TV Preaching as a Socioeconomic Media Reality

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 123 - 136, 28.06.2019

İsmihan Şimşek

Öz

TV preaching (also known as Televangelism in the US) is a media product that started to appear in TV channels around the world during the 1970s and made its way to Turkey in the 1980s. Being a by-product of collaboration between media and religion, this concept has started to become more popular in recent years with the help of another concept called “Return to the Sacred” which is seen as a universal phenomenon by social scientists. Media entered into a new era with TV preachers who used its tools to promote religious ideas. On the other hand, the concept of religious preaching has also taken a different form due to constant interaction with technological advances of the century. As media and religion share a common goal of addressing and influencing the masses, their by-product TV preaching is aimed at conveying the religious message accurately and in an effective and simple way. The significant contribution that preachers made to the ratings of TV networks proves that this new concept has also shaped the relationship between the producer and the consumer of media. However, the nature of television as a financial business and the spiritual nature of religion sometimes contradict with each other. Recent years have witnessed an increasing public demand for information about religion as well as increasing dependence on technology in everyday life, both of which further complicated the aforementioned collaboration. Although religious contents have always found a place on TV screens, they have been subjected to rating concerns and increasingly shaped and formed by the demands of media rather than religion. In this context, the advantages and disadvantages of TV preaching are often questioned and the concept itself is criticized with regards to its actual purpose, public benefit as well as its relationship with media and the financial aspect of that relationship.

Anahtar Kelimeler

Media, Religion, TV Preaching, Populism, Televangelism

Sosyoekonomik Bir Medya Gerçekliği Olarak Televizyon Vaizliği

Öz

Televizyon vaizliği, dünyada 1970’li yıllarda Türkiye’de ise 1980’li yıllarda ekranlarda yer bulmuş bir medya ürünüdür. Din ve medyanın işbirliği sonucunda ortaya çıkan kavram, son yıllarda sosyal bilimcilerce evrensel bir rağbet olarak görülen “kutsala dönüş” olgusu ile popülerleşmeye başlamıştır. Medyanın, dinin tebliğ görevini sürdürmede kullanılmaya başlamasıyla yeni bir döneme giriş yapılmıştır. Çağın gerekliliği haline gelen teknolojik gelişmelerin takibi klasik vaiz algısının değişime uğramasına sebep olmuştur. Medya üreticisi ve tüketicisi arasındaki ilişkiye yön vermesi açısından televizyon vaizliği, reytinge sunduğu katkıyla bu yönlendirmeyi kanıtlar niteliktedir. Ancak televizyonun ticari yapısı, dinin manevi yapısı ile karşı karşıya geldiğinde çelişkilerin ortaya çıktığı görülmektedir. Toplumun kayıtsız kalamayacağı din ve dini içerikler televizyon ekranında her daim karşılık bulmuş, karşılığı azaldığı zaman ilgi çekici söylemlerle renklendirilmeye ve içeriğinden uzaklaştırılmaya başlanmıştır. Zamanla değişime uğrayan içerikler, dinin kendi kurallarından çok medyanın kurallarına göre şekil almıştır. Yeni şekliyle televizyon vaizliğinin, asıl amacı, yararlılığı, medya içindeki konumu ve ekonomik çıkarları eleştirilmeye başlanmış, avantajları ve dezavantajları sorgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Medya, Din, Televizyon Vaizliği, Popülerleşme, Medya Vaizliği

Kaynakça

• Arslan, M. (2009). Dindarlık algısını şekillendirmede kitle iletişim araçları. 4. Din Şûrası Tebliğ ve Müzakereleri, Ankara.
• Baydar, M. Ç. (1994). İslam ve radyo televizyon. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara
• Bayraktaroğlu, A. M. ve Uğur, U. (2011). Televizyon haberciliğinde magazinleşme olgusu. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, sayı 7.
• Bulut, M. (2008). Basında din ve din görevlileri yahut çok parantezli bir yazı. Diyanet Dergi.
• Bilis A. E. (2017). Modern yaşamda dini değerlerin televizyonda temsili: “Nihat Hatipoğlu ile İftar” programı örneği. Selçuk İletişim, 9(4), s. 189-210.
• Çamdereli, M. (2018). Din ekranda nasıl durur? Medyada dinin popüler temsilleri. Ketebe Yayınları.
• Çelikkaya, M. F. (2010). Seküler bir kutsal oluşturma aracı olarak medya ve din ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Konya
• Gündüz, Ş. (2010). Dinsel söylemin medyatikleşmesi ya da “medya vaizleri”. Eskiyeni, sayı 17, s. 46-49.
• Kara, İ. (2018). Yaşar Nuri Öztürk hocanın ardından medyatik hocalar ve dinin “kritik anlatımı” üzerine. Dergâh, c. XXIX, sayı 345, s. 22-25.
• Karataş, M. (2011). Medya vaizliği (analitik bir yaklaşım). Vaaz ve Vaizlik Sempozyumu 2, Ankara.
• Oyman, N. (2016). Sosyal medya dindarlığı. KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 28, s. 125-167.
• Özcan, A. E. (1999). Yaşar Nuri Öztürk ve yeniden öğrenilen İslam. (Ed.) Nilüfer Göle, İslam’ın Yeni Kamusal Yüzleri, Metis Yayınları, İstanbul.
• Öztürk, M. (2016). Görsel medyada din temalı programların bilgi, etik ve estetik düzeyi. Medya ve Din Tartışmaları Sempozyum Bildirileri.
• Postman, N. (2010). Televizyon öldüren eğlence gösteri çağında kamusal söylem. Çev. Osman Akınhay, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• RTÜK. (2018). Televizyon izleme eğilimleri araştırması.
• Taşdelen, V. (2016). İçtenlik değeri bağlamında din ve medya ilişkisi. Medya ve Din Tartışmaları Sempozyum Bildirileri.
• Caner Taslaman ile yapılan 3 Nisan 2018 tarihli röportaj.
• Mustafa Karataş ile yapılan 19 Nisan 2018 tarihli röportaj.
• Nihat Hatipoğlu ile yapılan 26 Nisan 2018 tarihli röportaj.
• Veyis Ateş ile yapılan 3 Nisan 2018 tarihli röportaj.
• Zahit Akman ile yapılan 4 Mayıs 2018 tarihli röportaj.