EKONOMİK KRİZ DÖNEMLERİNDE MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN İŞLETMELERDEKİ ROLÜ VE KRİZ YÖNETİMİNE KATKISI

Yıl 2009, Sayı: 28, 57 - 72, 01.05.2009

Abdulkerim Daştan

Öz

Bu çalışmanın amacı muhasebe bilgi sisteminin, ekonomik kriz dönemlerinde işletme yönetimine sağlayabileceği katkıyı ortaya koymaktır. İşletme yönetiminin ihtiyaç duyduğu finansal nitelikli bilgiler muhasebe bilgi sistemi tarafından üretilir. Üretilen bilgilerin tam, açık, anlaşılır, zamanlı, doğru, tarafsız ve güvenilir düzeyde olması son derece önemlidir. Sözkonusu bilgilerin kriz dönemlerindeki önemi, işletme yönetiminin çok hızlı ve etkin karar vermesi gereği nedeniyle iyice artmaktadır. Şüphesiz finansal bilginin kalite düzeyi kadar bir diğerönemli husus işletmenin sahip olduğu kurumsal yönetim biçimidir. Muhasebe bilgi sistemi, işletme yönetiminekriz dönemlerinde ihtiyaç duyduğu bilgileri; erken uyarı sistemleri kurma ve karar süreçlerinde çabukluk, kurumsal yönetim, sürekli maliyet düşürme ve tasarruf stratejileri oluşturma, etkin iletişim ile nakit ve çalışma sermayesi yönetimi gibi konularda katkı sağlayabilecek şekilde sunabilir

Anahtar Kelimeler

Kriz, muhasebe, muhasebe bilgi sistemi, kurumsal yönetim

The Role of the Accounting Information Systems in Business in the Periods of Economic Crisis and its Contribution to the Crisis Management

Öz

The aim of this study is to investigate the contribution of the accounting information systems to business management in the periods of economic crisis. Financial information needed by business management has been produced by accounting information systems. Financial information, perceived as a clear, full, accurate, objectiveand reliable, is very important for business management. The importance of financial information increases atthe times of crisis due to the fact that business management needs fast response to, and efficient decision for, acrisis. Also, business’s corporate governance style is important as its quality level of financial information. In times of crisis, accounting information systems may provide the needed information to the business managementin the form of creating early warning systems and promptness in decision making process, corporate governance, creating strategies for continuous cost reduction and savings, effective communication, and cash and working capital management.Kew Words; Crisis, accounting, accounting information systems, corporate governance

Anahtar Kelimeler

Crisis, accounting, accounting information systems, corporate governance.

