KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİNDE YER ALAN İŞLETMELERDE ETKİN İÇ KONTROL VE BAĞIMSIZ DENETİM GÖSTERGELERİ

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 1, 159 - 183, 31.03.2016

Koray Tuan

Öz

Bu çalışmanın amacı, yönetim kurulu ve denetim komitesi gözetimiyle yürütülen iç kontrol sistemi ve bağımsız denetim kuruluşu özelliklerinin şirketlerin kurumsal yönetim kalitesine olan etkisini araştırmaktır. Bu amaçla, 2007-2014 yılları arasında Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksi’nde yer alan şirketlere ait 223 firma-yıl verisi lineer regresyon ve sabit etkiler modelleri ile analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, söz konusu iki modelde de yönetim kurulu bağımsız üye oranı ve denetim komitesinin mesleki tecrübesi ile kurumsal yönetim kalitesi arasında istatistiksel olarak belirgin pozitif bir ilişki olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İç Kontrol, Bağımsız Denetim, Kurumsal Yönetim.

INDICATORS OF EFFECTIVE INTERNAL CONTROL AND INDEPENDENT AUDITING IN FIRMS IN CORPORATE GOVERNANCE INDEX

Öz

The aim of this study is to investigate the effect of internal control system, which is implemented by monitoring of board of director and audit committee, and independent audit firm characteristics on company’s corporate governance quality. For this purpose, the period 2007-2014 for which firm level data for 223 gathered from Borsa Istanbul Corporate Governance Index has been examined by using linear regression and fixed effect models. Findings reveal that in both models independent board member rate and audit committee professional experience has a statistically significant positive correlation with corporate governance quality.

Anahtar Kelimeler

Internal Control, Independent Auditing, Corporate Governance.

