Gustave Le Bon ve Kitleler Psikolojisi

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 114 - 118, 29.06.2022

Okan Bayındır

Öz

Antropolog, tıp doktoru ve sosyolog olan Le Bon (1841-1931) 1895’te yayınlanan çalışması ile “Kitleler Psikolojisi” kavramının kurucusu olmuştur. Le Bon, Fransız Devrimi dahil her türlü devrime ve sosyalizme karşı derin şüpheleri ile tanınır. Kolektif bilinci küçümseyerek, kitleler ile bireyler arasındaki derin ayrılıklara dikkat çeker. Kitleleri harekete geçiren mekanizmaları, kitle-iktidar ilişkisini ve heterojen kitlelerin özelliklerine eserinde değinmiştir. Le Bon’un yüz yıl öncesinden gördüğü ayrıntıları bugünün toplumunda da görebilmek onun tespitlerindeki devamlılığın göstergesidir. Le Bon’un eserleri Theodore Roosevelt, Benito Mussolini, Sigmund Freud, Adolf Hitler ve Vladimir Lenin gibi isimlerce takip edildiği bilinmektedir. İnsanın bireysel eylemleriyle kitle içinde yer alırken verdiği tepkilerin farklılık göstermesinin üzerinde duran Le Bon, kitle eylemlerinde çoğu kez mantığa ters gelen olguların yer aldığını bildirmektedir. Kitleler üzerine saptadığı tespitler ve onların ayrıldığı kategoriler kitapta yer bulmuştur. Le Bon kitabı Kitlelerin Zihni, Kitlelerin Görüş ve İnançları ve Farklı Kitle Türlerinin Sınıflandırılması ve Tanımlanması olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kitle, Kollektif Bilinç, İzole Birey, Kitle Psikolojisi

Kaynakça

• Le Bon, G. (2020). Kitleler psikolojisi. Kaya, C. (Çev.), İstanbul: Zeplin Kitap