Buluntu Mekânların Seramik Malzeme Kullanılarak Yeniden İşlevlendirilmesi

Yıl 2022, , 155 - 170, 30.12.2022

Hatice Aybike Karakurt

https://doi.org/10.46641/medeniyetsanat.1109557

Öz

Buluntu mekânlar kültürel mirasın bir parçası olup, o dönemin mimari üslubunu günümüze yansıtır ve yapıldığı dönem hakkında bilgi verir. Buluntu mekân kavramı; mevcut yapıların kullanılmaması ya da atıl bir şekilde terk edilmesinden sonra farklı bir kullanım alanına dönüşmesi ya da yeniden farklı bir işlev için inşaa edilmesi anlamına gelmektedir. Genel bağlamda mevcut yapı korunarak özellikle malzeme çeşitliliği ile yapılara anlam kazandırılmaktadır. Yirminci yüzyılın son yıllarında, dünya genelinde kamu tarihi ve koruması alanında gelişmeler meydana gelmiştir. Andreas Huyssen'in "doymak bilmez müze kültürü" olarak adlandırdığı kavramda, çok sayıda yeni yer ve nesne, tarihsel olarak önemli olarak tanımlanmış, anma ve yeniden işlevlendirme uygulamaları için birçok mekân uygulaması yapılmıştır. Geçmişin kalıntılarında aranan anlamların yelpazesi de bu bağlamda genişlemiştir. Politik olarak koruma kavramı popülist bir hal alırken, ticari olarak miras küresel bir endüstrinin parçası olmuştur. Toplumlarda sosyal, fiziksel, kültürel açıdan değişimler olmaktadır ve bu değişimler ihtiyaçlar doğrultusunda, mekânlara da yansımıştır. Buluntu mekânlar; çağdaş bir dille, yapıldığı dönemin üslup özelliklerini kaybetmeden işlev değişikliğine uğratılabilmekte ve yapıya sürdürülebilir özellik kazandırılabilmektedir. Atıl durumda olan yapılar, mevcut işlevini kaybettiğinde, eski yapının karakteri, özgünlüğü, dokusal ve yapısal bağı bozulmadan yeni kullanım amacına göre projelendirilmesine dikkat edilmesi gerekir. Bu aşamada yapıyı; geçmişteki bağından koparmadan yenilemek önemlidir. Nitel araştırma kapsamında, buluntu yapılarda seramik malzeme kullanılarak, mekâna yeniden nasıl işlev kazandırıldığı araştırılmış olup; proje-tasarım-estetik boyutlarda değerlendirmeler yapılmıştır. Uluslararası platformda, konuyla ilişkili bu yapılar, örneklerle aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Buluntu Mekanlar, Seramik, Yeniden İşlevlendirme, Sanat, Tasarım.

Reuse of Found Spaces by Using Ceramic Material

Öz

The found spaces are a part of the cultural heritage and reflect the architectural style of that period to the present and provide information about the period that they were built. The concept of found space means; the existing buildings which are not used or abandoned in an idle manner, and then they are transformed into a different area of use or rebuilt for a different function. In general, the existing structure is preserved, and the structures are given meaning, especially with the variety of materials. In the last decade of the twentieth century, there have been developments in public history and conservation around the world. In the concept that Andreas Huyssen calls "insatiable museum culture", many new places and objects have been identified as historically important, and many space applications have been made for commemoration and re-functioning applications. The range of meanings sought in the remains of the past has also expanded in this context. Politically, the concept of conservation has become populist, while commercially, heritage has become part of a global industry. There are social, physical, and cultural changes in societies, and these changes are also reflected in the spaces in line with the needs. Found spaces, in a contemporary language, can be changed in function without losing the stylistic features of the period in which they were built, so the building can be given a sustainable feature. When idle buildings lose their current function, it is required to pay attention to the design of the old building considering the new purpose of use without deteriorating its character, originality, textural and structural bond. At this stage, the structure; is important to renew it without breaking it from the past. Within the scope of qualitative research, it was investigated how the space was re-functionalized by using ceramic materials in the found spaces; Project-design-aesthetic dimensions were evaluated. In the international platform, these structures related to the subject have been conveyed with examples.

