Nefret Söylemi Pratiği Olarak İslamofobi: Fransa’da Yükselen İslamofobik Söylemlerin Türk Yazılı Basınında Yansıtılma Biçimleri

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 5 - 31, 29.06.2021

Şükrü Balcı , Betül Karadeniz

https://doi.org/10.47951/mediad.907354

Cited By: 1

Öz

Hem İslamofobinin hem de nefret söyleminin insanların zihinlerini etkileyerek yönlendirebilme gücüne sahip olan medya aracılığıyla kitlelere aktarılması; bu olguların meşrulaştırılmasına, yaygınlaştırılmasına ve içselleştirilmesine neden olmaktadır. Bu çalışmada İslamofobik söylemlere karşılık olarak medya aracılığıyla nefret söyleminin üretilip üretilmediği ortaya koyulacaktır. Bu doğrultuda çalışmada, 16 Ekim 2020 günü Fransa’da bir öğretmenin başının kesilerek öldürülmesi sonrasında Fransız yetkililerin olayı “İslamcı terör”, saldırganı “İslamcı terörist” olarak tanımlamasından sonra İslam’ı ve Müslümanları hedef alan İslamofobik söylemlerin ve yaşanan gelişmelerin Türk yazılı basınında nasıl sunulduğunun ortaya koyulması amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemine dâhil edilen Cumhuriyet, Hürriyet, Sabah, Sözcü, Yeni Şafak gazetelerinin, olay sonrası yaşanan gelişmelere yönelik yaptıkları tüm baş sayfa haberlerin nefret söylemi bağlamında ele alınmıştır. Haberleri, başlıkları, içerikleri, görselleri ve gazetelerin olaya ilişkin bakış açıları Teun van Dijk’ın söylem analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, gazetelerin İslamofobik temelli durumları aktarırken; ardalan ve bağlam bilgisini detaylandırmadığı, haberlerin içeriklerini tek bir kişinin konuya dair yaptığı değerlendirmeler üzerinden inşa ettiği ve nefret söylemi üretiminde bulunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İslamofobi, Nefret Söylemi, Haber Söylemi, Gazete Yayın Politikaları

Islamophobia as a Practice of Hate Speech: The Ways of Reflecting Islamophobic Discourses Rising in France in the Turkish Written Press

Öz

The transmission of both Islamophobia and hate speech to the masses through the media, which has the power to influence and direct people’s minds, causes these facts to be legitimized, disseminated, and internalized. In this context, the study will reveal whether hate speech is produced through the media in response to Islamophobic speech. This study, after the decapitation of a teacher in France on October 16, 2020, and the French authorities’ definition of the incident as “Islamist terror” and the aggressor as “Islamist terrorist”, how Islamophobic rhetoric and developments targeting Islam and Muslims were presented in the Turkish print media. It is aimed to be revealed. All front-page news about developments after the incident by Cumhuriyet, Hürriyet, Sabah, Sözcü, Yeni Şafak newspapers included in the sample of the study were discussed in the context of hate speech. The headlines, contents, visuals of the news, and the perspectives of the newspapers regarding the event were analyzed using Teun van Dijk’s discourse analysis method. As a result of the research, while reporting the Islamophobic-based situations of the newspapers; It was determined that he did not elaborate the background and context information, he built the contents of the news based on the evaluations made by a single person on the subject and produced hate speech.