Kaynakça

• Abbott, L.J., S. Parker ve G.F. Peters. 2004. “Audit Committee Characteristics and Restatements”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 23.
• Aren, S., S.Ö. Kayagil ve S.D. Aydemir. 2014. “Kurumsal Yönetim Düzeyinin Belirleyicileri ve Etkileri Üzerine İMKB’de Bir Uygulama”, Akademik Araştırmalar Dergisi, 60.
• Arı, M. 2008. “Kurumsal Yönetim ve Finansal Raporlamanın Güvenirliliği”, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2).
• Arioglu, E. 2015. “A Different Perspective on Ownership in Firms Quoted at Borsa Istanbul”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 30(346).
• Arioglu, E. ve K. Tuan. 2014. “Speed of Adjustment: Evidence from Borsa Istanbul”, Borsa Istanbul Review, 14(2).
• Baltagi, B.H. 2005. Econometric Analysis of Panel Data, 3rd Edition, John Wiley & Sons, Ltd., New York.
• Barton, J. 2005. “Who Cares about Auditor Reputation?”, Contemporary Accounting Research, 22.
• Beasley, M.S. 1996. “An Empirical Analysis of the Relation between the Board of Director Composition and Financial Statement Fraud”, The Accounting Review, 71(4).
• Bedard, J., S.M. Chtourou ve L. Courteau. 2004. “The Effect of Audit Committee Expertise, Independence, and Activity on Aggressive Earnings Management”, Auditing: A Journal of Practice and Theory, 23(2).
• Beekers, W. ve P. Brown. 2006. “Do Better-Governed Australian Firms Make More Informative Disclosures?”, Journal of Business Finance & Accounting, 33(4).
• Brown, L.D. ve M.L. Caylor. 2006. “Corporate Governance and Firm Valuation”, Journal of Accounting & Public Policy, 25.
• Chan, A, G. Liu ve J. Sun. 2013. “Independent Audit Committee Members’ Board Tenure and Audit Fees”, Accounting & Finance, 53(4).
• Çonkar, M.K., C. Elitaş ve G. Atar. 2011. “İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi’ndeki Firmaların Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi ile Ölçümü ve Kurumsal Yönetim Notu ile Analizi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 61(1).
• Dağlı, H., H. Ayaydın ve K. Eyüboğlu. 2010. “Kurumsal Yönetim Endeksi Performans Değerlendirmesi: Türkiye Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48.
• Dehaene, A., V. De Vuyst ve H. Ooghe. 2001. „Corporate Performance and Board Structure in Belgian Companies”, Long Range Planning, 34(3).
• DeZoort, F.T. 1998. “An Analysis of Experience Effects on Audit Committee Members’ Judgments”, Accounting, Organizations & Society, 23(1).
• DeZoort, F.T. ve S.E. Salterio. 2001. „The Effects of Corporate Governance Experience and Financial Reporting and Audit Knowledge on Audit Committee Directors’ Judgments”, Auditing:A Journal of Practice & Theory, 20.
• DeZoort, F.T., D.R. Hermanson ve R.W. Houston. 2003. “Audit Committee Support for Auditors: The Effects of Materiality Justification and Accounting Precision”, Journal of Accounting and Public Policy, 22.
• Dhaliwal, D., V. Naiker ve F. Navissi. 2010. “The Association between Accruals Quality and the Characteristics of Accounting Experts and Mix of Expertise on Audit Committees”, Contemporary Accounting Research, 27(3).
• Dunerv, A. ve E.H. Kim. 2005. “To Steal or not to Steal? Firm Attributes, Legal Environment and Valuation”, Journal of Finance, 60(3).
• Elitaş, C., V. Ağca ve O. Aydemir. 2009. “Yönetim Kurulu Yapısı, İşleyişi ve Performans İlişkisi: Ege Bölgesi Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 42.
• Ergin, E. 2012. “Corporate Governance Ratings and Market-Based Financial Performance: Evidence from Turkey”, International Journal of Economics and Finance, 4(9).
• Fama, E.F. ve M.C. Jensen. 1983. “Separation of Ownership and Control”, Journal of Law & Economics, 26.
• Gökçen, Z., A. Sözüer ve C. Arslantaş. 2012. “Yönetim Kurulu Özellikleri ve Şirket Performansları: İMKB Kurumsal Yönetim ve İMKB 50 Endekslerindeki İşletmelerin Karşılaştırılması”, İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 23(72).
• Hoskisson, R.E., M.A. Hitt, R.A. Johnson ve W. Grossman W. 2002. Conflicting Voices: The Effects of Institutional Ownership Heterogeneity and Internal Governance on Corporate Innovation Strategies”, Academy of Management Journal, 45(4).
• Hsiao, C. 2003. Analysis of Panel Data, 2nd Edition, Cambridge United Press, Cambridge.
• Hundal, S. 2013. “Independence, Expertise and Experience of Audit Committees: Some Aspects of Indian Corporate Sector”, American International Journal of Social Science, 2(5).
• Karayel, M. ve İ.Y. Gök. 2009. “Kurumsal Yönetim-Performans İlişkisi: İMKB Kurumsal Yönetim Endeksine Kayıtlı Halka Açık Şirketlerde Bir Araştırma”, Akademik Fener, 12.