Anahtar Kelimeler

Found Spaces, Ceramics, Re-functioning, Art, Design.

Kaynakça

• Archdaily (2014). Triana Ceramic Museum. Erişim Tarihi: 05 Ocak 2022, https://www.archdaily.com/571235/triana-ceramic-museum-af6-arquitectos
• Aydın, A., Şahin, Ö. (2018). Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesi: Isparta Aya İshotya (Yorgi) Kilisesi’nin Gül Müzesi’ne Dönüşümü. Tüba-Ked, (17), 63-75. doi: 0.22520/tubaked.2018.17.004
• Aytıs, S., Tuğlu Karslı, U. Eski Kabuk Yeni İşlev: Yeniden Kullanıma Adaptasyon. Erişim Tarihi: 28 Nisan 2021. https://yapidergisi.com/eski-kabuk-yeni-islev-yeniden-kullanima-adaptasyon/
• Buluntu. (t.y.). Türk Dil Kurumu Güncel Sözlük içinde. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Büyükarslan, B., Güney, E. D., (2013). Endüstriyel Miras Yapılarının Yeniden İşlevlendirilme Süreci ve İstanbul Tuz Ambarı Örneği. Beykent Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2), 31-58. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/43827
• Crook, L. (2020). Cavernous Brick Vaults Define Jingdezhen Imperial Kiln Museum in China. Erişim adresi: https://www.dezeen.com/2020/11/16/jingdezhen-imperial-kiln-museum-studio-zhu-pei-china/
• Çetinkaya, Ç. (2015). Yeniden İşlevlendirilen Endüstriyel Mekânların Görsel Algı Değerlendirmesi: İzmir Tarihi Havagazı Fabrikası (Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir). https://www.apikam.org.tr/YuklenenDosyalar/Dokumanlar/8015a181-2f13-44b5-8459-35add0a12467409978.pdf
• Demirel, E. (2004). Boşluğun Mimarisi. Erişim Tarihi: 14 Ekim 2021, http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=27&RecID=320.
• Erzen, J. E. (2015). Üç Habitus Yeryüzü, Kent, Yapı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları,(195-196 )
• Eunhwa, C. (2020). Jingdezhen Imperial Kiln Museum. Erişim Tarihi: 25 Aralık 2021, https://vmspace.com/eng/project/project_view.html?base_seq=MTI2OA==&page=1
• Found Space, Free Dictionary. Erişim Tarihi: 21 Mart 2022, https://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Found+space#:~:text=A%20space%20within%20an%20existing,or%20constructing%20new%20mezzanine%20levels.
• Gazi, A., Boduroğlu, E. (2015). İşlev Değişikliğinin Tarihi Yapılar Üzerine Etkileri “Alsancak Levanten Evleri Örneği”. Megaron, (10)1, 57-69. doi: 10.5505/MEGARON.2015.86570
• Krishnamachari, B. (2019). Art in the Porcelain Capital, Jingdezhen. Erişim Tarihi: 17 Aralık 2021, https://www.theweek.in/columns/bose-krishnamachari/2019/05/17/art-in-the-porcelain-capital-jingdezhen.html
• Lynch, K. (2010). Kent İmgesi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, ( )
• Ott, C. (2019). Antik Montalván Çömlek Fabrikası. Erişim Tarihi: 16 Ocak 2022, https://www.archdaily.com/916166/hotel-and-restaurant-in-the-ancient-montalvan-pottery-factory-af6-arquitectos?ad_medium=office_landing&ad_name=article
• Rasmussen, S. E. (2013). Yaşanan Mimari, İstanbul: Remzi Kitabevi, (65-187)
• Rodgers, B. (2015). Thousands of Ancient Vases turned into a Wall of China. Erişim Tarihi: 25 Ocak 2022, https://cfileonline.org/oddity-businessmans-china-house-built-from-400-million-shards-contemporary-ceramic-art
• Sand, J. (2013). Tokyo Vernacular Common Spaces, Local Histories, Found Objects, London: University of California Press, ( )
• Vural, A. (2018). Yeniden Doğmuş Binalar. Erişim Tarihi: 18 Aralık 2021. https://xxi.com.tr/i/yeniden-dogmus-binalar