Kaynakça

• AKMUT, Özdemir; ‘’Kriz Dönemlerinde İşletmelerin Karşılaştıkları Finansal Sorunlar ve Risk”, İşveren (Mayıs 2001), http://www.tisk.org.tr/isveren (15.01.2009).
• Aktan Coşkun Can; “Kurumsal Şirket Yönetimi”, www.canaktan.org.tr.(19.01.2009).
• Altman, Edward I.; “Financial Ratios, Discriminant Analysis and the Prediction of Corporate Bankruptcy”, Journal of Finance, Vol. 23, Nr. 4 (1968) pp. 589-609.
• APAK, Sudi; “1929 ve 2008 Krizlerinin Karşılaştırılması: Dünya ve Türkiye Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:41 (Ocak 2009), ss.6-15.
• ATAMAN, Göksel; İşletme Yönetimi -Temel Kavramlar ve Yeni Yaklaşımlar, Türkmen Kitabevi, İstanbul – 2001.
• AYSAN, Mustafa A.; “Muhasebe ve Kurumsal Yönetim”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:35 (Temmuz 2007), ss.17-23.
• Birgili, Erhan-Tunahan, Hakan; “Döviz Krizlerinde İşletme Sermayesi Davranışı”, METU International Conference in Economics VI., (September 11-14, 2002), Ankara. (www.econ.utah.edu/~ehrbar/ erc2002/pdf/P103.pdf).
• Bordo, Micheal D.; “An Historical Perspective on the Crisis of 2007-2008” Working Paper 14569, http://www.nber.org/papers/w14569 (15.01.2009).
• DAŞTAN, Abdulkerim; Bilgi ve Eğitim Teknolojilerinde Yaşanan Gelişmelerin Muhasebe Eğitimine Etkisi: Türkiye Değerlendirmesi, SPK Yayını, Nr. 209, Ankara - 2008.
• DELİCE, Güven; “Finansal Krizler: Teorik ve Tarihsel Bir Perspektif”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 20 (Ocak-Haziran 2003), ss. 57-81.
• DEMİR, Berna; “İşletmelerde Muhasebe İletişimi”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Sayı:4 (Aralık 2001), ss.13-28.
• Dinçer, Ömer; Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, Beta Yayınları, 5.Baskı, İstanbul - 1998.
• EMİR, Mustafa–DAŞTAN, Abdulkerim; “Risk Ortamında Uluslararası Finansal Yönelimler ve Türkiye”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 17 (Ocak 2003), ss.48-58.
• ERGİN, Emre-FETTAHOĞLU, Abdurrahman; “Pazar Verilerine Dayalı Finansal Basarısızlık Tahmin Modeli: BSM (Black-Scholes-Merton)”, Kocaeli Üniversitesi - İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 3-6 (Haziran / Aralık 2007-2008), ss.45-61.
• ERTUNA, Özer; “Dünya Ekonomik Krizi ve Türkiye’nin Durumu”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:41 (Ocak 2009), ss.26-29.
• HAFTACI, Vasfi; Yönetim Muhasebesi, Genişletilmiş 3. Baskı, Umuttepe Yayınları, Nr.5, Kocaeli - 2008.
• HAN, Ercan; “Türkiye’de Kriz ve Çıkışın Yol Haritası”, Ekonomide Milli Mutabakat Programı, Türkiye KamuSen Ar-Ge Merkezi, Ankara - 2008.
• KARACAER, Semra - İBRAHİMOĞLU, N.; “İşletme Yönetiminde Muhasebe Bilgi Sistemi, İç kontrol, Verimlilik İlişkisi ve Önemi”, Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimle Fakültesi Dergisi, Sayı: 1 (Haziran 2003), ss.211-228.
• KARAKAYA, Abdullah; “Stratejik Yönetim Sisteminin Kriz Yönetimine Katkısı Üzerine Bir Araştırma” TEKNOLOJİ, Sayı: 2 (2004), ss.225-233
• KİBRİTÇİOĞLU, Aykut; “Türkiye’de Ekonomik Krizler ve Hükümetler: 1969-2001”, Yeni Türkiye Dergisi, Ekonomik Kriz Özel Sayısı, Sayı: 41 (Eylül-Ekim 2001), ss.174-182.
• KÜÇÜKKİREMİTÇİ, Oktay ve Diğ.; “Küresel Mali Kriz ve Reel Sektöre Muhtemel Etkileri”, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş., Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü, Ankara - 2008.
• KÜÇÜKSÖZEN, Cemal-KÜÇÜKKOCAOĞLU, Güray; “Kurumsal Şirket Yönetiminde Finansal Bilginin Rolü”, Muhasebe ve Denetime Bakış, Sayı:16 (Eylül 2005), ss.81-103.
• McCartney, S. and Arnold, A. J.; ”Financial Reporting in the Context of Crisis: Reconsidering the Impact of The ‘Mania’ on Early Railway Accounting”, The European Accounting Review, Vol:11, Nr.2 (2002), ss.401–417.
