BANKALARDA İÇ KONTROL - İÇ DENETİM İLİŞKİSİ VE BİR UYGULAMA

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 45, 89 - 112, 01.06.2015

Mustafa Gül İsmail Kaban

Öz

Bu çalışma, Türkiye’nin en büyük bankalarından birinde görev yapan müfettişlerin iç kontrol sistemi hakkındaki düşüncelerinden hareketle, bankaların iç denetim ve iç kontrol sistemlerinin uyum ve koordinasyonu ile içdenetim sisteminin danışmanlık fonksiyonunu değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için müfettişlere anket uygulanmıştır. Anket sonuçları, SPSS paket programı ile güvenilirlik, korelasyon, regresyon ve faktör analizlerine tabi tutularak değerlendirilmiştir. Araştırmada, iç kontrol ve iç denetim sistemlerinin birbiri ilekısmen koordinasyon içinde olduğu, söz konusu sistemler arasında kısmi mahiyette bir sinerji bulunduğu ve içdenetim sistemi tarafından yönetime iç kontrol faaliyetleri ile ilgili kısmi bir danışmanlık hizmetinin sağlandığıbulgularına ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

İç Sistemler, İç Kontrol, İç Denetim, Bankacılık

THE RELATIONSHIP OF INTERNAL CONTROL AND INTERNAL AUDITING IN BANKS WITHIN THE FRAME OF INTERNAL SYSTEMS AND AN APPLICATION

Öz

In this study, internal auditors’ thoughts working in one of Turkey's largest banks about the internal control system were measured. The aim of the study, consistency and coordination of internal audit and internal controlwith advisory function of internal audit system is to evaluate. Questionnaire was applied to auditors in order torealize these objectives. The results were evaluated by carrying out reliability, correlation, regression and factor analyses with SPSS. According to the obtained results from the study, internal control and internal audit arepartially in coordination with each other and there is partially synergy between these systems. Additionally, theinternal audit is partially consulting to board about internal control activities

