TAKSİRLİ BİR SUÇ TÜRÜ OLARAK MADEN KAZALARI

Yıl 2014, Sayı: 4, 350 - 410, 01.04.2014

Onur Yiğit

Öz

Mining sector is a very important business line that must be arranged with both civil and criminal dimensions of legislative regulations, because of very heavy working conditions and the hazards that are naturally part of this branch. These legislative regulations are very important to prevent mining accidents, which usually end in death or serious injury in our country and also very important to identify responsibles and faultiness. We can see many of legislative regulations because of this importance, especially after 1980’s. Main legislative regulations in civil law, about this topic are; Law of Mortage No. 6098, Mining Law No. 3213, Labor Law No.4857, Occupational health and safety Law No.6331 and guidelines that belong to these legislative regulations and are made for indicating application methods. In addition with guideline of occupational health and safety in mining location which was published in Official Gazette No 28770 on 19 December 2013, is the most specific regulation that has been made from past until now in our legal system. Main legislative regulations in criminal law, about this topic are article 85 and 89 of Turkish Penal Code no: 5237. The most remarkable side of these legislative regulations are, being connected while they are being applied in cases.In this article, after giving brief information about industrial and legislative history of mining, the nature of mining accident is going to be described in dimensions of criminal law, legislative regulations are going to be explained which must be touched on while identifying the responsibles and faultiness and at last mining accidents are going to be examined under the judgments of Supreme Court of Appeal

Anahtar Kelimeler

Mining accidents, negligent crime, faultiness, responsibilities, legislative regulations, judgments of Supreme Court of Appeal

TAKSİRLİ BİR SUÇ TÜRÜ OLARAK MADEN KAZALARI

Öz

Madencilik sektörü, gerek çalışma şartları, gerekse barındırdığı tehlikeler itibariyle, iş sağlığı ve güvenliği açısından, hem özel hukuk hem de ceza hukuku anlamında yasal düzenlemelerin yapılmasını, bunların mahallinde uygulanmasını ve denetlenmesini gerektiren bir iş koludur. Ölümlü ve/veya yaralanmalı maden kazalarının oluşumunda, kusur ve sorumluluğu bulunanların belirlenmesi açısından hukuki düzenlemelerin önemi büyüktür. Bu nedenle hukukumuzda, özellikle 1980’li yıllardan sonra konuya ilişkin yasal düzenlemelerin yoğun bir şekilde kaleme alındığını görüyoruz. Konuyla ilgili özel hukuk alanına ilişkin belli başlı düzenlemeler; 6098 sayılı Borçlar Kanunu, 3213 sayılı Maden Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve bunların uygulama yönetmelikleri konunun genel nitelikleri ile düzenlendiği yasal metinlerdir. 19.09.2013 tarih ve 28770 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği ile de konu, ayrıntılı biçimde düzenlemeye kavuşmuş bulunmaktadır. Ceza Hukuku alanına ilişkin düzenlemeler ise, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun taksirle yaralama ve/veya öldürmeyi düzenleyen 85 ve 89. maddeleri kapsamında yer almıştır. Ancak madenciliğe ilişkin bu yasal düzenlemelerin en dikkat çekici yanı, hukuki ve cezai düzenlemelerin iç içe geçmiş durumda olması, ceza yargılamasının pek çok aşamasında hukuki düzenlemelerden yararlanılmasıdır.Bu makale kapsamında da Ülkemizde madenciliğin, sanayi ve yasal yönüne ilişkin geçmişine kısaca değinildikten sonra, cezai boyutu ile maden kazalarının hukuki niteliği üzerinde durulacak, bu kazaların sorumluları ve bu sorumluların kusurluluk durumlarının belirlenmesinde dikkate alınan yasal düzenlemelere değinilecek ve son olarak Yargıtay kararları ışığında, bu yasal düzenlemelerin ne şekilde uygulandığı ve nasıl yorumlandığı üzerinde durulacaktır. Yargıtay 12. Ceza Dairesi Tetkik Hakimi, [e-mail]* Makale Geliş Tarihi: 2.11.2014, Kabul Tarihi: 21.11.2014