• MUNCHAU, Wolfgang; “Bu Zehirli Krize Birden Fazla Aşı Şart”, Küresel Kriz ve Sonrası, Turkishtime, Om Yayıncılık, İstanbul - 2008, ss.29-31.
• MURAT, Güven–MISIRLI, Kamuran; “Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Kriz Yönetimi: Çaycuma Örneği” ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:1 (2005), ss.1-19.
• ÖZDAN, Vedat; “Kriz Dönemlerinde Dikkat Etmemiz Gereken Muhasebe İşlemleri”, Dünya Gazetesi, 14.11.2008
• ÖZDEVECİOĞLU, Mahmut; “Krizin İşletmelerin Yönetsel ve Örgütsel Yapısı Üzerindeki Olumsuz Etkileri ve Kayseri Sanayi İşletmelerinde Yapılan Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 19 (Temmuz-Aralık 2002), ss. 93-114.
• ÖZER, Mustafa; Finansal Krizler, Piyasa Başarısızlıkları ve Finansal İstikrarı Sağlamaya Yönelik Politikalar, Eskişehir - 1999.
• ÖZKAN, Azzem; “Ekonomik Kriz ve Muhasebe Uygulamalarına Bazı Yansımalar”, Hacettepe Üniversitesi - İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi”, Sayı:2 (2005), ss.165-180.
• POYRAZ, Erkan–UÇMA, Tuğba; “Türkiye’de Faaliyet Gösteren İhracatçı Sektörlerin Mali Kriz Ortamlarında Finansal Başarısızlıklarının Altman (Z-Score) Modeli Yardımıyla Ölçülmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:3 (Ekim 2006), ss.127-136.
• ROUBINI, Nouriel; “Evet, Gökyüzü Gerçekten Çöküyor”, Küresel Kriz ve Sonrası, Turkishtime, Om Yayıncılık, İstanbul - 2008, ss.13-15.
• SARIKAMIŞ, Cevat; “Ekonomik Kriz Dönemlerinde İşletmelerde Nakit Planlaması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:5 (Ocak 2000), ss.51-53.
• SEVGENER, A.S.-HACIRÜSTEMOĞLU, R.; Yönetim Muhasebesi, Alp Yayınları, İstanbul - 1998.
• SPENCE Michael; “Zor Zamanlardan Etkin Küresel Yönetim”, Küresel Kriz ve Sonrası, Turkishtime, Om Yayıncılık, İstanbul - 2008, ss.25-27.
• STIGLITZ, Joseph; “Çıkış Yolu”, Küresel Kriz ve Sonrası, Turkishtime, Om Yayıncılık, İstanbul -2008, ss.5-12.
• SUCU, Yaşar; Kriz Yönetimi, Elit Yayıncılık San. Ve Tic. Ltd. Şti., Ankara - 2000.
• SÜRMELİ, Fevzi; Muhasebe Bilgi Sistemi, 2. Baskı, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir - 2006.
• ŞAKRAK, Münir; “Kriz Döneminde Muhasebe Bilgi Sisteminin Rolü”, Muhasebe Finansman Dergisi, Sayı:10 (Haziran 1999), ss.48-58.
• ŞENTURAN, Şermin; “Basel II Standartları ve KOBİ’lerde Kurumsal Yönetişim”, Muhasebe ve Denetime Bakış, Sayı:20 (Ekim 2006), ss.45-56.
• Şimşek, M.Şerif; Yönetim ve Organizasyon, Nobel Yayın dağıtım, 5. Baskı, Ankara - 1999.
• TAĞRAF, Hasan – ARSLAN, N. Talat; “Kriz Oluşum Süreci ve Kriz Yönetiminde Proaktif Yaklaşım”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Sayı 1(2003), ss.149-160.
• TEPAV; Küresel Kriz Çalışma Grubu “2007-08 Küresel Finans Krizi ve Türkiye: Etkiler ve Öneriler”, www.tepav.com (05.02.2009).
• TİTİZ, İsmet–ÇARIKÇI, H. İlker; “Krizlerin İşletmeler Üzerindeki Etkileri ve Küçük İşletme Yöneticilerinin Kriz Dönemine Yönelik Stratejik Düşünce ve Analizleri”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Sayı:1 (2001), ss. 203-218.
• TÜRKER, Masum; 24.01.2009 Tarihli Muhasebe ve Finansman Derneği Olağan Kurulu, Konuşma Notları. Vergi Usul Kanunu - Nr: 213, 04.01.1961
• www.tdk.gov.tr.(03.02.2009).
• YAYLA, H. Erdoğan; “ Güç ve Yetki İlişkilerinin Muhasebe Bilgisi Kararları Üzerindeki Etkisi: Türkiye’deki Özel Hastaneler Üzerine Yapısal Bir Model Önerisi”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, SBE, Ankara- 2006.
• YETİM, Ahmet; “Küresel Krizin Anatomisi ve Türkiye’ye Etkileri”, Ekonomi, (Ekim 2008), ss.5-6.