Öğretmenlerin Farklılaştırılmış Öğretime Yönelik Uygulamaları

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 99 - 129, 30.12.2024

Ömer Bekler , İshak Kozikoğlu

https://doi.org/10.60107/maunef.1536670

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin farklılaştırılmış öğretime yönelik uygulamalarını belirlemektir. Bu araştırmada, durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırma, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Ankara, Konya, Erzurum ve Van illerinde görev yapmakta olan 30 öğretmen ile yürütülmüştür. Çalışma grubunun belirlenmesinde maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla "Yarı-Yapılandırılmış Görüşme Formu" kullanılmıştır. Araştırmada verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmada her ne kadar öğretmenler öğrenciyi tanıma, öğretimi planlama, öğretimi uygulama, ölçme ve değerlendirmede öğretimi farklılaştırmaya yönelik çeşitli etkinlikler yapsa da öğretmenlerin sınıftaki tüm farklılıklara göre öğretimi farklılaştırmalarının mümkün olmadığı, fakat özellikle dezavantajlı öğrenciler için düzenleme yaptıkları veya daha çok öğrenme düzeyi, öğrenme hızı, ilgi gibi faktörleri dikkate alarak sınıftaki öğrencileri iki veya üç grup olarak düşünüp öğretimi farklılaştırdıkları (kısmen esnek gruplamalar yaptıkları) sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan öğretmenlerin yaptığı ölçme ve değerlendirme etkinliklerinin farklılaştırılmış öğretimde olması gereken ölçme ve değerlendirme etkinlikleriyle kısmen örtüşmediği belirlenmiştir. Öğretmenlerin teknolojik altyapı ve materyal eksikliğinin giderilmesi, bölgesel koşullara göre esnek programların geliştirilmesi, ailelere yönelik eğitimlerin verilmesi, öğretmenlere yönelik hizmet içi eğitimlerin alanında uzman kişilerce verilmesi gibi çeşitli önerilerde bulundukları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Farklılaştırılmış öğretim, Farklılaştırılmış öğretim uygulamaları, Öğretmenler

Destekleyen Kurum

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

SYL-2019-8154

Teachers’ Practices Concerning Differentiated Teaching

Öz

Abstract
The purpose of this research is to determine teachers' practices towards differentiated instruction. In this research, case study design was used. The research was conducted with 30 teachers working in the provinces of Ankara, Konya, Erzurum and Van in the 2018-2019 academic year. Maximum diversity sampling method was used to determine the study group. "Semi-Structured Interview Form" was used to collect data in the research. Content analysis technique was used to analyze the data. As a result of the research it was concluded that although teachers carry out various activities to differentiate teaching in terms of knowing the student, planning the teaching, implementing the teaching, measuring and evaluating, it is not possible for the teachers to differentiate the teaching according to all the differences in the classroom especially for the disadvantaged students. It was concluded that they made arrangements for differentiated teaching (partially made flexible groupings) by considering the students in the class as two or three groups, taking into account factors such as learning level, learning speed, and interest. On the other hand, it was determined that the measurement and evaluation activities carried out by teachers partially overlap with the measurement and evaluation activities that should be in differentiated teaching. It was concluded that they made various suggestions such as eliminating the lack of technological infrastructure and materials, developing flexible programs according to regional conditions, providing training for families, and providing in-service training for teachers by experts in their fields.

