Öz
Bilgi yoğun üretim anlayışının hakim olduğu günümüzde, işletmeler rekabet edebilmek için ileri üretim teknolojilerini kullanma zorunluluğuyla karşı karşıya kalmışlardır. Bunun sonucunda, geleneksel maliyetleme sistemleri yetersiz kalmış ve gerçekçi olmayan maliyet bilgilerine göre yönetim karar süreci oluşmaya başlamıştır. Yaşanan bu gelişmeler, küresel rekabette stratejik avantajlar sağlayan yeni maliyetleme yaklaşımlarını ortaya çıkarmıştır.Faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi, geleneksel maliyetleme sistemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda bu yetersizlikleri gidermek amacıyla geliştirilmiş yeni bir yaklaşım olup, maliyetlerin mamullere gerçekleştirilen faaliyetlere göre dağıtılmasını sağlamaktadır. Bu çalışmada, faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi tanıtılarak, geleneksel muhasebe sistemi ile karşılaştırmalı olarak incelendikten sonra, sistemin temel mali tablolar üzerindeki etkileri örnek uygulama yoluyla tespit edilmeye çalışılmıştır
Anahtar Kelimeler
Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemi Temel Mali Tablolar Maliyet Sistemleri
Kaynakça
- AKGÜN Melek, “Kalite Maliyetlerinin Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemine Entegrasyonu”, Muhasebe ve Denetime Bakış, Yıl:5, Sayı:15, Mayıs 2005.
- BEAUJON, George J.- SİNGHAL, Vinod R., “Understanding The Activity Costs in An Activity-Based Cost System”, Journal of Cost Management for Manufacturing Industry,Spring 1990.
- BENGÜ Haluk, “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sisteminde Faaliyet Seviyelerinde Maliyet Uygulaması”, MU- FAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:25, Ocak 2005
- BLOCHER Edward J., CHEN Kung H., LİN Thomas W., “Cost Management: A Strategic Emphasis”, New York, Second Edition, Mc Graw Hill/Irwin Companies, Inc., 2002
- BRIMSON J.A., Activity Accounting, John Wiley Sons, New York, 1991.
- BÜYÜKMİRZA Kamil, Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, Gazi Kitabevi, 9. Baskı, Ankara 2003.
- COOPER, R., KAPLAN, R.S., “Activity Based Systems:Measuring the Costs of Resource Usage”, Accounting Horizons, September, 1992.
- ÇAKICI Cemal, “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Uygulaması ve Muhasebeleştirilmesi”, MUFAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:12, Ekim 2001
- ERDEN Selman Aziz, “İnşaat İşletmelerinde İnşaat Maliyetlerinin Tespitinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yak- laşımının Yeri”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Yıl:4, Sayı:11, Ocak 2004.
- ERDOĞAN Necmettin, Maliyet Muhasebesi, Barış Yayınları, 1. Baskı, İzmir 1999.
- GARRISON, R., ERIC, N.W., Managerial Accounting: Concepts for Planning, Control Decision Making, Ir- win, Illinois, 1992.
- GİLLİAN Brian P., “Traditional Cost Accounting Needs Some Adjustments...As Easy As ABC”, Industrial En- gineering, Vol:24, No:4, April 1990.
- HACIRÜSTEMOĞLU Rüstem, Maliyet Muhasebesi, İstanbul: Dizgi-Baskı-Cilt Ders Kitapları A.Ş. Tesisleri, KARCIOĞLU Reşat, Stratejik Maliyet Yönetimi-Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Yeni Yaklaşımlar, Aktif Yayınevi, Erzurum, 2000.
- KETZ J. Edward, CAMPBELL Terry L., BAXENDALE, Sidney J., Management Accounting, San Diego, Har- court Brace Jovanovich, Inc., 1991.
