Ortaokul Öğrencilerinin Türkçe Dersi İçin Yaptıkları Ders Dışı Faaliyetlere İlişkin Görüşleri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 16, 30.06.2021

Faruk Kayman Mustafa Kaya

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, ortaokul öğrencilerinin Türkçe dersi için faydalandıkları ders
dışı kaynakları ve bu kaynaklardan faydalanma düzeylerini tespit etmektir. Araştırmanın
çalışma grubunu 2018-2019 eğitim- öğretim yılında Van ili Tuşba ilçesinde bulunan Van
Ahmet Yesevi Borsa İstanbul Ortaokulunda öğrenim görmekte olan ortaokul öğrencileri
oluşturmaktadır. Katılımcılar, araştırmaya gönüllü olarak katılan 5, 6, 7 ve 8. sınıflarda
öğrenim gören 40 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışma grubundaki öğrenciler, olasılığa dayalı
olmayan örneklem yöntemlerinden biri olan gelişigüzel örneklem yöntemine göre
seçilmiştir. Araştırma, nitel araştırma çeşitlerinden durum çalışmasına göre yürütülmüştür.
Veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından uzman görüşü alınarak geliştirilen ve
açık uçlu sorulardan oluşan yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin
çözümlenmesinde içerik analizi yöntemine başvurulmuştur. Araştırma sonucunda ortaokul
öğrencilerinin %55’i kütüphaneye hiç gitmediklerini belirtirken %33’ü kütüphaneye
gittiklerini, % 12’si ise ihtiyaç duyduklarında kütüphaneye gittiklerini ifade etmişlerdir.
Ayrıca ortaokul öğrencilerinin %65’i interneti sıklıkla kullandıklarını dile getirirken %23’ü
interneti bazen kullandıklarını, % 12’si ise hiç kullanmadıklarını belirtmişlerdir.
Öğrencilerin %35’i ders konusunda arkadaşlarından hiç yardım almadıklarını ifade ederken
%30’u bazen, %25’i nadiren, % 10’u ise çoğunlukla yardım aldıklarını dile getirmişlerdir.
Çalışma grubundaki öğrencilerin %48’i (f=19) anne veya babalarından, %25’i (f=10)
ablalarından, %10’u (f=4) ise abilerinden yardım aldıklarını dile getirirken, %17’si (f=7) aile
üyelerinin hiçbirinden yardım almadıklarını ifade etmişlerdir. Ortaokul öğrencilerinin
%30’u (f=12) en çok internetten faydalandıklarını ifade ederken % 28’i (f=11) test
kitaplarından istifade ettiklerini belirtmiştir. Öğrencilerin %25’i (f=10) bahsedilen kaynaklar
içerisinden en çok öğretmenden istifade ettiklerini dile getirirken %10’u (f=4) ders
kitaplarından yararlandıklarını, %7’si (f=3) ise kütüphaneden faydalandıklarını dile
getirmişlerdir