Anahtar Kelimeler

Maden kazası, taksirli suç, kusurluluk, sorumluluk, mevzuat, Yargıtay kararları

Kaynakça

• AYDIN, Durmuş; İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı Ders Notları, www. gençhekim.com.tr (erişim tarihi: 02.10.2014).
• BAKICI, Sedat; Ceza Hukuku Genel Hükümleri, Adalet Yayınevi, Ankara, 2007.
• ÇİLOĞLU, Mehmet; Osmanlı Devleti’nde Madencilik ve Balya Madenler, www.karesitarih.balikesir.edu.tr (erişim tarihi: 02014).
• DEMİRBAŞ, Timur; Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 20 EREM, Faruk/ DANIŞMAN, Ahmet/ ARTUK, Mehmet Emin; Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1997.
• EREN, Fikret; Borçlar Hukuku Genel Hükümleri, Beta Yayınevi, İstanbul, 2001.
• GEÇER, Bekir; İş Kazası ve Meslek Hastalıklarından Sorumlulukta Kaçınılmazlık İlkesi, Temmuz, 2006, http://www.lebibyalkin.com. tr (erişim tarihi: 26.05.2014).
• GÜLER, Hakan; Ceza Hukukunda Objektif Sorumluluk Nedir? Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suç Nedir? Çeşitleri Nelerdir?, www.avukathakan.com (erişim tarihi:16.05.2014)
• HAFIZOĞULLARI, Zeki/ÖZEN, Muharrem; Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2012.
• HAKERİ, Hakan; Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2011.
• İÇEL, Kayıhan/EVİK, Hakan; Ceza Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, 2007.
• KARTALKANAT , Ahmet; Cumhuriyet Döneminde Madenciliğimizin Gelişimi ve Türkiye Madencilik Politîkası, www.jmo.org.tr (erişim tarihi: 05.10.2014).
• KESKİN, Özkan; Osmanlı Devleti’nde Maden Hukukunun Tekâmülü (1861-1906), www.dergiler.ankara.edu.tr (erişim tarihi: 02014).
• KOCA, Mahmut/ ÜZÜLMEZ, İlhan; Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2010.
• OZANSÜ, Mehmet Cemil; Ceza Hukukunda Kasttan Doğan Subjektif Sorumluluk, Ankara, 2007.
• ÖZBEK, Veli Özer; Yeni Türk Ceza Kanununun Anlamı, Ankara, 200 ÖZBEK, Veli Özer; Türk Ceza Kanununun Anlamı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2010.
• ÖZEN, Muharrem; Ceza Hukukunda Objektif Sorumluluk, Ankara, 1998.
• ÖZEN, Mustafa; Ceza Hukukunda Taksir, Adalet Yayınevi, Ankara, 2011.
• ÖZGENÇ, İzzet; Türk Ceza Kanunu Gazi Şerhi, Eğitim Dairesi Başkanlığı, Ankara, 2006.
• ÖZTÜRK, Bahri/ERDEM, Mustafa Ruhan/ÖZBEK, Veli Özer; Uygulamalı Ceza Hukuku, Ankara, 2003.
• SOYASLAN, Doğan; Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 20 TOPKAYA, Mehmet/ BİRCAN, Aydın; Türkiye’de Madenciliğin Tarihçesi, www.maden.org.tr (erişim tarihi: 02.10.2014).
• TURAN, Murat; Madenciliğin Tarihsel Gelişimi, www.maden. org.tr (erişim tarihi: 02.10.2014).
• YAŞAR, Osman/GÖKCAN, Hasan Tahsin/ARTUÇ, Mustafa; Türk Ceza Kanunu, Adalet Yayınevi, Ankara, 2010.
• ZAFER, Hamide; Ceza Hukuku Genel Hükümler, Beta Yayınevi, İstanbul, 2011.