Anahtar Kelimeler

Islamophobia, Hate Speech, News Discourse, Newspaper Publication Policies

Kaynakça

• Abadi, H. (2018). Countering the Islamophobia industry toward more effective strategies. Nisan 5, 2021 tarihinde https://www.cerisnet.org/sites/default/files/UploadedFiles/cr-countering-the-islamophobia-industry.pdf adresinden alındı
• Allen, C. (2010). Islamophobia. England: Ashgate Publishing Limited.
• Arslan, D. A. (2019). Dünyada ve Türkiye'de medya ve İslamofobi. Dünya İnsan Bilimleri Dergisi (2), 28-52.
• Basit, A. (2018). Racism, Islamophobia and western media: An analysis how western media portrays muslims and islam in the west. Muslim Perspectives , 3 (3), 19-35.
• Bezci, B. (2017). Avrupa'da göç politikaları, İslamofobi ve aşırı sağın yükselişi. B. Bezci, S. Tauscher ve F. Topal içinde, Avrupa'da göç ve İslamofobi (s. 1-19). Ankara: Karınca Ajans Yayıncılık Matbaacılık.
• Bilewicz, M., and Soral, W. (2020). Hate speech epidemic. The dynamic effects of derogatory language on intergroup relations and political radicalization. Political Psychology , 41 (1), 3-33.
• Bodur, H. E. (2017). Batı'da İslam karşıtlığının icat edilmiş dili olarak İslamofobi (çatışmacı sosyolojik perspektif). İlahiyat Akademi (6), 69-86.
• Buehler, A. F. (2014). İslamofobi: Batı’nın “karanlık tarafı”nın bir yansıması (Ç. M. Atalay). Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , 55 (1), 123-140.
• Canatan, K. (2017). "Batı"nın "Doğu"da bir şeytan yaratma girişimi olarak İslamofobi ve anti-islamizm: Tarihsel bir yaklaşım. İlahiyat Akademi (6), 87-104.
• Chaudhari, A., Parseja, A., and Patyal, A. (2020). CNN based hated-o-metter: A hate speech detecting tool. 2020 Third International Conference on Smart Systems and Inventive Technology (ICSSIT) (s. 940-94). Infia: IEEE.
• Cohen-Almagor, R. (2018). When a ritual murder occurred at Purim. The harm in hate speech. El profesional de la información , 27 (3), 671-681.
• Cotik, V., Debandi, N., Luque, F., Miguel, P., Moro, A., Perez, J. M., et al. (2020). A study of hate speech in social media during the COVID-19 outbreak. Nisan 5, 2021 tarihinde https://rdu.unc.edu.ar/bitstream/handle/11086/16293/a_study_of_hate_speech_in_social_media_during_the_covid_19_outbreak.pdf?sequence=2&isAllowed=y. adresinden alındı
• Er, T. ve Ataman, K. (2008). İslamofobi ve Avrupa'da birlikte yaşama tecrübesi üzerine. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , 17 (2), 77-770.
• Fırıncı, Y. (2020). Countering psychological operations and deceptions that indoctrinate anti-islam hate and violence. International Journal of Politics and Security (5), 94-126.
• Furlanetto, E., and Mehring, F. (2020). Media agoras: Islamophobia and inter/multimedial dissensus introduction. European Journal of American Studies , 15 (3), 1-9.
• Gata, W., and Bayhaqy, A. (2020). Analysis sentiment about Islamophobia when Christchurch attack on social media. TELKOMNIKA Telecommunication, Computing, Electronics and Control , 14 (4), 1819-1827.
• Gökmen, H. (2010). Avrupa’da müslümanlar ve İslamofobi (Hollanda örneği). Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Göksu, V. ve Saygılı, R. (2012). Amerikan medyasının İslam algısı. İslamofobi Kolektif Bir Korkunun Anotomisi (s. 91-102). Ankara: Ankamat Yayıncılık.
• Gölcü, A. ve Dağlı, A. N. (2017). Haber söyleminde ‘öteki’yi aramak: Suriyeli mülteciler örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (28), 11-38.
• Gölcü, A., Bal, E. ve Karadeniz, B. (2019). Dil ve söylem pratiklerini haber metinlerinde aramak: Yeni Zelanda terör saldırısı örneği. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (17), 220-251.
• Hajjat, A. (2020). Islamophobia and French academia. Current Sociology , 1-20.
• İnal, M. A. (1996). Haberi okumak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
• İnceoğlu, Y. (2012). Önsöz. Y. İnceoğlu içinde, Nefret Suçları ve Nefret Söylemi (s. 11-23). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Isasi, A. C., and Juanatey, A. G. (2016). Hate speech in social media: a state-of-the-art review. Nisan 5, 2021 tarihinde https://www.uclg-cisdp.org/sites/default/files/Hate%20Speech%20A%20State%20of%20the%20Art.pdf adresinden alındı
• Kahraman, A. (2012). İslamofobiyi besleyen unsurlardan biri olarak "İslam şeriatı" algısı. İslamofobi Kolektif Bir Korkunun Anatomisi (s. 189-201). Ankara: Ankamat Matbaacılık.
