Farklı Disiplinlerle İlişkilendirilerek İşlenen Matematik Derslerinin Motivasyon, Tutum ve Kaygı Üzerine Etkileri

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 392 - 413, 24.12.2024

Şevket İlgün Bülent Nuri Özcan

https://doi.org/10.52826/mcbuefd.1492723

Öz

Bu araştırmada ilkokul üçüncü sınıf matematik dersinde farklı disiplinlerle ilişkilendirilmiş ders etkinliklerinin öğrencilerin matematiğe yönelik kaygılarına, matematik dersi motivasyonlarına ve matematiğe yönelik tutumlarına nasıl etki ettiği ortaya çıkarılmak istenmiştir. Araştırmada nitel bir araştırma deseni olan eylem araştırması kullanılmıştır. Bu araştırma var olan durumların iyileştirilmesi veya sorunlu durumların giderilmesine yönelik uygulanan bir araştırma desendir. Araştırmada kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemi ile Manisa ilinin bir ilçe merkezinde bulunan bir ilkokulun üçüncü sınıfındaki 17 öğrenci belirlenmiştir. Veri toplama araçlarını; “İlkokul Çocukları için Matematik Kaygı Ölçeği”, “İlkokul üçüncü ve dördüncü Sınıf Öğrencileri İçin Matematik Dersi Motivasyon Ölçeği”, “Uyarlanan Matematiğe Yönelik Tutum Ölçeği Kısa Formu”, öğrenci günlükleri, yarı yapılandırılmış görüşme formları ve gözlem notları oluşturmaktadır. Nicel verilerin çözümlenmesinde Wilcoxon testi; görüşme, günlük ve gözlem notlarından elde edilen verilerin çözümlenmesinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Yapılan analizler ile farklı disiplinlerle ilişkilendirilmiş matematik ders etkinlikleri ile yürütülen öğretim sürecinin öğrencilerin matematiğe yönelik kaygılarını azalttığı, öğrencilerin matematik dersi motivasyonlarını arttırdığı ve matematiğe karşı tutumlarını olumlu etkilediği ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Farklı disiplinlerle ilişkilendirme, ilişkilendirme becerisi, ilkokul, matematiksel ilişkilendirme, Matematik öğretimi

Effects of Mathematics Lessons Taught in Relation to Different Disciplines on Motivation, Attitude and Anxiety

Öz

This research was carried out to determine how course activities associated with different disciplines in the third-grade primary school mathematics course affected students' anxiety towards mathematics, motivation for mathematics lessons and attitudes towards mathematics. Action research was used in the research. This research is a qualitative research model applied to improve existing situations or eliminate problematic situations. In the study, 17 students in the third grade of a primary school located in a district center of Manisa were determined using the easily accessible case sampling method. Data collection tools consist of "Mathematics Anxiety Scale for Primary School Children", "Mathematics Lesson Motivation Scale for Third and Fourth Grade Primary School Students", "Adapted Mathematics Attitude Scale Short Form", student diaries, semi-structured interview forms and observation notes. Wilcoxon test was used to analyze quantitative data; descriptive analysis was used to analyze data obtained from interviews, diaries and observation notes. The analysis revealed that the teaching process carried out with mathematics course activities associated with different disciplines reduced students' anxiety towards mathematics, increased their motivation for mathematics lessons and positively affected their attitudes towards mathematics.

Anahtar Kelimeler

Connecting with different disciplines, Connections skill, Primary School, Teaching mathematics, Mathematical connection