- KÖSE Tunç, “Faaliyete Dayalı Maliyetleme ve Kısıtlar Teorisinin Bütünleştirilmesi”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Yıl:4, Sayı:14, Ocak 2005
- KREUZE, Jerry G. - NEWELL, Gale E., “ABC and Life-Cycle Costing For Environmental Expenditures”, Ma- nagement Accounting, Vol:75, No:8, February 1994.
- MORGAN M.J., “Testing Activity-Based Costing Relevance”, Management Accounting, Vol:31, No:3, 1993.
- ÖZBİRECİKLİ Mehmet, “Maliyet Muhasebesinde Yeni Bir Yaklaşım: Faaliyet Esasına Dayalı Maliyetleme Sis- temi”, Çukurova Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:5, Sayı:1, Yıl:1995.
- ÖZER Alper, “Pazarlama İle İlgili Kararlarda Faaliyet Tabanlı Maliyetlemenin Etkisi”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Yıl:4, Sayı:13, Eylül 2004.
- PARLAKKAYA Raif, ALTAN Mikail, “Kobilerde Maliyet Yönetimi”, Kobinet.org.tr/hizmetler/bilgibankası/ekonomi/OAKDocs/OAK-T7.pdf. PEKDEMİR Recep, Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Genel İmalat Maliyetleri, İstanbul, 1998.
- RAFFISH, N., TURNEY, P.B.B., “Glossary of Activity Based Management”, Journal of Cost Management, Vol:5, No:3, 1991.
- RAYBURN Letricia Gayle, Cost Accounting:Using a Cost Management Approach, Sixth Edition, Times Mir- ror Higher Education Group, Inc., 1996.
- ROMANO P.L., “Where is the Cost Management Going”, Management Accounting, August, 1990.
- ROTCH William, “Activity-Based Costing in Service Industries”, Journal of Cost Management for Manufac- turing Industry, Summer 1990.
- ŞAKRAK Münir, Maliyet Yönetimi-Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Yeni Yaklaşımlar, Yasa Yayınları, İs- tanbul,1997.
- TURNEY Peter B.B., “What is The Scope of Activity-Based Costing?”, Journal of Cost Management for Ma- nufacturing Industry, Winter 1990.
- YÜKÇÜ Süleyman, Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi, 4.Baskı, Anadolu Matbaacılık, İzmir, 1999.
Öz
Due to domination of knowledge intensive production, enterprises have to employ high-tech production linesfor today’s powerful competition. Therefore, traditional costing systems have become inadequate and decisionmaking prosedures have been based on unreal cost data in today’s circumstances. These changes have led tonew costing approaches which give strategical advantages to the enterprises in global competition Activity based costing system is a new approach that has been develeoped to eliminate the weaknesses of traditional costing system. In the activity based costing system, company’s overhead costs are traced from activitiesto cost objects. The purpose of this paper is to present the affects of activity based cosyting system on basic financial statements. Having noted conceptual framework of activity based costing system and compared it withtraditional costing system, its affects will be explained by case study
Anahtar Kelimeler
Activity Based Costing System Financial Statements Costing Systems
Kaynakça
- AKGÜN Melek, “Kalite Maliyetlerinin Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemine Entegrasyonu”, Muhasebe ve Denetime Bakış, Yıl:5, Sayı:15, Mayıs 2005.
- BEAUJON, George J.- SİNGHAL, Vinod R., “Understanding The Activity Costs in An Activity-Based Cost System”, Journal of Cost Management for Manufacturing Industry,Spring 1990.
- BENGÜ Haluk, “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sisteminde Faaliyet Seviyelerinde Maliyet Uygulaması”, MU- FAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:25, Ocak 2005
- BLOCHER Edward J., CHEN Kung H., LİN Thomas W., “Cost Management: A Strategic Emphasis”, New York, Second Edition, Mc Graw Hill/Irwin Companies, Inc., 2002
- BRIMSON J.A., Activity Accounting, John Wiley Sons, New York, 1991.
- BÜYÜKMİRZA Kamil, Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, Gazi Kitabevi, 9. Baskı, Ankara 2003.
