THE DIFFERENCES OF THE ACCOUNTANTS EMOTIONAL INTELLIGENCE LEVELS ACCORDING TO THEIR PROFESSIONAL TITLES, EXPERIENCE AND EDUCATION

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 4, 973 - 1001, 29.12.2016

Murat Özcan Erol Geçici Mehmet Günlük

Öz

The purpose of this study is to state that if accountants’ emotional intelligence (EI) levels range in accordiance with their professional titles, tenure and education levels. Emotional intelligence has been examined by using Bar-On’s five–component model. Analysis results of the data from a sample consisting of randomly selected accountants (Trainers, CA and CPA) who work dependent to accounting firms (CA and CPA firms) from various regions in Turkey (n=470) show that a) there is not any statistically significant difference between accountants EI and their professional titles, b) there is statistically significant difference between accountants EI and their tenur and c) there is only statistically significant difference between accountants general mood and education level.

Anahtar Kelimeler

Emotional Intelligence, Accountants, Tenure

MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ DUYGUSAL ZEKÂ DÜZEYLERİNİN MESLEK ÜNVANLARI, MESLEKTEKİ DENEYİM SÜRELERİ VE EĞİTİM SEVİYELERİNE GÖRE FARKLILIKLARI

Öz

Bu çalışmanın amacı, muhasebe meslek mensuplarının duygusal zekâ düzeylerinin mesleki ünvanları, deneyim süreleri ve eğitim seviyelerine göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Duygusal zekâ Bar-On (1997) tarafından geliştirilen ve beş alt boyuttan oluşan model ile incelenmiştir. Türkiye’nin çeşitli illerindeki muhasebe bürolarında bağımlı olarak çalışan toplam 470 muhasebe meslek mensubunun katılımıyla oluşan örneklemden toplanan veriler kullanılarak yapılan analizlerin sonucunda, a) farklı unvanlara sahip muhasebe meslek mensuplarının duygusal zekâ düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmamıştır; b) farklı deneyim süresine sahip muhasebe meslek mensuplarının duygusal zekâ düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılaşma görülürken c) farklı eğitim seviyelerine sahip muhasebe meslek mensupları arasında ise duygusal zekânın sadece genel ruh hali boyutunda istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Duygusal Zekâ, Muhasebe Meslek Mensupları, Deneyim Süresi

