Ay’ın Evreleri ile ilgili Ulusal Çalışmaların Tematik İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 86 - 108, 29.12.2021

İlayda Cömert Çiğdem Şahin Çakır

https://doi.org/10.52826/mcbuefd.1018136

Öz

Bu araştırmanın amacı; Ay’ın evreleri konusu ile ilgili yapılan bazı ulusal (Türkçe) çalışmaların incelenmesidir. Araştırma doküman incelemesi yöntemine göre yürütülmüştür. Araştırmanın veri kaynağını 2008- 2021 yılları arasında Ay’ın evreleri konusunda yapılmış bildiri, makale, yüksek lisans ve doktora tezlerinden oluşan 36 ulusal çalışma oluşturmaktadır. Ulaşılan çalışmalar yayın türü, yayın yılı, amaç, yöntem, örneklem grubu, veri toplama aracı, veri analiz yöntemi, sonuç ve önerilerine göre içerik analizi ile çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre çalışılan örneklem gruplarının Ay’ın evreleri konusundaki mevcut durumunun (bilgi, başarı, kavramsal anlama, tutum, motivasyon durumu gibi) yetersiz düzeyde olduğu, nicel yaklaşımlı çalışmalarda yapılan müdahalelerin çoğunlukla pozitif etkili sonuçları olduğu, örneklem düzeyinin ortaokul grubunda yoğunlaştığı, öğretmenlerin bilgi eksikliklerinin olduğu, veri toplama araçlarından en çok testlerin, veri analiz yöntemlerinden de en çok T testinin kullanıldığı, araştırmaların raporlaştırma sürecinde veri toplama araçlarının ve veri analiz yöntemlerinin isimlendirilmelerinde hatalarla karşılaşıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Ay’ın evreleri konusu ile ilgili farklı düzeylerde farklı testlerin geliştirilmesi, konu ile ilgili yazılı ve görsel dokümanların incelenmesi amaçlarıyla, okul öncesi, ilkokul, lise örneklem düzeyleriyle çalışmalar yürütülmesi, özel eğitime ihtiyaç duyan çocukların Ay’ın evrelerini öğrenmelerini sağlamaya yönelik projeler geliştirmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Ay’ın evreleri, Dokuman inceleme, içarik analizi, Fen eğitimi

Thematic Analysis of National Studies on the Phases of the Moon

Öz

The purpose of this research was to examine of some national (Turkish) studies on of the phases of the Moon. The research was carried out according to the document analysis method. The data source of this study consists of 36 Turkish studies which are papers, articles, master’s, and doctoral thesis on the phases of the Moon between 2008 and 2021 years. Retrieved studies were analyzed by content analysis according to publication type, publication year, purpose, method, sample group, data collection tool, data analysis method, results, and suggestions. It was determined that according to the findings obtained from the research, in the current researches the sample groups’ knowledge, success, conceptual understanding, attitude, motivation status was insufficient, the interventions made in quantitative studies have mostly positive effective results, the sample level is concentrated in the secondary school group, the teachers have information deficiencies were determined, tests were used the most among data collection tools and T test was used the most among data analysis methods. In order to develop different tests at different levels on the subject of the phases of the Moon, and to examine the written and visual documents related to the subject, studies can be carried out with sample levels of pre-school, primary school, and high school, and they can develop projects to ensure that children who need special education learn the phases of the Moon.