- COOPER, R., KAPLAN, R.S., “Activity Based Systems:Measuring the Costs of Resource Usage”, Accounting Horizons, September, 1992.
- ÇAKICI Cemal, “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Uygulaması ve Muhasebeleştirilmesi”, MUFAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:12, Ekim 2001
- ERDEN Selman Aziz, “İnşaat İşletmelerinde İnşaat Maliyetlerinin Tespitinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yak- laşımının Yeri”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Yıl:4, Sayı:11, Ocak 2004.
- ERDOĞAN Necmettin, Maliyet Muhasebesi, Barış Yayınları, 1. Baskı, İzmir 1999.
- GARRISON, R., ERIC, N.W., Managerial Accounting: Concepts for Planning, Control Decision Making, Ir- win, Illinois, 1992.
- GİLLİAN Brian P., “Traditional Cost Accounting Needs Some Adjustments...As Easy As ABC”, Industrial En- gineering, Vol:24, No:4, April 1990.
- HACIRÜSTEMOĞLU Rüstem, Maliyet Muhasebesi, İstanbul: Dizgi-Baskı-Cilt Ders Kitapları A.Ş. Tesisleri, KARCIOĞLU Reşat, Stratejik Maliyet Yönetimi-Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Yeni Yaklaşımlar, Aktif Yayınevi, Erzurum, 2000.
- KETZ J. Edward, CAMPBELL Terry L., BAXENDALE, Sidney J., Management Accounting, San Diego, Har- court Brace Jovanovich, Inc., 1991.
- KÖSE Tunç, “Faaliyete Dayalı Maliyetleme ve Kısıtlar Teorisinin Bütünleştirilmesi”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Yıl:4, Sayı:14, Ocak 2005
- KREUZE, Jerry G. - NEWELL, Gale E., “ABC and Life-Cycle Costing For Environmental Expenditures”, Ma- nagement Accounting, Vol:75, No:8, February 1994.
- MORGAN M.J., “Testing Activity-Based Costing Relevance”, Management Accounting, Vol:31, No:3, 1993.
- ÖZBİRECİKLİ Mehmet, “Maliyet Muhasebesinde Yeni Bir Yaklaşım: Faaliyet Esasına Dayalı Maliyetleme Sis- temi”, Çukurova Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:5, Sayı:1, Yıl:1995.
- ÖZER Alper, “Pazarlama İle İlgili Kararlarda Faaliyet Tabanlı Maliyetlemenin Etkisi”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Yıl:4, Sayı:13, Eylül 2004.
- PARLAKKAYA Raif, ALTAN Mikail, “Kobilerde Maliyet Yönetimi”, Kobinet.org.tr/hizmetler/bilgibankası/ekonomi/OAKDocs/OAK-T7.pdf. PEKDEMİR Recep, Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Genel İmalat Maliyetleri, İstanbul, 1998.
- RAFFISH, N., TURNEY, P.B.B., “Glossary of Activity Based Management”, Journal of Cost Management, Vol:5, No:3, 1991.
- RAYBURN Letricia Gayle, Cost Accounting:Using a Cost Management Approach, Sixth Edition, Times Mir- ror Higher Education Group, Inc., 1996.
- ROMANO P.L., “Where is the Cost Management Going”, Management Accounting, August, 1990.
- ROTCH William, “Activity-Based Costing in Service Industries”, Journal of Cost Management for Manufac- turing Industry, Summer 1990.
- ŞAKRAK Münir, Maliyet Yönetimi-Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Yeni Yaklaşımlar, Yasa Yayınları, İs- tanbul,1997.
- TURNEY Peter B.B., “What is The Scope of Activity-Based Costing?”, Journal of Cost Management for Ma- nufacturing Industry, Winter 1990.
- YÜKÇÜ Süleyman, Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi, 4.Baskı, Anadolu Matbaacılık, İzmir, 1999.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2005 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2005 Sayı: 16 |