Kaynakça

• Abraham, R. 1999. “Emotional Intelligence in Organizations: A conceptualization”, Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 125(2).
• Acar, F. T. 2001. Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Göreve Yönelik Ve İnsana Yönelik Liderlik Davranışları İle İlişkisi: Banka Şube Müdürleri Üzerine Bir Alan Araştırması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Anari, N. N. 2012. “Teachers: Emotional Intelligence, Job Satisfaction, and Organizational Commitment”, Journal Of Workplace Learning, 24(4).
• Arslan, R., Efe, D., ve E. Aydın. 2013. “Duygusal Zekâ ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(3).
• Aysel, L. 2006. Liderlik ve Duygusal Zeka, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Babaoğlan, E. 2010. “Okul Yöneticilerinde Duygusal Zekâ”, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1).
• Babbie, E. 1990. Survey Research Methods, Wadsworth, Belmont, CA.
• Baltaş, Z. 2011. İnsanın Dünyasını Aydınlatan Ve İşine Yansıyan Işık Duygusal Zekâ (4. Basım). Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Barbera, M. 1996. “The Future. Chartered Accountants”, Journal of New Zealand, 75(11).
• Bar-On, R. 2005. “The Impact of Emotional Intelligence on Subjective Well-Being”, Perspectives in Education, 23(2).
• Bar-On, R. 1997. The Emotional Intelligence Inventory (EQ-i): Technical Manual, Toronto, Canada: Multi-Health Systems.
• Bar-On, R., & Parker, J. D. 2000. Bar-On Emotional Quotient İnventory: Youth Version, Technical Manual, New York: Multi-Health Systems.
• Bilginoğlu, F. 1996. İşletmelerde Maliyet-Karın Planlanması ve Kontrolü (Mühendisler İçin), İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını.
• Bramalge, J.E. 2009. The Relationship Between Emotional İntelligence And Employment Tenure: A Study Of White Collar Workers İn Allen Country Ohio, (Unpublished Doctoral Thesis), University of Capella, Minnesota, United States of America.
• Brackett, M. 2004. “Emotional Intelligence And its Relation to Every Day Behavior”, Personality and Individual Differences, 36.
• Canbulat, S. 2007. Duygusal Zekânın Çalışanların İş Doyumu Üzerindeki Etkisinin Araştırılması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Carmeli, A. ve Z.E. Josman. 2006. “The Relationship Among Emotional Intelligence, Task Performance, And Organizational Citizenship Behaviors”, Human Performance, 19(4).
• Carmeli, A. 2003. “The Relationship Between Emotional İntelligence And Work Attitudes, Behaviour And Outcomes: An Examination Among Senior Managers”, Journal of Managerial Psychology, 18(8).
• Cengiz, E. ve B. Özden. (2003). “Perakendecilikte Büyük Alışveriş Merkezleri ve Tüketicilerin Büyük Alışveriş Merkezleri ile İlgili Tutumlarını Tespit Etmeye Yönelik Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış, 3.
• Cook, G.,L., Darlene Bay, Beth Visser, Jean E. Myburgh, ve J. Njoroge. 2011. “Emotional Intelligence: The Role of Accounting Education and Work Experience”, Issues in Accounting Education, 26(2).
• Cooper, R.K. ve A. Sawaf. 2010. Liderlikte Duygusal Zekâ, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Damasio, A. 1999. The Feeling of What Happens: Body, Emotion and the Making of Consciousness, Harcourt Brace.
• Day, A.L. ve S.A. Carroll. 2004. “Using an Ability-Based Measure of Emotional Intelligence to Predict Individual Performance, Group Performance, and Group Citizenship Behaviour”, Personality and Individual Differences, 36.
• Doğan, N. 2009. Sınıf Öğretmenlerinin Duygusal Zekâları İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğan, S. Ve Ö. Demiral. 2007. “Kurumların Başarısında Duygusal Zekânın Rolü Ve Önemi”, Yönetim ve Ekonomi, 14(1).
• Eröz, S.S. 2011. Duygusal Zekâ Ve İletişim Arasındaki İlişki: Bir Uygulama, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Esba, M. 2009. Turizm İşletmelerinde Yöneticilerin Duygusal Zekâlarının Örgüt Kültürü Üzerindeki Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• French, G.R. ve R.E. Coppage. 2000. “Educational Issues Challenging the Future of the Accounting Profession”, Ohio CPA Journal, 59(3).
• Gammie, B., Gammie, E. ve E. Cargill. 2002. “Personal Skills Development in the Accounting Curriculum”, Accounting Education, 11(1).
• Geçici, E. 2014. Muhasebe Meslek Mensuplarının Duygusal Zekâ Düzeylerinin Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkisi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Goleman, D. 2013. Focus: The Hidden Driver of Excellence, Harper Collins.
• Goleman, D. 2012. İşbaşında Duygusal Zeka (10. Baskı) (çev. H. Balkara),Varlık Yayınları A.Ş., İstanbul.
• Goleman, D. 1995. Duygusal Zeka Neden IQ’dan Daha Önemlidir?, (Çev. Banu Seçkin Yüksel, 2005), 29. Bası, Varlık Yayınları, İstanbul.
• Güleryüz, G., S. Güney, E. M. Aydın ve O. Aşan. 2008. “The Mediating Effect of Job Satisfaction Between Emotional Intelligence and Organizational Commitment Of Nurses: A Questionnaire Survey”, International Journal of Nursing Studies, 45.
• Güney, S. 2004. Davranış Bilimleri, (2.Baskı), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Günsel, A., A. E. Akgün ve H. Keskin. 2010. “Duygusal Zeka Takım Öğrenmesi İlişkisi: Yazılım Geliştirme Takımları Üzerinde Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3).
• Gürbüz, S., ve M. Yüksel. 2008. “Çalışma Ortamında Duygusal Zekâ: İş Performansı, İş Tatmini, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Bazı Demografik Özelliklerle İlişkisi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(2).
• Gürsoy, A. 2005. Liderlikte Duygusal Zekâ, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Gürsoy, D., ve E. Gavcar. 2003. “International Leisure Tourists’ İnvolvement Profile”, Annals of Tourism Research, 30(4).
