Çekirdek Köylerin Eko-köy Kapsamında Değerlendirilmesi: Kuşadası ve Söke Ekoturizm Ağı Örneği

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 444 - 460, 30.12.2021

Beyza Çakmak Tendü Hilal Göktuğ

https://doi.org/10.30785/mbud.940629

Cited By: 1

Öz

Dünyanın pek çok ülkesinde, sürdürülebilir kırsal kalkınma planlarının hedefleri olan doğal ve kültürel kaynak değerlerinin korunması ve yerel toplumların ekonomik gelişimlerinin sağlanması için bir alternatif olarak sürdürülebilir ortak yaşam biçimlerinin oluşturulmasına zemin sağlayan Eko-köyler kurulmuştur. Bu çalışmada Aydın İlinin Söke ve Kuşadası ilçelerinden geçen ekoturizm ağı üzerinde bulunan ve Eko-Köy olma yolunda çeşitli çabalar gösteren çekirdek köylerin (Güllübahçe, Eski Doğanbey, Kirazlı, Caferli ve Yaylaköy) mevcut potansiyelleri, sürdürülebilir eko-köyleri tanımlayan 8 temel kriter ve 92 alt kriter ele alınarak 5’li likert ölçekte değerlendirilmiştir. Çekirdek köylerin ekoturizm ağı üzerinde bulunması, gelişime açık olması, elverişli arazilere sahip olması, ulaşım ve sosyal aktivitelerin kolay sağlanması, doğal ve kültürel özelliklerinin korunması güçlü yönler iken, yerel mimarinin korunamaması, yenilenebilir enerji kaynak kullanımının yetersiz olması, organik üretimin desteklenmemesi, istihdamın sağlanamaması ortak zayıf yönler olarak tespit edilmiştir. İncelenen çekirdek köylerin tam teşekküllü birer eko-köy olması yönünde mevcuttaki ekolojik, ekonomik ve sosyal problemlere yönelik çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çekirdek köy, ekoturizm, ekoturizm rotası, eko-köy, sürdürülebilir kalkınma

Teşekkür

Bu makale, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı’nda tamamlanan “Kuşadası ve Söke Ekoturizm Ağı Üzerindeki Çekirdek Köylerde Eko-köy Hareketliliğinin İrdelenmesi” başlıklı Yüksek Lisans tezinden üretilmiştir. Makalede, ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada Etik Kurul izni gerekmemiştir.

Evaluation of Core Villages within the Scope of Eco-village: Kuşadası and Söke Ecotourism Network Example

Öz

Eco-villages that provide the basis for creating sustainable common lifestyles have been established as an alternative to protect natural and cultural resource values in many countries of the world, which are the goals of sustainable rural development plans and to ensure economic development of local communities. In this study, the existing potentials of the core villages (Güllübahçe, Eski Doğanbey, Kirazlı, Caferli, and Yaylaköy) which have made various efforts to become an Eco-Village and which on the ecotourism network passing through the districts of Söke and Kuşadası in Aydın have been evaluated on a 5 point Likert scale and by considering the 8 basic criteria that define sustainable eco-villages and 92 sub-criteria. Being on the ecotourism network of core villages, being open to development, having suitable lands, providing transportation and social activities easily, preserving natural and cultural characteristics has been determined as strengths while being failure to preserve local architecture, insufficient using of renewable energy resources, being failure to support organic production, lack of providing employment has been identified as common weaknesses. Solutions suggestions for existing ecological, economic, and social problems were presented to analyze core villages to become full-fledged eco-villages.

Anahtar Kelimeler

Core villages, ecotourism, ecotourism route, eco-villages, sustainable development

Kaynakça

• Anonim, (2018). Güneşköy Kooperatifi Resmi İnternet Sitesi, Erişim Adresi (19.03.2021): https://www.guneskoy.org.tr/guneskoy/guneskoy-hakkinda.
• Asımgil, B. (2017). Yüzyıldan günümüze eko-köylerin tanımlama yaklaşımlarına göre karakteristik özelliklerinin saptanması. Trakya University Journal of Engineering Sciences, 18(2): (95-111), XVI.
• Dawson, J. (2006). How Ecovillages Can Grow Sustainable Local Economies. Communities, No. 133, Fall 2006, s. 56-6.
• Dawson, J. (2012). Ekoköyler: Sürdürülebilirliğin Yeni Ufukları. D. Dinçel (çev.). İstanbul: Sinek Sekiz Yayınevi.
• Erdoğan, N. (2003). Çevre ve (Eko)Turizm. Erk Yayıncılık, Ankara, 1–317.
• Gilman, R. (1991). The Eco-village challenge. Living Together (IC#29), Summer 1991, p. 10,
• Güleryüz, M. (2013). Bir Ütopya Hareketi Olarak Eko-Köyler: Türkiye'deki Örnekler Üzerine Bir İnceleme. Doktora tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı Mimari Tasarım Bilim Dalı. İstanbul.
• Kara, E. (2014). Ekolojik Kaygı Temelli Yerleşimlerde Sürdürülebilirlik Paradigmasının Farklı Boyutlarıyla İncelenmesi: Ekoköyler. Yüksek lisans tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı. İstanbul.
• Lucas, C. (2006). Ecovillages: New Frontiers for Sustainability. Londra: Green Books Press, 96s.
• Meyer, V. (2004). The Ecological Footprints as an Enviromental Education Tool for Knowledge, Attitude and Behaviour Changes Towards Sustainable Living. MS Thesis, University of South Africa, Africa.
• Orhan, T., ve Karahan, F. (2010). Uzundere ilçesi ve yakın çevresinin ekoturizm potansiyelinin değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 11(1), 27-42.,
• Sobo, D. ve Hoberg, Z. (2010). Sustainable Living in Auroville. [http://www.auroville.org/research/ AV Sustainability Study Project by Visiting Students.pdf]
• Tuğun, Ö. ve Karaman, A. (2014). Çekirdek Köylerin Eko Turizme Kazandırılması İçin Sürdürülebilirlik Kavramı Çerçevesinde Bir Model, Megaron, 2014;9(4):321-337, DOI: 10.5505.
• Wheeler, S. (1998). Planning for Sustainable and Livable Cities., (editör: LeGates R.T. ve Stout, F., The City Reader), Londra: Routledge, s. 486-495.
• WTO. (1998). Guide for Local Authorities on Developing Sustainable Tourism. World Tourism Organization: Madrid.
• Zeybek, O. Y. (2015). Ekoköy Akımı: Tarihi Gelişimi ve Kent Ölçeğinde Uygulanabilirliği Üzerine Bir Araştırma. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı.