MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMDE ÜÇÜNCÜ DEVLETİN DOĞRUDAN UYGULANAN KURALLARININ TATBİKİ

Yıl 2019, Sayı: 14, 463 - 500, 11.12.2019

Cemre Tüysüz

https://doi.org/10.18771/mdergi.657999

Cited By: 3

Öz

Doğrudan uygulanan kurallar yasal düzenleme olarak hukuk
sistemimize 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku
Hakkında Kanun (MÖHUK) ile girmiştir. Doğrudan uygulanan kural
MÖHUK’ta; hâkimin hukukundaki (lex fori) doğrudan uygulanan kurallar
(m. 6) ve üçüncü devletin doğrudan uygulanan kuralları olarak (m. 31)
olarak yer almaktadır. Milletlerarası ticari tahkim ise taraf iradelerine
dayanan yargılama usulüdür. Milletlerarası ticari tahkimde taraflar
arasındaki uyuşmazlığın çözümünde, uyuşmazlığın esasına tatbik
edilmeyen üçüncü bir devletin hukukunda yer alan doğrudan uygulanan
kuralların uygulanıp uygulanmayacağı, üçüncü devletin doğrudan
uygulanan kurallarının özellikleri ile birlikte, çalışmamızda ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Milletlerarası ticari tahkim, doğrudan uygulanan kural, üçüncü devletin doğrudan uygulanan kuralları, tahkim yeri, muhtemel tenfiz ülkesi

Application of Overriding Mandatory Rules of Third Country in International Commercial Arbitration

Öz

Overriding mandatory rules were adapted to our legal system with
International Private and Procedural Law, No. 5718. Overriding mandatory
rules are regulated in two types: overriding mandatory rules of lex fori (art.
6) and overriding mandatory rules of a third country (art. 31). On the other
hand, international commercial arbitration is a proceeding based on party
autonomy. Applicability of the third country’s overriding mandatory rules
in international commercial arbitration will be examined with this article,
in accordance with their characteristics.

Anahtar Kelimeler

International commercial arbitration, overriding mandatory rules, overriding mandatory rules of third country, seat of arbitration, probable enforcement country