Kaynakça

• Abalı Öztürk, Y. (2014). Beşinci sınıf matematik dersinde uygulanan alternatif ölçme değerlendirme yöntemlerinin akademik başarı, kalıcılık, özyeterlik algısı ve tutum üzerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Akbaba, S. (2006). Eğitimde motivasyon. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 344-361.
• Aktan, S., ve Tezci, E. (2013). Matematik motivasyon ölçeği (MÖÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(4), 57-77. https://doi.org/10.9761/JASSS1173
• Akpur, U. (2015). İngilizce hazırlık programı öğrencilerinin akademik motivasyon kaygı ve tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aladağ, E. ve Şahinkaya, N. (2013). Sosyal bilgiler ve sınıf öğretmeni adaylarının sosyal bilgiler ve matematik derslerinin ilişkilendirmesine yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 157-176.
• Balantekin, Y. ve Oksal, A. (2014). İlkokul 3. ve 4. sınıf öğrencileri için matematik dersi motivasyon ölçeği. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 3(2), 102-113. https://doi.org/10.30703/cije.321344
• Ball, D.L., Hill, H. ve Bass, H. (2005). Knowing mathematics for teaching: who knows mathematics well enough to teach third grade, and how can we decide? American Educator, 29(3), 14-46.
• Baş, M. (2021). Bütünleştirilmiş matematik ve hayat bilgisi öğretiminin ilkokul 3. sınıf öğrencilerinin akademik başarı, tutum ve hoşgörü değeri edinimlerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bekdemir, M. (2007). İlköğretim matematik öğretmen adaylarındaki matematik kaygısının nedenleri ve azaltılması için öneriler (Erzincan Eğitim Fakültesi Örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 131-141.
• Beyhan, A. (2013). Eğitim örgütlerinde eylem araştırması. Journal of Computer and Education Research, 1(2), 65-89.
• Bingölbali, E. ve Coşkun, M. (2016). İlişkilendirme becerisinin matematik öğretiminde kullanımının geliştirilmesi için kavramsal çerçeve önerisi. Eğitim ve Bilim, 41(183), 233-249.
• Boakes, N. J. (2000). The impact of the interdisciplinary mathematics and science program on students’ attitudes at oakcrest high school. (Unpublished master’s thesis). The Graduate School at Rowan University, New Jersey.
• Boaler, J. (1993). The role contexts in the mathematics classroom: Do they make mathematics more “Real”? For The Learning Of Mathematics, 13(2), 12-17.
• Bozkurt, E., ve Bircan, M. A. (2015). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin matematik motivasyonları ile matematik dersi akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(5), 201-220.
• Businskas, A. M. (2008). Conversations about connections: how secondary mathematics teachers conceptualize and contend with mathematical connections. (Unpublished doctoral thesis). Simon Fraser University, Canada.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2010). Scientific research methods. Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A. (2016). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Cemen, P.B. (1987). The nature of mathematics anxiety. Oklahoma State University, Stillwater.
• Chow, S. J., ve Yong, B. C. S. (2013). Secondary school students' motivation and achievement in combined science. Online Submission, 3(4), 213-228.
• Coşkun, M. (2013). Matematik derslerinde ilişkilendirmeye ne ölçüde yer verilmektedir? Sınıf içi uygulamalardan örnekler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Dilegelen, Y. (2018). 5. sınıf matematik ders kitaplarının ilişkilendirme becerisi açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Durmuş, E. (2019). Ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin disiplinler arası yaklaşımla matematikle ilişkilendirilmiş beden eğitimi derslerinin öğrencilerin beden eğitimi ve matematik derslerine yönelik tutumlarına etkisinin araştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Elliott, B., Oty, K., Mcarthur, J. & Clark, B. (2001). The effect of an interdisplinary algebra/science course on students’ problem solving Skills, critical thinking skills and attitudes towards mathematics. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 32(6), 811-816. https://doi.org/10.1080/00207390110053784
• Empson, S. B., Levi, L. ve Carpenter, T. P. (2010). The algebraic nature of fractions: Developing relational thinking in elementary school. In J. Cai ve E. Knuth (Ed.). Early algebraization: Cognitive, curricular and ınstructional perspectives (pp. 409-428). New York: Springer.
• Erdem, E. (2015). Zenginleştirilmiş öğrenme ortamının matematiksel muhakemeye ve tutuma etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Frykholm, J. ve Glasson, G. (2005). Connecting science and mathematics ınstruction: Pedagogical context knowledge for teachers. School Science and Mathematics, 105(3), 127-141. https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.2005.tb18047.x
• Furner, J. M. (2018). Using children's literature to teach mathematics: An effective vehicle in a STEM world. European Journal of STEM Education, 3(3), 14. https://doi.org/10.20897/ejsteme/3874
• Furner, M.J. ve Kumar, D.D. (2007). The mathematics and science ıntegration argument: A stand for teacher education. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 3(3), 185-189.
• Guthrie, J. T., Wigfield, A. ve VonSecker, C. (2000). Effects of ıntegrated ınstruction on motivation and strategy use in reading. Journal of Educational Psychology, 92(2), 331. https://doi.org/10.1037/0022-0663.92.2.331
• Güder, Y. ve Gürbüz, R. (2018). STEM eğitimine geçişte bir araç olarak disiplinler arası matematiksel modelleme oluşturma etkinlikleri: Öğretmen ve öğrenci görüşleri [Özel sayı]. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 170-198. https://doi.org/10.17984/adyuebd.457626