• Kalın, İ. (2003). Batı'daki İslam algısının tarihine giriş. Divan: Disiplerarası Çalışmalar Dergisi (15), 1-51.
• Karadeniz, B. (2020). Yeni medyada nefret söylemi: Twitter uygulamasında nefret söylemi analizi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Karaşahan, M. (1994). Medyatik dünya, medyatik köleler. Umran Dergisi, 10-13.
• Kepenek, B. (2017). Avrupa’da İslam düşmanlığı ve İslamofobi. B. Bezci, S. Tauscher ve F. Topal içinde, Avrupa'da Göç ve İslamofobi (s. 119-204). Ankara: Karınca Ajans Yayıncılık Matbaacılık.
• Kınık, H. ve İlter, E. (2019). Müslümanlara yönelik medya algısı: İngiliz basını. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33 (3), 963-976.
• Koçer, M. ve Yazıcı, F. (2018). İslamofobinin Charlie Hebdo dergisi Twitter hesabında paylaşılan karikatürler örneğinde incelenmesi. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi (MEDİAD), 1 (2), 191-209.
• Köker, E. ve Doğanay, Ü. (2010). Türkiye'yi vurdular: Yazılı basının Hrant Dink cinayetini adlandıramaması. A. Çavdar ve A. B. Yıldırım içinde, Nefret Suçları ve Nefret Söylemi (s. 97-118). İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Kuş, O. (2021). Kovid-19 salgını ve mültecilere yönelik dijital nefret söylemi: Büyük veri perspektifinden metin madenciliği tekniği ile kullanıcı kaynaklı içeriklerin analizi. TRT Akademi, 6 (11), 107-131.
• Obeler, A., and Connelly, K. (2014). Hate speech: A quality of service challenge. 2014 IEEE Conference on e-Learning, e- Management and e-Services (IC3e) (s. 117-121). Australia: IEEE.
• Özer, Ö. (2011). Haber söylem ideoloji: Eleştirel haber çözümlemeleri. Konya: Literatürk Yayınları.
• Özkaya, E. (1994). İletimden iletişime. Umran Dergisi , 5-9.
• Saeed, A. (2019). An overview of Islamophobia as othering. Global Mass Communication Review (GMCR) , 4 (1), 1-9.
• Sajid, A. (2005). Islamophobia: A new word for an old fear. 4 5, 2021 tarihinde https://pij.org/articles/344/islamophobia-a-new-word-for-an-old-fear adresinden alındı
• Samur, H. (2017). Avrupa'nın önyargılarının ve çelişkilerinin bir sonucu olarak İslamofobi. Yönetim Bilimleri Dergisi , 15 (29), 147-173.
• Sarı, E. (2015). Türkiye’de medya okuryazarlığı eğitimi ve nefret söylemi. İletişim Araştırmaları , 13 (2), 33-66.
• Şeker, T. N. ve Şeker, M. (2011). Televizyon haberlerinde söylem: 29 Mart 2009 Yerel Seçimler örneği. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (30), 515-522.
• The Runnymede Trust. (1997). Islamophobia: A challenge for us all. Nisan 5, 2021 tarihinde https://www.runnymedetrust.org/companies/17/74/Islamophobia-A-Challenge-for-Us-All.html adresinden alındı
• Tunçay, E. (2017). Medyada nefret söylemi: Ankara patlaması örneği. Marmara İletişim Dergisi (27), 41-62.
• Türkan, H. (2015). Avrupa'da yükselen ayrımcılık nefret, islamofobi ve ırkçılık. İstannul: Uluslararası Hak İhlalleri İzleme Merkezi.
• van Dijk, T. A. (1988b). News analysis. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• van Dijk, T. A. (1988a). News as discourse. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• van Dijk, T. A. (1997). The study of discourse. T. A. van Dijk içinde, Discourse as structure and process (volume 1) (p. 1-34). London: Sage Publications.
• Weber, A. (2009). Nefret söylemi el kitabı. (M. Çulhaoğlu, Çev.) Avrupa Konseyi Yayınları.
• Yapıcı, A. ve Yapıcı, F. (2017). Ön yargı ve ayımcılık bağlamında İslamofobi: Dini-sosyal kimlikler arası ilişkilerde değişim ve süreklilik. İlahiyat Akademi , 5 (6), 1-26.
• Yel, A. M. (2018). Medya ve sinemada temsil edilme biçimleriyle İslam karşıtlığı. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi (MEDİAD), (1), 5-16.
• Yıldız, A. (1994, Mart-Nisan). Çağdaş tiranlık: Medya imparatorluğu. Umran Dergisi , 3-4.
• Yilmaz, I. (2016). The nature of Islamophobia: Some key features. D. Pratt, and R. Woodlock içinde, Fear of Muslims? (p. 19-29). Switzerland: Springer International Publishing.
• Cumhuriyet Gazetesi 24 Ekim – 2 Kasım 2020 tarihli sayıları
• Hürriyet Gazetesi 24 Ekim – 2 Kasım 2020 tarihli sayıları
• Sabah Gazetesi 24 Ekim – 2 Kasım 2020 tarihli sayıları
• Sözcü Gazetesi 24 Ekim – 2 Kasım 2020 tarihli sayıları
• Yeni Şafak Gazetesi 24 Ekim – 2 Kasım 2020 tarihli sayıları