Kaynakça

• ALBAYRAK CEYLAN Nazlı, Milletlerarası Ticari Tahkimde Doğrudan Uygulanan Kuralların Etkisi, Ankara 2016
• AKINCI Ziya, Milletlerarası Ticari Tahkim, 4. Bs., İstanbul 2016
• AUDIT Bernard, How Do Mandatory Rules of Law Function in International Civil Litigation, The American Review of International Arbitration, 2007.
• BÄR Rolf, Das Internationale, Privatrecht (Kollisionsrecht) des Immaterialgüterrechts und des Wettbewerbsrechts, in: Schweizerisches Immaterialgüter-und Wettbewerbsrecht, 1995
• BARRACLOUGH Andrew, WAINCYMER Jeff, Mandatory Rules of Law in International Commercial Arbitration, 6 Melbourne Journal of International Law, 2005
• BİRSEL Mahmut T., Milletlerarası Ticari Tahkim ve Türkiye, DEÜHFD., Yıl: 1, S. 1, 1980
• BLESSING Marc, Mandatory Rules of Law Versus Party Autonomy in International Arbitration, 1997.
• BONOMI Andrea, Overriding Mandatory Provisions in the Rome I Regulation on the Law Applicable to Contracts, Yearbook of Private International Law, Volume 10, 2008
• BORN Gary B., International Commercial Arbitration, Vol. II: International Arbitral Procedures, 2. Ed., Bedfordshire 2014
• BÖCKSTIEGEL Karl-Heinz, Major Criteria for International Arbitrators in Shaping an Efficient Procedure, Arbitration in the Next Decade – Special Supplement, 1999, ICC International Court of Arbitration Bulletin
• CANYAŞ Aslı, 5718 Sayılı Yeni MÖHUK Uyarınca Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Özellikle Üçüncü Devletin Doğrudan Uygulanan Kuralları, Haluk Konuralp Anısına Armağan, C. 3, 2009
• CHONG Adeline, Public Policy and Mandatoy Rules of Third Countries in International Contracts, Journal of Private International Law, Vol: 2, Issue 1, 2006
• CORDERO-MOSS Guiditta, Arbitral Tribunal’s Power in respect of the Parties’ Pleadings as a Limit to Party Autonomy. On Jura Novit Curia and Related Issues, Limits to Party Autonomy in International Commercial Arbitration, Ed. Franco Ferrari, 2016
• ÇELİKEL Aysel, ERDEM B. Bahadır, Milletlerarası Özel Hukuk, 14. Bası, İstanbul, Mart 2016.
• DOĞAN Vahit, Milletlerarası Özel Hukuk, Ankara 2010
• Dolinger Jacob, World Public Policy: Real International Public Policy in the Conflict of Laws, Texas International Law Journal, Vol. 17
• EKŞİ Nuray, New York Konvansiyonuna Göre İptal Edilmiş Hakem Kararlarının Tenfizi, Ankara 2009
• EKŞİ Nuray, Sözleşmeden Doğan Borçlara Uygulanacak Hukuk Hakkında Roma Konvansiyonu, İstanbul 2004.
• EKŞİ Nuray, Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkında Konvansiyon, MHB. Yıl 17-18, 1997-1998
• ERAUW Johan, Observations About Mandatory Rules Imposed on Transatlantic Commercial Relations, Houston Journal of International Law, Vol. 26, 2004.
• ERDEM B. Bahadır, 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’da Düzenlenen Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Olan Hukuk, Koç Üniversitesi, Avrupa’da Devletler Özel Hukuku ve Yeni Türk Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un Akitler ve Ticaret Hukukuna İlişkin Hükümleri Sempozyumu, Hukuk Fakültesi Dr. Nüsret-Semahat Arsel Uluslararası Ticaret Hukuku Araştırma Merkezi Konferans Yayımları Serisi-2, İstanbul 2010
• ERKAN Mustafa, MÖHUK Madde 31 Bağlamında Türk Hukukunda Doğrudan Uygulanan Kurallara Bakış, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 15, Yıl 2011, S. 2.
• FOUCHARD Phillippe, GAILLARD Emmanuel, GOLDMAN Berthold, International Arbitration, Ed. Emmanuel Gaillard, John Savage, 1999 HANOTIAU Bernard, What Law Governs the Issue of Arbitrability?, Arbitration International, Vol. 12, No. 4, 1996
• HUYSAL Burak, Milletlerarası Ticari Tahkimde Hakemlerin Müdahaleci Kuralları Uygulama Yükümlülüğü, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 1-2, Ocak 2011
• KALPSÜZ Turgut, Hakem Kararlarının Milliyeti, BATİDER, C. IX, 1978
• KESSEDJIAN Catherine, Mandatory Rules of Law in International Arbitration: What are Mandatory Rules?, The American Review of International Arbitration, 2007.
• KORAL Rabi, Hakemliğin Milliyeti ve Yargıtay XV. Hukuk Dairesinin 1976 Tarihli Kararının Eleştirisi, Hıfzı Timur’a Armağan, İstanbul 1979
• KORAL Rabi, Türk Hukukunda Yabancı Hakem Kararı Mevhumu ve Yargıtay Genel Kurulunun “Otorite Kanunu” Kriteri (Otorite Kanunu), İHFM., C.42, S. 1-4, İstanbul 1977
• KÖSOĞLU Mehmet, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun 31. Maddesi: Sözleşme ile Sıkı İlişkili Üçüncü Bir Devletin Doğrudan Uygulanan Kurallarına Etki Tanınması, Milletlerarası Özel Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Yıl: 28 S.: 1-2 2008.
• KRAMER Xandra, EU Overriding Mandatory Law and the Applicable Law on the Substance in International Commercial Arbitration, The Impact of EU Law on International Commercial Arbitration, New York, Juris 2017
• LEW Julian D. M., MISTELIS Loukas A., KRÖLL Stefan, Comperative International Commercial Arbitration, 2003
• MAYER Pierre, Mandatory Rules of Law in International Arbitration, 1986, Arbitration International
• NOMER Ergin, Devletler Hususi Hukuku, 22. Bası, İstanbul, Ekim 2017
• NOVIER Mercedes, La Propriété Intellectuelle en Droit International Prive Suisse, Cenevre 1996
• ÖZDEMİR KOCASAKAL Hatice, Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Sözleşme Üzerindeki Etkileri, Yayınlanmış Doktora Tezi, Kasım 2001.
• ÖZDEMİR KOCASAKAL Hatice, Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun MÖHUK m. 24 Çerçevesinde Tespiti ve Üçüncü Devletin Doğrudan Uygulanan Kuralları, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Yıl 30, Sayı 1-2, 2010.
• ÖZTEKİN GELGEL Günseli, 1958 tarihli New York Sözleşmesinde Hakem Kararları – V(1) E Maddesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Entitüsü, 1993
• SHORE Laurence, Applying Mandatory Rules of Law in International Commercial Arbitration, The American Review of International Arbitration, 2007.
• SILBERMAN Linda, FERRARI Franco, Getting to the Law Applicable to the Merits in International Arbitration and the Consequences of Getting it Wrong, Conflict of Laws in International Commercial Arbitration, Ed. Franco Ferrari, Stefan Kröll, 2011
• ŞANLI Cemal, ESEN Emre, ATAMAN FİGANMEŞE İnci, Milletlerarası Özel Hukuk, 6. Bası, İstanbul 2018
• ŞANLI Cemal, Milletlerarası Ticari Tahkimde Esasa Uygulanacak Hukuk, Ankara 1986
• ŞANLI Cemal, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları (Uluslararası Ticari Akitler), 7. Bs., İstanbul 2019
• TEKİNALP Gülören, UYANIK ÇAVUŞOĞLU Ayfer, Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, 11. Bası, İstanbul 2011.
• TÜYSÜZ Cemre, Milletlerarası Ticari Tahkim Açısından İcra ve İflâs Hukukundaki Davalar, İstanbul 2017
• van BOCHOVE Laura Maria, Overriding Mandatory Rules as a Vehicle for Weaker Party Protection in European Private International Law, Erasmus Law Review, Kasım 2014
• WANG Lei, Mandatory Rules of the Rome I Regulation: Not “Old Wine in New Bottles”, Canadian Social Science, Vol. 7, No. 2, 2011.ŞANLI Cemal, ESEN Emre, ATAMAN FİGANMEŞE İnci, Milletlerarası Özel Hukuk, 6. Bası, İstanbul 2018
• ŞANLI Cemal, Milletlerarası Ticari Tahkimde Esasa Uygulanacak Hukuk, Ankara 1986
• ŞANLI Cemal, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları (Uluslararası Ticari Akitler), 7. Bs., İstanbul 2019
• TEKİNALP Gülören, UYANIK ÇAVUŞOĞLU Ayfer, Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, 11. Bası, İstanbul 2011.
• TÜYSÜZ Cemre, Milletlerarası Ticari Tahkim Açısından İcra ve İflâs Hukukundaki Davalar, İstanbul 2017
• van BOCHOVE Laura Maria, Overriding Mandatory Rules as a Vehicle for Weaker Party Protection in European Private International Law, Erasmus Law Review, Kasım 2014
• WANG Lei, Mandatory Rules of the Rome I Regulation: Not “Old Wine in New Bottles”, Canadian Social Science, Vol. 7, No. 2, 2011.