Anahtar Kelimeler

Differentiated teaching, Differentiated teaching practices, Teachers

Proje Numarası

SYL-2019-8154

Kaynakça

• Acat, M. B, ve E. Uzunkol, (2010). İlköğretim programlarındaki alternatif değerlendirme yöntemlerinin uygulanmasında karşılaşılan sorunlara ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 337–356.
• Akça Üşenti, Ü. (2014). Farklılaştırılmış Türkçe öğretim uygulamalarının üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerdeki bilişsel beceri ve başarı durumlarına etkisi. International Journal of Social Science Research, 2(2).
• Akıllı, M., Keskin, H. K., ve Ay, Ş. (2017). Farklılaştırılmış fen deneylerini değerlendirme sürecinin öğrencilerin fene karşı tutum ve motivasyonları üzerindeki etkisi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 51-56.
• Akın, Ç., ve M. Uluman, (2010). Sınıf öğretmenlerinin ölçme değerlendirme sürecinde karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri (Tunceli ili örneği). 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Elazığ, 857–861.
• Atalay, Z. Ö. (2014). Üstün zekâlı ve yetenekli bireyler için farklılaştırılmış sosyal bilgiler dersinde uygulanabilecek öğretim stratejileri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 339-358.
• Avcı, S., Yüksel, A., Soyer, M., ve Balıkçıoğlu, S. (2009). Şiir bilgisi konusu için tasarlanmış farklılaştırılmış sınıf ortamının öğrenciler üzerinde yarattığı bilişsel ve duyuşsal değişimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1043-1084.
• Ayers, D. J. (2008). The effect of teacher attitudes on differentiated instruction in two rural elementary schools in Monroe county Georgia: Unpublished disseertation. ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No: 3297933).
• Bal, A. P. (2009). İlköğretim beşinci sınıf matematik öğretiminde uygulanan ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana: Yayımlanmamış doktora tezi.
• Beler, Y., ve Avcı, S., (2011). Öğretimin farklılaştırılmasında etkili bir strateji: Katlı öğretim. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 109-126.
• Boak, G. (1998). A complete guide to learning contracts. Gower Publishing, Ltd.
• Burkett, J. A. (2013). Teacher perception on differentiated instruction and its influence on instructional practice .Oklahoma State University: Unpublished disseertation.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (21.baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Chapman, C., & King, R. (2003). Differentiated instructional strategies for reading in the content areas. California: Carwin Pres, Inc.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B. ve Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz. (çev. Ed. Ahmet AYPAY). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çam, Ş. S., ve Acat, M. B. (2023). Öğretmenlerin farklılaştırılmış öğretim yaklaşımını uygulama ve buna ilişkin yetkinlik düzeyleri. Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 96-120.
• Daniels, H. (2002). Literature circles: Voice and choice in book clubs and reading groups. Stenhouse Publishers. Demirkaya, A. S. (2018). Sınıf öğretmenlerinin farklılaştırılmış öğretime yönelik yeterlik ve uygulama düzeylerine ilişkin algıları. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara: Yayımlanmamış doktora tezi.
• Erdoğan, S. C., ve Kahveci, N. G. (2015). Farklılaştırılmış fen ve teknoloji öğretiminin üstün zekalı ve yetenekli öğrencilerin tutumlarına etkisi. Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 191-207.
• Gelbal, S., ve H. Kelecioğlu, (2007). Ölçme değerlendirme yöntemlerinin uygulanmasına ilişkin görüşler. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu, 542–547, Bakü.
• Gregory, G. H. (2005). Differentiating instruction with style. Thousand Oaks, CA: Corwin Press. Griful-Freixenet, J., Vantieghem, W., Gheyssens, E., & Struyven, K. (2020). Connecting beliefs, noticing and differentiated teaching practices: A study among pre-service teachers and teachers. International Journal of Inclusive Education, 1-18.
• Güçlüer, E., ve Kesercioğlu, T. (2012). Fen ve Teknoloji eğitiminde farklılaştırılmış öğretim ile desteklenmiş fen öğretiminin öğrenci başarısına etkisi üzerine bir araştırma. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde.
• Gürol, M., ve Demir, S. (2017). Farklılaştırılmış öğretim yöntemlerinin öğrencilerin akademik başarı puanlarına, öğrenme yaklaşımlarına ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi. Electronic Turkish Studies, 12(14), 121-136.
• Heacox, D. (2002). Differentiating instruction in the regular classroom: How to reach and teach all learners, grades 3-12. Minneapolis, MN: Free Spirit Publishing Co.
• Jarvinen, H. M. (2011). Using the storyline to teach second languages to immigrant learners: Finnish as a second language as an example.
• Johnsen, S. K. (2017). How to differentiate in today’s schools. Gifted Child Today, 40(3), 129-129.
• Karadağ, R. (2010). İlköğretim Türkçe dersinde farklılaştırılmış öğretim yaklaşımının uygulanması: Bir eylem araştırması. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Yayımlanmamış doktora tezi.
• Karaduman, G. B. (2010). Üstün yetenekli öğrenciler için uygulanan farklılaştırılmış matematik eğitim programları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 1-12.
• Kartallıoğlu, F. (2005). Yeni ilköğretim programlarının uygulandığı pilot okullardaki öğretmenlerin yeni program ve pilot çalışmalar hakkındaki görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Kozikoğlu, İ., ve Bekler, Ö. (2018). Öğretmenlerin farklılaştırılmış öğretim yaklaşımına ilişkin uygulama ve yeterlik düzeylerinin belirlenmesi. Sakarya University Journal of Education, 8(4), 60-74.