• Klein, A. 2002. “Audit Committee, Board of Director Characteristics, and Earnings Management”, Journal of Accounting and Economics, 33(3).
• Kula, V. ve E. Baykut. 2013. “Kurumsal Yönetim Endeksinde Yer Almanın Mevduat Bankalarının Performansına Etkisi: BİST Örneği”, Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2).
• Lehn, K., S. Patro ve M. Zhao. 2007. “Governance Indexes and Valuation: Which Causes Which?”, Journal of Corporate Finance, 13(5).
• Li, J., M. Mangena ve R. Pike. 2012. “The Effect of Audit Committee Characteristics on Intellectual Capital Disclosure”, The British Accounting Review, 44(2).
• Lin, J.W. ve M. Hwang. 2010. “Audit Quality, Corporate Governance, and Earnings Management: A Meta-Analysis”, International Journal of Auditing, 14(1).
• Lin, Z.J. ve M. Liu. 2009. “The Impact of Corporate Governance on Auditor Choice: Evidence from China”, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 18(1).
• Madi, H.K., Z. Ishak ve N. Manaf. 2014. “The Impact of Audit Committee Characteristics on Corporate Voluntary Disclosure”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 164.
• O’Sullivan, N. 2000. “The Impact of Board Composition and Ownership on Audit Quality: Evidence from Large UK Companies”, The British Accounting Review, 32(4).
• Pekcan, Y., S. Atan ve C. Sivacioglu. 2012. “Corporate Governance as a Quantitative Indicator and a Study on Istanbul Stock Exchange Corporate Governance Index In Turkey”, Journal of Business, Economics & Finance, 1(1).
• Renders, A., A. Gaeremynck ve P. Sercu. 2010. “Corporate Governance Ratings and Company Performance: A Cross-European Study”, Corporate Governance: An International Review, 18(2).
• Sağlar, J. ve K. Tuan. 2009. “İşletmelerde İç Denetim Fonksiyonunun Bağımsız Dış Denetim Maliyeti Üzerindeki Etkileri, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1).
• Sakarya, Ş. 2011. “BİST Kurumsal Yönetim Endeksi Kapsamındaki Şirketlerin Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu ve Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin Olay Çalışması Yöntemi ile Analizi”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13).
• Saldanlı, A. 2012. “Kurumsal Yönetim Endeks Performansının Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(Özel Sayı 8).
• Shafie, R., W.N. Wan Hussin, M. Yusof ve M.H. Hussain. 2009. “Audit Firm Tenure and Auditor Reporting Quality: Evidence In Malaysia”, International Business Research, 2(2).
• Sermaye Piyasası Kurulu Tebliği 2011. Sermaye Piyasası Kurulu’ndan Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ, Seri:IV No:54.
• Sultana, N., H. Singh ve M. Van der Zahn. 2014. “Audit Committee Characteristics and Audit Report Lag”, International Journal of Auditing, doi:10.1111/ijau.12033.
• Tanrıöven, C., E.S. Başçı ve İ. Küçükkaplan. 2006. “Kurumsal Yönetim Açısından Sahiplik ve Kontrol Yapısı ile Üst Düzey Yönetici Durumunun İMKB’de Faaliyet Gösteren Bankalarda İncelenmesi”, İşletme İktisat ve Finans Dergisi, 241.
• Teker, S. ve A.H. Yüksel. 2014. “Stock Price Reaction for Scoring on Corporate Governance”, Procedia - Social And Behavioral Sciences, 150.
• Terzi, S., İ. Kıymetli Şen ve B. Solak. 2014. “Kurumsal Yönetim Uygulamalarının Denetim Kalitesine Etkisi: Borsa İstanbul’da Ampirik Bir Araştırma”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(23).
• Toraman, C. ve H. Abdioğlu. 2008. “İMKB Kurumsal Yönetim Endeksinde Yer Alan Şirketlerin Kurumsal Yönetim Uygulamalarında Zayıf ve Güçlü Yanları: Derecelendirme Raporlarının İncelenmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 40.
• Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD). http://www.tkyd.org/tr/faaliyetler-kurumsal-yonetim-endeksi.html (Erişim Tarihi: 05.05.2015).
• Waweru, N.M. 2014. “Determinants of Quality Corporate Governance in Sub-Saharan Africa Evidence from Kenya and South Africa”, Managerial Auditing Journal, 29(5).
• Yang, J.S. ve J. Krishnan. 2005. “Audit Committees and Quarterly Earnings Management”, International Journal of Auditing, 9(3).
• Yenice, S. ve T. Dölen. 2013. “İMKB’de İşlem Gören Firmaların Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyumunun Firma Değeri Üzerine Etkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(19).
• Yılmaz, R. ve M. Kaya. 2014. “Kurumsal Yönetim İlkelerinin Muhasebe Etik Kuralları ile İlişkisi”, İşletme Bilimi Dergisi, 2(1).
• Yücel, E., Y. Ertan ve M. Saraç. 2013. “Kurumsal Yönetim Endeksinde Yer Alma ve Denetim Süresi İlişkisi: Konsolide Finansal Tablo Düzenleme Yükümlülüğü Olmayan Borsa İstanbul İşletmeleri Uygulaması”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2).