Türkçe Öğretmeni Adaylarının Sözlü Anlatım Öz Yeterliklerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 29 - 40, 30.06.2021

Muhammed Tunagür

Öz

Bu araştırmada Türkçe öğretmeni adaylarının sözlü anlatım öz yeterlik inançlarının çeşitli
değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarama modeli ile
gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi ve
Yüzüncü Yıl Üniversitesinde eğitim gören 100 kadın ve 62 erkek olmak üzere toplam 162
Türkçe öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden
biri olan kolay ulaşılabilirlik örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama aracını
“Sözlü Anlatım Öz Yeterlik Ölçeği” oluşturmaktadır. Araştırmanın veri analizinde Mann
Whitney U ile Kruskal Wallis H testleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre Türkçe
öğretmeni adaylarının iyi düzeyde sözlü anlatım öz yeterlik inançlarına sahip olduğu
bulgusuna ulaşılmıştır. Türkçe öğretmeni adaylarının sözlü anlatım öz yeterlik inançlarının
cinsiyet, dönem sonu not ortalamaları ve yıllık kitap okuma sıklığı değişkenlerine göre
anlamlı farklılık oluşturduğu; sınıf düzeyi değişkeni açısından ise anlamlı farklılık
oluşturmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu doğrultuda araştırmanın sonuçları literatürde yer
alan benzer çalışmalarla tartışılmış ve çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sözlü anlatım, Öz yeterlik, Türkçe öğretmen adayları

Kaynakça

• Aktaş, Ş. & Gündüz, O. (2005). Yazılı ve sözlü anlatım. Akçağ Yayınları.
• Arhan, S. (2007). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim okulları ikinci kademede konuşma eğitimi (Ankara ili örneği). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi].
• Aydın, E. & Kaya, M. (2021). Students’ perceptions on the effect of text length on their vocabulary success. International Journal of Education & Literacy Studies, 9 82), 79- 89.
• Başaran, M. & Erdem, İ. (2009). Öğretmen adaylarının güzel konuşma becerisi ile ilgili görüşleri üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (3), 743-754.
• Burley-Allen, M. (1995). Listening the forgotten skill. 2nd ed. New York: John Wileyand Sons Date.
• Büyükikiz, K. & K, Hasırcı, S. (2013). Anadili öğretiminde konuşma becerisinin yeri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1 (1), 57-63.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360.
• Çakır, H. (2015). Öğretmen adaylarının sözlü anlatım öz yeterlik inançlarının değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi].
• Çiftçi, M. (1998). Türkçe öğretiminde temel ilkeler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 59-71.
• Çiftçi M. (2006). Türkçe öğretiminin sorunları. İçinde G. Gülsevin ve E. Boz (Eds.), Türkçenin Çağdaş Sorunları. (ss. 77- 135). Gazi Kitapevi.
• Demirel, Ö. (2003). Türkçe öğretimi. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik önerileri. Türk Eğitim Bilimleri, 7, 185-204.
• Er, O. & Demir, Ö. (2013). Konuşma becerisinin Türkçe öğretmenleri tarafından kullanılabilirliğine ilişkin Türkçe öğretmeni adaylarının görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 8 (1), 1417-1436.
• Ergenç, İ. (1999). Dilbilimin bakış açısıyla beyin. Popüler Bilim, Temmuz, 41- 49.
• Evran, M. (2017). Hava astsubay meslek yüksekokulunda yer alan Türk dili derslerinin astsubay adaylarının sözlü ve yazılı anlatım öz yeterlik algılarına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi].
• İsrael, E. (2007). Özdüzenleme eğitimi, fen başarısı ve özyeterlik. [Yayımlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi].
• Kardaş M. N., & Tunagür, M. (2015). 6-8 sınıf öğrencilerinin Türkçe konuşma becerilerini geliştirmeye yönelik etkinlik önerileri. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 3(2), 183-202. doi : http://dx.doi.org/10.18298/ijlet.224
• Kardaş, M. N. & Kardaş, N. (2020). Konuşma eğitimiyle ilgili temel bilgiler. İçinde M. N. Kardaş (Ed.), Konuşma eğitimi (ss. 1-24). Pegem Akademi.
• Kıymaz, M. S. & Doyumğaç, İ. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının dinlediklerinden hareketle hazırlıksız konuşma başarıları: karma yöntem araştırması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1049-1070.
• Katrancı, M. (2014). Öğretmen adaylarının konuşma becerisine yönelik öz yeterlik algıları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 174-195.
• Maden, S. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının sözlü iletişim becerileri üzerine bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi, 14(44), 145- 154.
• Maden, A. (2020). Türkçe Dersi Öğretim Programlarında konuşma eğitimi. İçinde M. N. Kardaş (Ed.), Konuşma eğitimi (ss. 25-62). Pegem Akademi.
• MEB (2015). Türkçe Dersi 1- 8. Sınıflar Öğretim Programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB (2018). Türkçe Dersi 1- 8. Sınıflar Öğretim Programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Nalıncı, A. N. (2000). Avrupa Birliğine tam üyelik yolunda başarının anahtarı: yeniden yapılanma. Ümit Yayınları.
• Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarının sözlü ve yazılı anlatım becerilerine ilişkin öz yeterlik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 18-42.
• Oğuz, A. (2015). Öğretmen adaylarının sözlü anlatım öz yeterlik inançlarının incelenmesi. Turkish Studies, 10(7) 765-780. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8243
• Oğuz, A. (2016). Development of oral expression self-efficacy belief scale for pre-service teachers *Öğretmen adaylarına yönelik sözlü anlatim öz yeterlik inanci ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 63-86.
• Orhun- Dedeoğlu, B. (2009). İlköğretim 3. sınıflarda Türkçe derslerinde tekerleme kullanımının öğrencilerin konuşma becerilerine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi].
• Özdemir, E. (2008). Güzel ve etkili konuşma sanatı. Remzi Kitabevi.
• Rankin, P.T. (1930). Listeningability. Itsimportance, measurement, anddevelopment.Chicago Schools Journal. 12, 177- 179.
• Sağır, M. (2004). Temel eğitim okullarında konuşma eğitimi ve ağızlar. Türk Dili, 625, 12-16.
• Senemoğlu, N. (2010). Gelişim, öğrenme ve öğretim (kuramdan uygulamaya). Pegem Akademi.
• Tunagür, M., Kardaş, N. & Kardaş, N. M. (2021). The effect of student centered listening/speaking activities on turkish listening speaking skills of bilingual students. International Journal of Education & Literacy Studies 9(1):136-149
• Türkçe Sözlük (2005). Türkçe Sözlük, TDK Yayınları.
• Ustabulut, M.Y. (2021). Türkçe öğretmeni adaylarının yaşam becerileri ile ilgili görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 205-219.
• Ülper, H. & Bağcı, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük öz yeterlik algıları. Turkish Studies, 7 (82), 1115-1131.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yelok, V. S. & M. Eyyüp S. (2009). Öğretmen adaylarının sözlü anlatım dersine ve sözlü anlatıma yönelik tutumlarının değerlendirilmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 581-606.