Anahtar Kelimeler

Türkçe dersi, Ders dışı faaliyetler, Ortaokul öğrencileri, Öğrenci görüşleri

Kaynakça

• Akdağ, H. ve Çoklar, A. N. (2009). İlköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi proje ve performans görevlerini hazırlarken yararlandıkları kaynaklar, internetin yeri ve karşılaştıkları güçlükler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 1-16.
• Alım, M. (2011). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme (ötmg) dersinin önemi ve öğretim sürecine ilişkin öneriler. Doğu Coğrafya Dergisi, 12(17) , 243-262.
• Altunbay, M. ve Uslu Üstten, A. (2020). Okuma kültürünün bir göstergesi olarak kitaplık ve kütüphane kullanımı üzerine bir araştırma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 916-930.
• Altunkaya, H. ve Başkan, A. (2019). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Öğretim Teknolojilerinden Yararlanma ve Materyal Hazırlamaya Yönelik Görüşleri, I. Uluslararası Bilim Eğitim Sanat ve Teknoloji Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı, s. 2044-2055, 02-05 Ekim 2019, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık ve ilgileri üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bayis, S. (2010). 4. 5. 6. ve 7. sınıf ilköğretim öğrencilerinin okuma ve kütüphane kullanım alışkanlıklarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Chisholm J. F. (2006). Cyber space violence against girls and adolescent females, Annals New York Academy of Sciences, 1087, 74-89.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (Çev. Ed. S. B. Demir). Eğiten Kitap.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri. (Çev. Edit. M. Bütün, S. B. Demir). Siyasal Yayın Dağıtım.
• Demiralp, N. (2007). Coğrafya eğitiminde materyaller ve 2005 coğrafya dersi öğretim programı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 373-384.
• Demirel, Ö., Seferoğlu, S. S. ve Yağcı, E. (2004). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Pegem Yayıncılık.
• Deniz, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3(2), 46-64.
• Ellis, R. (1997). The empirical evaluation of language teaching materials. ELT journal, 51(1), 36-42.
• Ersoy, A., Yaşar, Ş. (2003). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin internet kullanma durumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4), 0-14.
• Fidan, N. K. (2008). İlköğretimde araç gereç kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim, 1(1), 48-61.
• Gündoğdu D. (2006). Ortaokul öğrencilerinin internet kullanım düzeyleri ve amaçları (Elazığ ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Güven, S. (2006). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinin kazandırdığı yeterlikler yönünden değerlendirilmesi (İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 165-179.
• Kablan, Z., Topan, B., Erkan, B. (2013), Sınıf içi öğretimde materyal kullanımının etkililik düzeyi: bir meta-analiz çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1629- 1644.
• Kaya, M. ve Kardaş, M. (2019). Türkçe öğretmenleri ile Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe ders kitaplarındaki metinlerle ilgili görüşleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 323-342.
• Kelleci M., Güler N., Sezer H. ve Gölbaşı Z. (2009). Lise öğrencilerinde internet kullanma süresinin cinsiyet ve psikiyatrik belirtiler ile ilişkisi. TAF Prev Med Bull, 8(3), 223-30.
• Nalçacı, A. ve Ercoşkun, M. H. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler derslerinde kullanılan materyaller. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 353-370.
• Öner, İ. E., Çakır, R. (2019). Ortaokul öğrencilerinin internet bağımlılığı ve sosyal medya kullanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 26-43.
• Özbay, M. (2003). Öğretmen görüşlerine göre Ankara merkez ilköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Gölge Ofset Matbaacılık.
• Özbay, M. (2006). Türkçe özel öğretim yöntemleri I. Öncü Basımevi.
• Payza, T. (2015). Ortaokul 5. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Savran, A. (2004). İlköğretim okullarının ikinci kademesindeki Türkçe öğretmenlerinin eğitimde araç gereç kullanımına ilişkin görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Seferoğlu, S. S. (2007). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Pegem Akademi. Şahin, M. (2014). Öğretim materyallerinin öğrenme-öğretme sürecindeki işlevine ilişkin öğretmen görüşlerinin analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 995-1012.
• Şahin, A., Şahin, E. (2009). Türkçe Öğretiminde Teknoloji ve Materyal Kullanımı. (Editör: A. Güzel, H. Karatay) İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde, 319-346. Pegem Yayıncılık.
• Şahin, E., Şahin, A. (2014). Türkçe Öğretiminde Teknoloji ve Materyal Kullanımı. (Editör: A. Kırkkılıç, H. Akyol). İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde 320-348. Pegem Yayıncılık.
• Şahin, A., İşcan, A., Maden, S. (2010). İlköğretim öğrencilerinin okul kütüphaneleri ve sınıf kitaplıklarını kullanma durumları (Erzurum ili örneği) . Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 183-196.
• Şen, H. Ş., Gülcan, M. G. (2012). İlköğretim 4. ve 5. sınıflarda verilen ev ödevleri konusunda veli görüşleri, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 29-41.
• Şimşek, N. ( 2002). Öğretmen ve öğretmen adayları için derste eğitim teknolojisi kullanımı. Nobel Yayın Dağıtım.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları.
• Yalın, H. İ., (2002). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Nobel Yayın Dağıtım.
• Yaman, H. (2007). Türkçe öğretmeni adaylarının" öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme" dersi bağlamında Türkçe öğretiminde teknoloji kullanımına ilişkin yeterlilik ve algıları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 57-71.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (10. Basım). Seçkin Kitapevi.