• Hair, F.J., C.W. Black, J. B. Babin, E. R. Anderson ve L.R. Totham. 2005. Multivariate Data Analysis, Person Printice Hall, Sixth Edition, New Jersey.
• Hall, M., Smith, D., ve K.L. Smith. 2005. “Accountants’ Commitment To Their Profession: Considering Multiple Dimensions of Professional Commitment And Opportunities for Future Research”, Behavioral Research in Accounting, 17(1).
• İşmen, A. E. 2001. “Duygusal Zeka Ve Problem Çözme”, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 13.
• Jones, G.E. ve A. Abraham. 2007. “Education Implications of the Changing Role of Accountants: Perceptions of Practitioners, Academics and Students, The Quantitative Analysis of Teaching and Learning in Business”, Economics and Commerce”, Forum Proceedings, The University of Melbourne, 9 February.
• Kalbers, L.P., ve W.J. Cenker. 2007. “Organizational Commitment and Auditors in Public Accounting”, Managerial Auditing Journal, 22(4).
• Kızıl, Ş. 2014. Öğretmenlerin Duygusal Zekâları İle Örgütsel Adanmışlıkları Arasındaki İlişki (Balıkesir İli Örneği), Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
• Konakay, G. 2010. “Akademisyenlerin Duygusal Zekâ Yeterliliklerinin İş Tatmine Etkisinin Analizi: Kocaeli Üniversitesi Örneği”, Bilgi Ekonomisi.
• Kumar, J.A. ve B. Muniandy. 2012. “The Influence of Demographic Profiles on Emotional Intelligence: A Study on Polytechnic Lecturers in Malaysia”, International Online Journal of Educational Sciences, 4(1).
• Law, K. S., Wong, C. S., ve L.J. Song. 2004. “The Construct And Criterion Validity Of Emotional Intelligence And Its Potential Utility For Management Studies”, Journal of Applied Psychology, 89.
• Malhotra, N. K. 1999. Marketing Research, 3.Edition, Upper Saddle River, Prentice Hall, New Jersey.
• Mitchell, V.W. 1994. “30 Years of Perceived Of Risk: Some Research İssues”, Paper Presented at the Academy of Marketing Science Conference, Developments in Marketing Science, Nashville.
• Min, J.C.H. 2012. “A Short-Form Measure for Assessment of Emotional Intelligence for Tour Guides: Development and Evaluation”, Tourism Management, 33.
• Mohamadkhani, K. ve M.N. Lalardi. (2012). “Emotional İntelligence And Organizational Commitment Between the Hotel Staff in Tehran”, American Journal of Business and Management, 1(2).
• Mumcuoğlu, Ö. 2002. Bar-On Duygusal Zekâ Testi Türkçe Dilsel Eşdeğerlik, Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Nicholls, S. Wegener, M., Bay, D. ve G.L. Cook. 2012. “Emotional Intelligence Tests: Potential Impacts on the Hiring Process For Accounting Students”, Accounting Education: An International Journal, 21(1).
• Nikolaou, I., ve I. Tsaousis. 2002. “Emotional Intelligence in the Workplace: Exploring its Effects on Occupational Stress and Organizational Commitment”, The International Journal of Organizational Analysis, 10(4).
• Nunally, J. C. 1978. Psychometric Theory, McGraw-Hill, New York.
• Örücü, E. ve Ç. İzci. 2015. “Otel Çalışanları Açısından Duygusal Zekanın Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 45.
• Rathi, N. P., ve R. Rastogi. 2009. “Assessing The Relationship Between Emotional İntelligence, Occupational Self-Efficacy And Organizational Commitment”, Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 35.
• Ravichandran, T. ve R. Arun. 1999. “Total Quality Management in Information Systems Development: Key Constructs And Relationship”, Journal of Management Information Systems, 16(3).
• Santos, J.R.A. 1999. “Cronbach’s Alpha: A Tool for Assessing the Reliability of Scales”, Journal of Extension, 37(2).
• Sarboland, K. 2012. “Assessment Of Relationship Between Emotional Intelligence and Organizational Commitment of Employees: A Case Study of Tax Affairs Offices”, Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2(5).
• Sharma, S. 1996. Applied Multivariate Techniques, John Wiley&Sons Inc., New York.
• Stys, Y ve S.L. Brown. 2004. “A Review of the Emotional Intelligence Literature and Implications for Corrections”, Research Report, Research Branch Correctional Service of Canada, (March).
• Sudak, M.K. ve C. Zehir. 2013. “Kişilik Tipleri, Duygusal Zekâ, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22).
• Sütlü, S. A. 2013. Sağlık Çalışanlarında Duygusal Zekâ ve Tükenmişlik İlişkisi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Salovey, P. ve J.D. Mayer. 1990. “Emotional Intelligence”, Imagination, Cognition and Personality, 9(3).
• Sy, T., Tram, S., ve L.A. O’Hara. 2006. “Relation of Employee and Manager Emotional Intelligence to Job Satisfaction and Performance”, Journal of Vocational Behavior, 68.
• Schyns, B., ve J.R. Meindl. 2006. “Emotionalizing Leadership in a Cross-Cultural Context”, In W. H. Mobley & E. Weldon (Eds.), Advances in Global Leadership, 4: 39-59, JAI Press, New York.
• Şahin, N. H., M. Güler ve H.N. Basım. 2009. “A Tipi Kişilik Örüntüsünde Bilişsel ve Duygusal Zekanın Stresle Başa Çıkma ve Stres Belirtileri ile İlişkisi”, Türk Psikiyatri Dergisi, 20(3).
• Wong, C., ve K.S. Law. 2002. “The Effects of Leader and Follower Emotion Intelligence on Performance and Attitude: An Exploratory Study”, The Leadership Quarterly. 13(3).
• Van Rooy, D.L., A. Alonso ve C. Viswesvaran. 2005. “Group Differences in Emotional Intelligence Scores: Theoretical and Practical İmplications”, Personality and Individual Differences, 38.
• Yıldırım, O., F. Tektüfekçi, ve Y.C. Çukacı. 2004. “Modern Toplum Hastalığı: Stres Ve Muhasebe Meslek Elemanı Üzerindeki Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2).