PREDICTING FINANCIAL CRISESBY ESTIMATING FINANCIAL PRESSURE INDEX (FPI) BY USING OF ANN AND BOX-JENKINS MODELLING: THE CASE OF MIST COUNTRIES

Yıl 2015, Cilt: 17 Sayı: 2, 347 - 384, 30.06.2015

Burçay Yaşar Akçalı

Öz

The frequency of the financial crises experienced, made it necessary to predict them beforehand.This research aims to estimate the crisis in MIST Countries, by analyzing the crises which took place in the past. In this research financial crisis has been defined by Financial Pressure Index (FPI) and the crisis is attempted to be predicted by analyzing the past values of this index.Future values ofFPI estimated using its past values, the probability of the occurrence of a crisis has been predicted with the application of Box Jenkins and ANN models. The data used in the analyses is comprised of the monthly values and in the prediction with the past FPI results obtained from Box Jenkins and ANN models, future index values have been found much lower than the threshold values for MIST Countries. This result has been shown that, the occurrence of crisis between December 2014-March 2015 is quite low.

Anahtar Kelimeler

Financial Crises, Box-Jenkins Model, Artifical Neural Networks, MIST Countries

MIST ÜLKELERİ FİNANSAL BASKI ENDEKSLERİ (FBE)NİN YAPAY SİNİR AĞLARI VE BOX-JENKINS YÖNTEMLERİYLE TAHMİN EDİLEREK FİNANSAL KRİZLERİN ÖNGÖRÜLMESİ

Öz

Finansal krizlerin önceden tahmin edilmesi gereksinimi ile ortaya çıkan bu çalışmada MIST ülkelerinde yaşanmış olan krizler ışığında, bir sonraki dönem kriz olup olmama durumunu test etmek amaçlanmıştır. Çalışmada finansal kriz, finansal baskı endeksi (FBE) ile tanımlanmış ve endeksin alacağı değer tahmin edilerek bu değerin belirli bir eşik değeri aşıp aşmaması durumuna göre de krizin varlığı değerlendirilmiştir. Analizlerde aylık veriler kullanılmış olup endeks tahmininde Box-Jenkins ve Yapay Sinir Ağları (YSA) modellerinden yararlanılmıştır. Elde edilen sonuçlarda, dört ülke için de gelecek dönem endeks değerleri eşik değerlerden çok daha düşük tespit edilmiştir ve bu ülkelerde Aralık 2014-Mart 2015 dönemlerinde kriz çıkma durumunun oldukça düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Finansal Krizler, Box-Jenkins Modelleri, Yapay Sinir Ağları, MIST Ülkeleri

