Kültürel Emperyalizmin Göstergebilimsel İncelemesi: McDonald’s Örneği

Yıl 2020, Cilt: II Sayı: I, 16 - 28, 30.04.2020

Zeki Aykol

Öz

Göstergebilim günümüzde sık sık karşımıza çıkan bir olgudur. Göstergebilim, göstergeler yani işaretler sayesinde var olmaktadır. Göstergelerin (işaretlerin) her biri birer ayrı anlam kazanarak anlatılmak istenilenin veya tanımlanmak istenilenin işaretler yolu ile anlatılmasına yardımcı olmaktadır. Bu yüzden, göstergeler bir şeyi birden fazla veya birden farklı şekilde anlatmakta yardımcı bir rol üstlenmektedir. Ayrıca, günümüzde göstergebilim gündelik yaşamın bir parçası haline gelmesi ile birlikte bizim günlük yaşamdaki sürecimizi de kolaylaştırmakta önemli bir görev almaktadır. Göstergebilim, birçok konuyu ele alırken kültürü de geniş olarak inceleyen bir alandır. Bu sebep ile birlikte sürekli karşımıza çıkan kültürel emperyalizm kavramı ile bağlantısı bulunmaktadır. Kültürel emperyalizmi göstergebilim açısından incelemek hem kültür kavramının genel tanımı açısından önemli olup, hem de aslında günlük hayatta sürekli karşılaştığımız göstergelerin kolayca anlaşılmasına yardımcı olması beklenmektedir. Bu yüzden göstergebilim tarafından kültürel emperyalizm çözümlenmeye çalışılırken kültürel kimlik katkı sağlar. Kültürel emperyalizm kavramı geniş bir kavram olmak ile beraber içerisinde yemek kültürünü de barındırmaktadır. Bu nedenle son dönemlerde oldukça fazla yaygınlaşan fastfood yemek kültürünün ve restoranlarının yaygınlaşması göstergebilim için önem taşımaktadır. Fastfood yemek kültürünün en büyük temsilcilerinden biri olan McDonald’s markasının bu denli güçlü ve dünyanın tüm bölgelerine yayılmasının nasıl olduğu göstergebilim açısından analiz edilecek ve nasıl göstergeler içerdiği bu araştırmanın içerisinde yer alacaktır.

Anahtar Kelimeler

Göstergebilim, Kültürel Emperyalizm, Fastfood, Mcdonalds

Kaynakça

• Acar, A. (2016). Yerli ve yabancı fastfood ürünlerinin gençlerin tercih nedenlerinin belirlenmesi üzerine bir alan çalışması: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi örneği. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(38), 1-24.
• Albayrak, A., ve Özmen, Ö. N. (2018). Turizm gelişimi ile kültürel kimlik olgusu arasındaki ilişki: alaçatı örneği. İşletme Fakültesi Dergisi, 19(1), 129-150.
• Avcılar, M. Y., ve Kara, E. (2015). Şehir markası kavramı ve marka şehir yaratma stratejilerine yönelik literatür incelemesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(34), 76-92.
• Barthes, R. (1976). Göstergebilimin ilkeleri. Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Bircan, U. (2015). Roland Barthes ve göstergebilim. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 13(26), 17-41.
• Bocock , R. (2009). Tüketim. (İ. Kutluk, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Çağlar, B. (2012). Bir iletişim biçimi olarak göstergebilim. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 22-34.
• Çakı, C. (2018). Birinci Dünya Savaşı’ndaki Alman propaganda kartpostallarında kullanılan karikatürlerde türklerin sunumunun göstergebilimsel açıdan incelenmesi. Akdeniz İletişim Dergisi, 1(29), 73-94.
• Ceylan, İ. (2016). Amblem ve Logo tasarımlarında renklerin dili. Art-e Sanat Dergisi, 8(16), 314-330.
• Ceylan, İ. G. (2015). Amblem ve Logo tasarımlarında renklerin dili . SDÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 8(16), 314-330.
• Demirhan, Y., ve Taylan, Ö. (2017). Amerikanlaşmanın kültürel boyutu: Diyarbakır örneği. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 5(2), 87-105.
• Deneçli, S. (2015). The effect of consumers’ attitudes towards logos or emblems on brand preference . Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(44), 319-335.
• Dever, A., ve Bulut, E. (2016). Kültürel emperyalizm aracı olarak futbol. Uluslararası Anadolu Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 56-67.
• Göknur, E., ve Simon, O. (2013). İşitsel ve görsel unsurlar için göstergebilim: Müzik ve fotoğrafta göstergeler, (28), Sosyoloji Dergisi, 19-31.
• Güneş, A. (2012). Çağdaş bir çözümleme yöntemi: Göstergebilim. E-Journal of New World Sciences Academy, 7(2), 32-43.
• Güneş, A. (2013). Göstergebilim tarihi. E-Journal of New World Sciences Academy, 8(4), 332-348.
• Karkın, M., ve Karaburun, D. (2012). Malatya yöresi müziklerinin kültürel kimliği. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (29), 101-119.
• Kırkbir, F., Kara, M. ve Türkel, M. (2016). Pazarlama iletişimi açısından marka sloganlarının önemi: Üniversite öğrencileri üzerine bir uygulama. Akademik Bakış Dergisi, (56), 290-302. Logos Downloads (2019). https://logos-download.com/ (Erişim Tarihi: 15.05.2019).
• Özmakas, U. (2009). Charles Sanders Peirce’ın gösterge kavramı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 32-45.
• Said, E. W. (1995). Kültür ve emperyalizm. (N. Alpay, Çev.) İstanbul: Hil Yayınları.
• Schiller, H. (1991). Not yet the post-imperialist era. Critical Studies in Mass Communication, 8(1), 13-28.
• Şimşek, S. (2003). Emperyalizmin küreselleşme boyutunda modernleşme sürecine etkileri ve kitle iletişim araçlarının emperyalist düşünceler ve imajların yayılış sürecindeki fonksiyonları. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 2(4), 76-83.
• Sunar, L. (2007). XIX. yüzyıl Avrupasında emperyalizm algısı. Sosyoloji Dergisi, 3(14), 58-80.
• Ünlü, H. (2013). Renklerin bilinçaltına etkisi. Subcon Turkey (116).
• Ustakara, F., ve Aydemir, M. (2015). Şeytanın Avukatı'ndan Başkanın Adamları'na: Asimetrik iletişim ve spin döngüsünde gerçeklik üretimi. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 9(1), 72-93.
• Uzuntaş, H., ve Yazar, T. (2017). Dijital çağdaki yeni eğilimler bağlamında yapılan amblem/ logo tasarım trendleri.
• International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art, 2(2), 99-112.
• Yılmaz, S. (2019). Sosyal medyada glokal yaklaşım örneği olarak Mcdonald's analizi. Yeni Medya Elektronik Dergi, 3(2), 127-145.