta Batıya Açılış ve Osman Hamdi Bey, İstanbul, Erol Kerim Aksoy Kültür, Sanat, Spor ve Sağlık Vakfı Yayınları.
• Akay, Ali; 2010, The Social Dynamics of Contemporary Art in Turkey, Unleased – Contemporary Art From Turkey içinde, London, TransGlobe Publishing.
• Tollu, Cemal; 2008, Şeker Ahmet Paşa, Şeker Ahmet Paşa 1841-1907 içinde, Haz. Ömer Faruk Şerifoğlu – İlona Baytar, İstanbul, TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı Yayınları.
• Shayegan, Daryush; 2002, Yaralı Bilinç – Geleneksel Toplumlarda Kültürel Şizofreni, çev. Haldun Bayrı, İstanbul, Metis Yayınları.
• Deleuze, Gilles- Guattari, Felix; 2012, Anti-Ödipus-Kapitalizm ve Şizofreni 1, çev. Fahrettin Ege, Hakan Erdoğan, Mustafa Yiğitalp, Ankara, bs yayınları.
• Kahraman, Hasan Bülent; 2013, Türkiye’de Görsel Bilincin Oluşumu - Türkiye’de Modern Kültürün Oluşumu 1, İstanbul, Kapı Yayınları.
• Bodei, Remo; 2008, Güzelin Biçimleri, çev. Durdu Kundakçı, Ankara, Dost Kitabevi Yayınları.
• Bolt, Barbara; 2013, Yeni Bir Bakışla Heidegger, çev. Murat Özbank, İstanbul, Kolektif Kitap Yayınları.
• Burke, Peter; 2006, Kültür Tarihi, çev. Mete Tuncay, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Almond, Ian; 2003, Yeni Oryantalistler, çev. Bahar Çetiner-Talha Can İşsevenler, İstanbul, Pinhan Yayınları.
• Said, Edward; 1995, Şarkiyatçılık – Batı’nın Şark Anlayışları, çev. Berna Ülner, İstanbul, Metis Yayınları.
• Chattarjee, Partha; 2006, Mağdurların Siyaseti, Veysel Fırat Bozçalı, çev. İstanbul, İletişim Yayınları.