Anahtar Kelimeler

phases of the moon, document review, content analysis, science education

Kaynakça

• Alkış-Küçükaydın, M. (2020). Fen eğitiminde kavram öğretimi konulu araştırmaların sistematik derleme yöntemiyle incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 21(2), 36-56. https://doi.org/10.12984/egeefd.746326
• Ayvacı, H.Ş. & Altınok, O. (2019). Türkiye’de yürütülen tezlerin tematik incelenmesi: ışık kavramı örneği. Trakya Eğitim Dergisi, 9(3), 549-563.
• Ayvacı, H.Ş. & Sezer, K. (2019). Astronomi ile ilgili yapılan çalışmalara yönelik betimsel içerik. International e-Journal of Educational Studies, 3(5), 47-57. https://doi.org/10.31458/iejes.480799
• Bağ, H. & Çalık, M. (2017). İlköğretim düzeyinde yapılan argümantasyon çalışmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 42(190), 281-303. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2017.6845
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chae, D. H. (2009). An analysis of 'The Phases of the Moon', contents of 9th grade science textbook. Journal of the Korean Association for Science Education, 29(8), 874-885.
• Cid, X. C., & Lopez, R. E. (2010). The impact of stereo display on student understanding of phases of the moon. Astronomy Education Review, 9(1), 010105. DOI: 10.3847/AER2009044.
• Chastenay, P., & Riopel, M. (2020). Development and validation of the moon phases concept inventory for middle school. Physical Review Physics Education Research, 16(2), 020107. https://doi.org/10.1103/PhysRevPhysEducRes.16.020107
• Çalık, M. & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
• Demir, N. (2020). Astronomi konularının öğretiminde 5E öğrenme modelinin 7.sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Duran, Ç., Ata, S. & Metin, E. N. (2021). Türkiye'de kaynaştırma ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin çeşitli kriterlere göre incelenmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (14), 213-226. https://doi.org/10.38079/igusabder.863163
• Entress, C. (2019). The phases of the Moon. Science Scope, 43(4), 40-43.
• Ezberci-Çevik, E. & Kurnaz, M. A. (2016). Türkiye’de yıldızlarla ilgili yapılan bazı çalışmaların tematik incelenmesi. İlköğretim Online (elektronik), 15(2), 421-442. http://dx.doi.org/10.17051/io.2016.86713
• Görgün, B. & Melekoğlu, M. A. (2019). Türkiye’de özel öğrenme güçlüğü alanında yapılan çalışmaların incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 83-106.
• Gül, Ş. & Sözbilir, M. (2015). Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 40(178), 85-102. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.4070
• Kabuklu, Ü. & Kurnaz, M. (2019). Fen eğitimi alanında Türkiye’de yapılmış bağlam temelli öğretim konulu çalışmaların tematik incelemesi. Asya Öğretim Dergisi, 7(1), 32-53.
• Kanlı, U. (2014). A study on identifying the misconceptions of pre-service and in-service teachers about basic astronomy concepts. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 10(5), 471-479.
• Karamustafaoğlu, O. & Kılıç, M. (2020). Eğitsel oyunlar üzerine yapılan ulusal bilimsel araştırmaların incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (40), 1-25. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.730393
• Kriner, A. (2004). Las fases de la luna,¿ cómo y cúando enseñarlas? Phases of the moon: how and when teach them?. Ciência & Educação, 10(1), 111-120. https://doi.org/10.1590/S1516-73132004000100008
• Kurnaz, M. A., Bozdemir, H., Altunoğlu, B. D. & Ezberci-Çevik, E. (2016). Fen eğitiminde astronomi konu alanında yayınlanan ulusal makalelerin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1398-1417. https://doi.org/10.17556/jef.02610.
• Küçüközer, H. (2008). The effects of 3D computer modelling on conceptual change about seasons and phases of the moon. Physics Education, 43(6), 632.
• Lin, J. (2016). Using a Learning Cycle to Deepen Chinese Primary Students’ Concept Learning of “Phases of the Moon”. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 12(11), 2861-2874. https://doi.org/10.12973/eurasia.2016.02309a.
• Ogan‐Bekiroglu, F. (2007). Effects of model‐based teaching on pre‐service physics teachers’ conceptions of the moon, moon phases, and other lunar phenomena. International Journal of Science Education, 29(5), 555-593. https://doi.org/10.1080/09500690600718104.
• Oğuzman, T., Metin, M., & Kaya, H. (2021) Türkiye’deki astronomi eğitimi araştırmalarının incelenmesi: Bir betimsel içerik analizi. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 43-65.
• Ormancı, Ü. & Çepni, S. (2018). Türkiye’de fen eğitiminde günlük yaşamla ilişkilendirme konusunda yapılan çalışmaların tematik analizi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(2), 350-381. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.506450.
• Ormanci, U., Cepni, S., Deveci, I. & Aydin, O. (2015). A thematic review of interactive whiteboard use in science education: rationales, purposes, methods and general knowledge. Journal of Science Education and Technology, 24(5), 532-548. https://doi.org/10.1007/s10956-014-9543-3.
• Özmen, H. & Karamustafaoğlu, O. (Ed.) (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Plummer, J. D. (2014). Spatial thinking as the dimension of progress in an astronomy learning progression. Studies in Science Education, 50(1), 1-45. https://doi.org/10.1080/03057267.2013.869039.
• Radzi, R. M., Abdullah, M. N. S., & Muruthi, K. (2017). Inquiry-discovery teaching approach as a means to remediate primary students’ misconceptions about the phases of the moon. In overcoming students' misconceptions in science (pp. 71-87). Singapore: Springer.
• Semercioglu, M. G. & Kalkan, H. (2021). Understanding of teachers on phases of the moon and the lunar eclipse. European Journal of Education Studies, 8(2), 102-131.
• Subramaniam, K., & Padalkar, S. (2009). Visualisation and reasoning in explaining the phases of the moon. International Journal of Science Education, 31(3), 395-417. https://doi.org/10.1080/09500690802595805.
• Sun, KT., Lin, CL., & Wang, SM. (2010). A 3-D virtual reality model of the sun and the moon for e-learning at elementary schools. International Journal of Science and Mathematics Education 8, 689–710. https://doi.org/10.1007/s10763-009-9181-z.
• Şahin-Çakır, Ç. & Uludağ, G. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocukların “ışık” kavramına ilişkin bilgilerinin belirlenmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 52(1), 163-189. https://doi.org/10.30964/auebfd.460843
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (T.C. MEB). (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar).
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (T.C. MEB). (2020). TIMSS 2019 Türkiye Raporu.
• Trundle, K. C., & Bell, R. L. (2010). The use of a computer simulation to promote conceptual change: A quasi-experimental study. Computers & Education, 54(4), 1078-1088. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2009.10.012.
• Trundle, K. C., Troland, T. H., & Pritchard, T. G. (2008). Representations of the moon in children’s literature: An analysis of written and visual text. Journal of Elementary Science Education, 20(1), 17-28. https://doi.org/10.1007/BF03174700.
• Yen, J. C., Tsai, C. H., & Wu, M. (2013). Augmented reality in the higher education: Students’ science concept learning and academic achievement in astronomy. Procedia-social and behavioral sciences, 103, 165-173. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.10.322.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, K. (2020). Türkiye’de eğitim yönetimi araştırmalarında kullanılan bazı veri toplama araçları ile ilgili bir değerlendirme. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(1), 1-18.