Kaynakça

• Akdiş, M. 2002. Küreselleşmenin Finansal Piyasalar Üzerine Etkileri, TCMB, Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Alp, A. 2002. Uluslararası Mali Piyasalardaki Gelişmeler ve Türkiye, İMKB Yayınları, İstanbul.
• Altay, E. 2013. “2008 Küresel Finans Krizinin Başlıca Nedenleri”, Küresel Finans Krizi Sürecinde Türk Bankacılık ve Sigortacılık Sektörlerinin Analizi, Kitap Bölümü, İ.Ü. İkt. Fak. İşletme Yönetimi ve Muhasebe Arş.Merk. Yayınları No:2013/1, İstanbul.
• Box, G.E.P. ve G.M. Jenkins.1976. Time Series Analysis: Forecasting and Control, San Francisco:Holden-Day.
• Budsayaplakorn, S., S.Dibooglu ve I. Mathur. 2010. “Can Macroeconomic Indicators Predict a Currency Crisis? Evidence from Selected Southest Asian Countries”, Emerging Markets Finance and Trade, Vol.46, Sayı: 6.
• Bustelo, P., C. Garcia ve I. Olivie.1999. “Global and Domestic Factors of Financial Crises in Emerging Economies: Lessons from The East Asian Episodes (1997-1999)”, Instituto Complutense De Estudios Internacionales (ICEI) Working Paper No.16 (November).
• Cecchetti, S.G., M. Kohler ve C. Upper. 2009. “Financial Crises and Economic Activity”, National Bureau of Economic Research (NBER) Working Paper 15379 (September).
• Cerra, V. ve S.C. Saxena. 2002. “Contagion, Monsoons, and Domestic Turmoil in Indonesia’s Currency Crisis”, Review of International Economics, Vol.10, No:1.
• Corsetti, G., P. Pesenti ve N. Roubini.“Paper Tigers? A Model of The Asian Crisis”, http://www.stern.nyu.edu/globalmacro/ (Erişim Tarihi: 01.02.2015).
• Edwards, S. 1997. “The Mexican Peso Crisis: How Much Did We Know? When Did We Know It?”, National Bureau of Economic Research (NBER) Working Paper 6334.
• Edwards, S. ve M.A. Savastano. 1998. “The Morning After: The Mexican Peso in the Aftermath of the 1994 Curreny Crisis”, National Bureau of Economic Research (NBER) Working Paper 6516.
• Edwards, S. 1999. “On Crisis Prevention: Lessons From Mexico and East Asia”, National Bureau of Economic Research (NBER) Working Paper 7233.
• Eğilmez, M. ve E. Kumcu. 2013. Ekonomi Politikası: Teori ve Türkiye Uygulaması, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Eichengreen, B. ve A.C. Rose. 1996. Wyplosz.”Contagious Currency Crises”, NBER Working Paper, Sayı: 5681.
• Erdinç, Y. 2008. 36/42 Para Harekatı Krizlerin Belgesel Romanı, 3.bs., Scala Yayıncılık.
• Esquivel, G. ve F.B. Larrain. 1998.“Explaining Currency Crises”, Harvard Institute of Development Development Discussion Papers, No:666, (June).
• Feridun, M. 2007. “An Econometric Analysis of the Mexican Peso Crisis of 1994-1995”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Vol.8, Sayı:1.
• Frankel, J.A. ve A.K. Rose. 1996. “Currency Crashes in Emerging Markets: Empirical Indicators”, NBER Working Paper, No:5437.
• Goldstein, M. ve P. Turner. 1996. “Banking Crises in Emerging Economies: Origins and Policy Options”, Bank for International Settlements (BIS) Economic Papers 46 (October).
• Gujarati, D. N. 2001. Temel Ekonometri, Çev.Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen, Literatür Yay., 2.baskı, İstanbul.
• Hazine Müsteşarlığı. 2000. Enflasyonla Mücadele Programı Politika Metinleri, C.1.
• Hyndman, R. J. ve A.B. Koehler. 2006. “International Journal of Forecasting”, Vol.22, No:4, (October–December).
• James, M.C. 1993. “The Ideology of Economic Science in the Selling of NAFTA: The Political Economy of Elite Decision-Making”, Review of Radical Political Economics, Vol. 25.
• Kaminsky, G., S. Lizondo ve C.M.Reinhart.1998. “Leading Indicators of Currency Crises”, IMF Staff Papers, Vol. 45, No:1.
• Kaminsky, G. L.1999.”Currency and Banking Crises: The Early Warnings of Distress”, IMF Working Paper No 178.
• Karabulut, G., M.H. Bilgin ve A. Çelikel Danışoğlu. 2010. “Determinants of Currency Crises in Turkey: Some Empirical Evidence”, Emerging Markets Finance and Trade, Vol.46.
• Kindleberger, C.P. 2000. “Manias, Panics and Crashes, A History of Financial Crises”, Fourth Edt. John Wiley & Sons, Inc.
• Krugman, P. 1998. “What Happened to Asia?”, http:/Web.mit.edu.krugman/www.DISINTER.html, (Erişim Tarihi: 03.05.2014).
• Krugman, P. ve M. Obstfeld. 2000. International Economics: Theory and Policy, 5. Ed., Addison-Westey Publishing Company, USA.
• Mishkin, F.S. 1996. “The Channels of Monetary Transmission: Lessons for Monetary Policy”, National Bureau of Economic Research (NBER) Working Paper 5464 (February).
• Nag, A. ve A.Mitra.1999. “Neural Networks And Early Warning Indicators Of Currency Crisis”, Reserve Bank of India Occasional Papers, Vol.20, No.2.
• O’Neill, J. 2001. Building Better Global Economic BRICs, Goldman Sachs, Global Economics Paper No: 66.
• Öztemel, E.2003. Yapay Sinir Ağları, Papatya Yayıncılık, İstanbul.
• Pontines, V. ve R.Siregar. 2004.»Exchange Market Pressure and Extreme Value Theory: Incidence of Currency Crises in East Asia and Latin America».
• Radelet, S. ve J. Sachs. 1998.”The Onset of the East Asian Financial Crisis», National Bureau of Economic Research (NBER) Working Paper 6680.
• Sachs, J., A. Tornell ve A. Velasco. 1996. «Financial Crises in Emerging Markets: The Lessons from 1995 National Bureau of Economic Research (NBER) Working Paper 5576.
• Sadıklar, C. T. 2001. “Türkiye’deki Son 20 Yılın Ekonomik Krizleri Konusunda Bir Değerlendirme”, Yeni Türkiye Dergisi, Sayı:12.
• Sevim, C.2012. Öncü Göstergeler Yaklaşımına Göre Finansal Krizler ve Türkiye Örneği, BDDK Kitapları No:11.
• Shi, J. ve Y. Gao. 2010. “A Study on KLR Financial Crisis Early-Warning Model”, Frontiers of Economics in China, Vol.5, No.2.
• Singh, K. 1999. The Globalization of Finance: A Citizen›s Guide, IPSR Books:South Africa.
• TCMB.2001. “2001 Para Politikası Hedefler ve Uygulama”,http://www.tcmb.gov.tr (Erişim Tarihi: 09.04.2014).
• Ural, M. ve N.Acar Balaylar. 2007. “Bankacılık Sektöründe Yüksek Risk Alımı ve Baskı İndeksleri”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar C.44, Sayı:509.
• Üçer, M., C. V. Rijckeghem ve R. Yolalan.1998.»Leading Indicators of Currency Crises: A Brief Literatüre Survey and an Application to Turkey», Yapı Kredi Economic Review, Vol.9, No:2, (December).
• Walters, A. 1997. “Banking Crises -A Prologue” in Preventing Banking Sector Distress and Crises in Latin America, Ed. Suman K. Bery and Valeriano F. Garcia, World Bank Discussion Paper No:360, The World Bank, Washington D.C.
• Woo, W. T. 2000. “The Unorthodox Origins of The Asian Currency Crisis”, Asean Economic Bulletin, 02174472, Vol.17, Sayı:2.
• Yay, G. G. 2002.“1990’lı Yıllardaki Finansal Krizler ve Türkiye Krizi”, Yeni Türkiye Dergisi: Ekonomik Kriz Özel Sayısı II, C.42.
• Yükseler, Z. 2009. “Türkiye’de Kriz Dönemlerinde Ekonomik Gelişmeler ve Ödemeler Dengesi Uyumu”, http://www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/Krizler_ Yukseler.pdf (Erişim Tarihi: 01.06.2014).