Anahtar Kelimeler

Internal Systems, Internal Control, Internal Audit, Banking

Kaynakça

• Acındı, A. (2007), “İşletmelerde İç Kontrol Sisteminin Etkinliğinin Ölçülmesi”, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Akdağ, M. (2011), “SPSS’te İstatistiksel Analizler”, Bilimsel Araştırma Yöntemleri Ders Notları, Malatya.
• Altamuro, J. ve Beatty, A. (2010), How Does İnternal Control Regulation Affect Financial Reporting?, Journal Of Accounting And Economics, 49(1-2), 58-74.
• Aras, G. (2006), “İşletmelerde Sürdürülebilir Değer Yaratma ve İç Denetim”, TİDE İç Denetim Dergisi, 16, 20- 21.
• Aslan, B. (2010), “Bir Yönetim Fonksiyonu Olarak İç Denetim”, Sayıştay Dergisi, (77), 63.
• Bayram, N. (2013), “Bankalarda İç Denetimin Yeniden Yapılandırılması”, Öneri Dergisi, 10(40), 15-34.
• Boisclair, J. P. ve Jackson P. D. (1996), Two Sides of the Same Coin : CICA’s Guidance on Control and CCAF’s Effectiveness Reporting Framework, Chartered Accountants of Canada and Criteria of Control of the Canadian Institute of Chartered Accountants, Canada.
• Bozkurt, N. (2000), Muhasebe Denetimi, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş. (2005), “Anket Geliştirme”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 133-148.
• Cengiz, S. (2013), “İşletmelerde Kurumsal Yönetim Kapsamında İç Denetimin Yeri Ve Önemi: Borsa İstanbul’- da Bir Araştırma”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 403-448.
• Chartered Institute of Internal Auditors (CIIA). (2011), “Definition of Internal Auditing Code of Ethics International Standards for the Professional Practice of Internal Auditing”, United Kingdom.
• Chun, Cai, (1997), “On The Functions and Objectives of İnternal Audit and Their Underlying Conditions”, Managerial Auditing Journal, 12(4-5), 247-250.
• Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO). (1994), Internal Control Integrated Framework, Jersey City, USA.
• Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO). (2011), Internal Control - Integrated Framework, USA.
• Curtis, M. B ve Wu, F. H. (2000). The Components of A Comprehensıve Framework of Internal Control, CPA Journal, 70(3), 64-66.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010), “Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve Lisrel Uygulamaları”, Pegem Akademi, Ankara.
• DeLuccia, J. J. (2008), IT Compliance and Controls: Best Practices for Implementation, John Wiley & Sons Inc, Hoboken, New Jersey, USA.
• Government of Andra Pradesh (GoAP). (2003), “Internal Audit Manual”, Centre for Good Governance, India.
• International Federation Of Accountantants (IFAC). (2011), Global Survey on Risk Management and Internal Control, New York, USA.
• International Federation Of Accountantants (IFAC). (2012), Evaluating and Improving Internal Control in Organizations, New York, USA.
• Jeong-Bon, K., Song, B. Y., ve Liandong, Z. (2011), Internal Control Weakness and Bank Loan Contracting: Evidence from SOX Section 404 Disclosures, Accounting Review, 86(4), 1157-1188.
• Kaval, H. (2008), Muhasebe Denetimi, Gazi Kitabevi, 3. Baskı, Ankara.
• KPMG and Audit Committee Institute (2013), “Audit Committee Handbook”, United Kingdom Memiş, M. Ü. (2008), “Etkin ve Başarılı Bir İç Denetim İçin Gerekli Koşullar, İSMMMO Mali Çözüm Dergisi, (85), 75-91.
• Okur, Y. (2010), “Türkiye’de Teftiş ve İç Denetim: Kavramlar, Beklentiler ve Hayatla Yüzleşme”, Maliye Dergisi, (158), 570-586.
• Öksüz M. ve Malhan S. (2005), “Sağlığa Bağlı Yaşam Kalitesi ‘Kalitemetri’”, Başkent Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• Pehlivanlı, D. (2010), Modern İç Denetim: Güncel İç Denetim Uygulamaları, Beta Basım Yayım Dağıtım, 1.baskı, İstanbul.
• Republic of Macedonia Ministry of Finance (RMMF). (2004), “Training Material on Internal Auditing”, Ministry of Finance Internal Audit Policy Development and Training, Macedonia.
• Saxena, R. G., Srinivas, K., Rai, U. ve Rai, S. M. (2010), “Auditing and Business Communications”, Himalaya Pub. House, India.
• The Institute of Chartered Accountants of India (ICAI). (2009), “What’s an Internal Audit”, Internal Audit Standards Board, India.
• The International Organisation of Supreme Audit Institutions (INTOSAI). (2004), Guidelines for Internal Control Standards for the Public Sector, Brussels, Belgium.
• Türedi, H. (2011), “Türk Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması: İç Denetim ve İlgili Olarak Yapılan Çalışmalar”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16, 22-46.
• Uyar, S. (2003), “İç Denetim Alanında Ortaya Çıkan Yeni Yaklaşımlar Çerçevesinde İç Denetçilerin Değişen Rolü”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 63.
• Uzun, A. K. (1999), “Organizasyonlarda İç Denetim Fonksiyonu ve Önemi”, Active Bankacılık ve Finans Dergisi, 1(6), 1-4.
• Uzun, A. K. (2006), “Değer Yaratan Denetim”, TİDE İç Denetim Dergisi, 14, 54-55.
• Uzun, A. K. (2009), “Şirketlerde İç Kontrollerin Yeterliliğinde İç Denetimin Rolü”, Active Bankacılık ve Finans Dergisi, Sayı:62, 1-8.
• Uzun, A.K. (2010), “Kurumsal Yatırımcılar İçin İşletmelerde İç Denetim Faaliyetinin Rolü ve Önemi”, TKYD Kurumsal Yatırımcı Dergisi, 10, 26-29.
• Yavuz, S.T. (2002), “İç Kontrol Fonksiyonunun Bileşenleri: İç Kontrol Merkezi Teftişten (İç Denetimden) Farklı Bir Mekanizma mıdır?” TBB Bankacılar Dergisi, 42, 39-57.
• Yücel, F. (2003), “Finansal Hizmetler Sektöründe Yeni Düzenlemeler ve Risklerin Yönetimi”, Active Bankacılık ve Finans Dergisi, Sayı:3, 1-7.
• Yücel, S. (2007), “Denetimin Etkinliği ve Basel II”, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Yüksel, F. ve Kayalı, N. (2012), “Türk Bankacılık Sektöründe İç Denetim Faaliyetlerinin Uygulamalı Olarak İncelenmesi”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 162-187.