• Hacıömeroğlu, G. (2017). Matematiğe yönelik tutum ölçeği kısa formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Computerand Education Research, 5(9), 84-99.
• Hodges, C. B. (2004). Designing to motivate: motivational techniques to ıncorporate in e-learning experiences. The journal of ınteractive online learning, 2(3), 1-7.
• Işıtan, S. (2013). Müzikle ilişkilendirilmiş bir öğretimin kesirler ve oran konusundaki erişi ve tutuma etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun. Johnson, A. P. (2012). A short guide to action research. (4th Ed.). USA: Pearson.
• Taş, E. T. (2018). Gerçekçi matematik eğitimi destekli öğretim yönteminin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin matematik başarılarına ve tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kaya, M., ve Varol, K. (2004). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin durumluk-sürekli kaygı düzeyleri ve kaygı nedenleri (Samsun örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(17), 31-63.
• Keklik, İ. ve Keklik, D. E. (2012). Examination of high school student motivation and learning strategies. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of 122 Education), 42, 238-249.
• Kelecioğlu, H. (1992). Güdülenme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 7(7), 175-181.
• Kılıç, C. (2018). Matematik dersi hareket problemleri konusunun 9. sınıf öğrencilerine disiplinler arası öğretim yaklaşımıyla öğretimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Kılıç, Z. (2020). Farklı disiplinler ile ilişkilendirme bağlamında matematiksel modelleme etkinliklerinin geliştirilmesi ve uygulanması: Ortaokul öğrencileri örneklemesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Koshy, V. (2005). Action research for ımproving practice: A practicalguide. London: Sage.
• Middleton, J. A., ve Spanias, P. A. (1999). Motivation for achievement in mathematics: Findings, generalizations, and criticisms of the research. Journal for research in Mathematics Education, 30(1), 65-88.
• Mertler, C. A. (2006). Mid-western educational research association 2006 annual meeting call for proposals. Mid-Western Educational Researcher, 19(1), 6.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2009). İlköğretim matematik dersi 1-5. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Mutlu, Y. ve Söylemez, İ. (2018). İlkokul 3. ve 4. sınıf çocukları için matematik kaygı ölçeği; güvenirlik ve geçerlik çalışması. Ekev Akademi Dergisi, (73), 429-440.
• Noss, R. ve Hoyles, C., (1996). Windows on Mathematical Meaning: Learning Cultures and Computers. Dordrecht, the Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
• Özdiner, M. (2021). İlkokul ve ortaokul matematik ders kitaplarındaki etkinliklerin matematiksel ilişkilendirme becerisi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Özgen, K. (2017). Öğretmen adaylarının matematiği farklı disiplinler ile ilişkilendirme etkinlikleri tasarlama becerileri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 101-118. https://doi.org/10.17679/inuefd.363984
• Özgen, K. (2019). The skills of prospective teachers to design activities that connect mathematics to different disciplines. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 101-118.
• Sade, A. (2020). Kodlama öğretiminin 6. sınıf öğrencilerinin bilgisayarca düşünme becerilerine, matematik kaygı algılarına ve problem çözme algılarına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Schunk, D. H., Meece, J. R. ve Pintrich, P. R. (2013). Motivation in education: theory, research and applications. New York: Pearson.
• Takaoğlu, Z. B. (2015). Matematiksel modelleme kullanılan fizik derslerinin öğretmen adaylarının ilgi, günlük hayat ve diğer derslerle ilişkilendirmelerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 223-263.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (2. basım). Ankara: Nobel Yayınları.
• Tezbaşaran, A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. Erişim adresi: https://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_Olcek_Hazirlama_Kilavuzu.
• Tomal, D. R. (2010). Action Research for Educators. Rowman & Littlefield Publishers.
• Turan, S. (2021). 7. sınıf öğrencilerinin tam sayılarla işlemlerde ilişkilendirme becerilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
• Türk Dil Kurumu [TDK], (2021). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim adresi: http://www.tdk.gov.tr, (12.06.2021).
• Vallerand, R. J., Pelletier, L. G., Blais, M. R., Briere, N. M., Senecal, C. ve Vallieres, E. F. (1992). The academic motivation scale: A measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation in education. Educational and Psychological Measurement, 52(4), 1003-1017. https://doi.org/10.1177/0013164492052004025
• Yenilmez, K., ve Özbey, N. (2006). Özel okul ve devlet okulu öğrencilerinin matematik kaygı düzeyleri üzerine bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 431-448.
• Yeniterzi, B. ve Işıksal-Bostan, M. (2015). 7. sınıf matematik öğretmen kılavuz kitabının matematik ve fen derslerinin ilişkilendirilmesi açısından incelenmesi. İlkögretim Online, 14(2), 407-420. https://doi.org/10.17051/io.2015.31557
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A.ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yorulmaz, A. ve Çokçalışkan, H. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının matematiksel ilişkilendirmeye yönelik görüşleri. International Primary Education Research Journal, 1(1), 8-16