• Melesse, T. (2015). Differentiated instruction: Perceptions, practices and challenges of primary school teachers. Science, Technology and Arts Research Journal, 4(3), 253-264.
• Mengistie, S. M. (2020). Primary school teachers’ knowledge, attitude and practice of differentiated instruction. International Journal of Curriculum and Instruction, 12(1), 98-114.
• Miles, M. B., & Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis. Sage Publications.
• Mutlu, N., ve Öztürk, M. (2017). Sosyal bilgiler ve tarih derslerinde farklılaştırılmış öğretime yönelik öğretmen algıları ve uygulamaları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 379-402.
• Okur, M. (2008). 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersinde kullanılan alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin görüşlerin belirlenmesi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi
• Oliva, P., F. (2005). Devoloping the curriculum. ABD: Pearson.
• Özer, S. (2016). Düşünme stillerine göre farklılaştırılmış öğretim etkinliklerinin öğrencilerin erişilerine, mesleki yabancı dil dersine yönelik tutumlarına ve öğrenilenlerin kalıcılığına etkisi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya: Yayımlanmamış doktora tezi.
• Pozas, M., Letzel, V., ve Schneider, C. (2020). Teachers and differentiated instruction: exploring differentiation practices to address student diversity. Journal of Research in Special Educational Needs, 20(3), 217-230.
• Sağlam, D. (2016). Ters-yüz sınıf modelinin İngilizce dersinde öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Salar, R., ve Turgut, Ü. (2015). Fizik öğretmen adaylarına farklılaştırılmış öğretimin uygulanması: Ajandalar. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 682-695.
• Senemoğlu, N. (1994). Sınıf öğretmeni bilgiyi aktaran kişi değil, bilgiye ulaşma yollarını öğreten kişidir. MPM Kalkınmada Anahtar Verimlilik, 81.
• Senemoğlu, N. (2013). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Smutny, J. F., & Fremd, S. E. (2004). Differentiating for the young child: teaching strategies across the content areas (K-3). Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Sousa, D. A., & Tomlinson, C. A. (2011). Differentiation and the brain: How neuroscience supports the learner-friendly classroom. Bloomington, IN: Solution Tree Press.
• Sprenger, M. B. (2008). Differentiation through learning styles and memory. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Şaldırdak, B. (2012). Farklılaştırılmış öğretim uygulamalarının matematik başarısına etkisi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Tan, I. G. C., Sharan, S., & Lee, C. K. E. (2006). Group investigation and student learning: An experiment in Singapore schools. Marshall Cavendish Academic.
• Taş, F., ve Sırmacı, N. (2013). Farklılaştırılmış öğretim tasarımının öğrencilerin bilişüstü becerilerine ve matematik akademik başarılarına etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 336-351.
• Thousand, J. S., Villa, R. A., & Nevin, A. I. (2015). Differentiating instruction: Planning for universal design and teaching for college and career readiness. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Tomlinson, C. A. (1995). Deciding to deff erentiate insruction in middle school: One school’s journey. Gifted Child Quarterly, 39, 77-87.
• Tomlinson, C. A. (1999). The differentiated classroom: Responding to the needs of all learners. USA, Alexandria, VA: Association for Supervision and Cirriculum Development.
• Tomlinson, C. A. (2005). Grading and differentiation: Paradox or good practice? Theory into Practice, 44(3), 262-269.
• Tomlinson, C. A., Brighton, C., Hertberg, H., Callahan, C. M., Moon, T. R., Brimijoin, K., Conover, L. A., & Reynolds, T. (2003). Differentiating instruction in response to student readiness, interest, and learning profile in academically diverse classrooms: A review of literature. Journal for the Education of the Gifted, 27(2-3), 119-145.
• Tomlinson, C. A., Brimijoin, K., & Narvaez, L. (2008). The differentiated school: Making revlutionary change in teaching and learning. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tomlinson, C. A., & Eidson, C. C. (2003). Differentiating in practice guide for differentiating curriculum: Grades K-5. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tomlinson, C. A., & Imbeau, M. B. (2010). Leading and managing a differentiated classroom. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tomlinson, C. A., & Moon, T. R. (2013). Assessment and student success in a differentiated classroom. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Umar, Ç. N. (2014). Karma öğrenme yöntemi ile farklılaştırılmış öğretim ortamının üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin akademik başarılarına, eleştirel düşünme becerilerine ve yaratıcılıklarına etkisi. İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul: Yayımlanmamış doktora tezi.
• Yabaş, D. (2008). Farklılaştırılmış öğretim tasarımının öğrencilerin özyeterlik algıları, bilişüstü becerileri ve akademik başarıların etkisinin incelenmesi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: Yayımlanmamış doktora tezi.
• Yabaş, D., ve Altun, S. (2009). Farklılaştırılmış öğretim tasarımının öğrencilerin özyeterlik algıları, bilişüstü becerileri ve akademik başarılarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 201-214.
• Yenmez, A. A., ve Özpınar, İ. (2017). Öğretmenlerin farklılaştırılmış öğretim uygulama pratikleri: öğrenim süreci üzerine öğretmen ve öğrenci düşünceleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 344-363.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zoraloğlu, S., ve Şahin, A. E. (2022). Bir sınıf öğretmeninin farklılaştırılmış öğretim yaklaşımıyla ilişkilendirilebilir uygulamaları. Yaşadıkça Eğitim, 36(3), 834-854.