HİLE DENETİMİ: BENFORD YASASI’NIN BİLGİSAYAR DESTEKLİ KULLANIMINA YÖNELİK BİR HİZMET İŞLETMESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 3, 696 - 726, 30.09.2017

Kıvanç Ertikin

Öz

Benford Yasası kullanılarak yapılan
sayısal analiz testleri modern teknolojinin imkânları ile birleştirilerek
kullanıldığında, büyük ölçekli ve birbirleriyle ilişkili veri kümeleri içinde
kasıtlı olarak saklı tutulan hileli işlemlerin ortaya çıkarılmasında büyük
katkı sağlamaktadır. Ancak veri
sayısının fazlalığı incelemelerin karmaşık bir yapıya dönüşmesine ve çok sayıda
hesaplamanın yapılmasına sebep olmaktadır. Dolayısıyla işlemlerin tamamının denetlenebilmesi
için bilgisayar yazılımlarının kullanılması zorunludur. Bu çalışmada öncelikle
Benford Yasası’na dayalı sayısal analiz testleri hakkında bilgi verilmiş,
çalışmanın uygulama bölümünde
ise bir hizmet işletmesindeki
e-adisyon sisteminden alınan bir yılık satış verileri, Microsoft Excel ve MySQL
veritabanı yazılımı yardımıyla analize tabi tutulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hile Denetimi, Sayısal Analiz, Benford Yasası, Bilgisayar Destekli Denetim Teknikleri, BDDT

Kaynakça

• Akkaş, M. E. 2007. “Denetimde Benford Kanunu’nun Uygulanması”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1): 191-206.
• Browne, M. W. 1998. ‘’Following Benford’s Law, or Looking out for No.1’’, New York Times, http://www.nytimes.com/1998/08/04/science/following-benford-s-law-or-looking-out-for-no-1.html (Erişim Tarihi: 23.11.2016).
• Durtschi C., W. Hillson ve C. Pacini. 2004. “The Effective Use of Benford's Law to Assist in Detecting Fraud in Accounting Data”, Journal of Forensic Accounting, 5: 17-34.
• Erdoğan M., C. Elitaş, M. Erkan, O. Aydemir. 2014. Muhasebe Hilelerinin Denetiminde Benford Yasası, Gazi Kitabevi, Yalova.
• Gagliardi, C. 2014. ‘’The Reality of Fraud Risk.’’, The CPA Journal, 84(4): 11.
• Hickman, M. J. ve S. K. Rice. 2010. “Digital Analysis of Crime Statistics: Does Crime Conform to Benford's Law?”, Journal of Quantitative Criminology, 26(3): 333-349.
• Hill, T. 1996. ‘’A Statistical Derivation of the Significant-Digit Law’’, Statistical Science, 10: 354-363.
• Kocameşe, M. ve F.C. Güçlü. 2010. ‘’Muhasebe Hilelerinin Ortaya Çıkartılmasında Benford Kanunu ve Rakamsal Analiz Yönetiminin Kullanımı’’, İç Denetim Dergisi, 26: 28-37.
• Nigrini, M. J. 1996. ‘’A Taxpayer Compliance Application of Benford's Law’’, The Journal of the American Taxation Association, 18(1): 72-91.
• Nigrini, M. J. 2012. Benford’s Law, John Wiley & Sons Inc, New Jersey.
• Pinkham, R. 1961. ‘’ On the Distribution of the First Significant Digits’’, Annals of Mathematical Statistic, 32: 1223-1230.
• Weisstein, E., W. 2006. "Benford's Law", http://mathworld.wolfram.com/BenfordsLaw.html (Erişim Tarihi: 10.12.2016).
• Wojcik, M. R. 2013. Noted on Scale-Invariance and Base-Invariance For Benford's Law, https://arxiv.org/pdf/1307.3620.pdf , (Erişim Tarihi: 06.02.2017).
• Yenice, S. ve T. Dölen, 2013. “İMKB'de İşlem Gören Firmaların Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyumunun Firma Değeri Üzerindeki Etkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(19): 200-214.